Akıllı Şebekelerin Dünyadaki Uygulamaları

1. Bölüm: Smart Grid (Akıllı Şebekeler) için tıklayınız.

The Olympic Peninsula Project: Bir Akıllı Sebeke Deneyi

Amerikan Enerji Dairesi’nin, Gridwise insiyatifinin bir parçası olarak 2005 yılında kurulan, Pacific Nortwest GridWise Testbed programı elektrik altyapısının bilgi ve iletişim teknolojileri ile geliştirilmesini amaçlamıştır. Bu çerçevede “Olympic Peninsula Project (Olimpik Yarımada Projesi)” adlı bir test projesi yapılmıştır. Bir yıl boyunca süren proje Mart 2007’de son bulmuştur. Projede IBM gibi birçok firma görev almıştır.

Bu deneyde, toplam 120 adet mesken, ticarethane ve sanayi müşterisi yer almıştır. Mesken tüketicileri kontrol ve deney grubu diye ikiye ayrılmıştır. Deney grubuna üç kontrat olanağı sunulmuştur. Katılımcılar, normal elektrik faturaların aynı şekilde almaya devam ederlerken, internet üzerinden de bir “gölge fatura sistemi” tasarlanmıştır. Normal faturalarını toplam tüketimlerine göre alan ve ödeyen tüketiciler, gölge fatura sisteminde de kendilerine 3 ayda bir verilen sanal fonlarla ödeme yapmaktadırlar. Tasarruf ettikleri sanal fonlar bir sonraki döneme aktarılmakta ve en sonunda nakit olarak tüketicilere ödenmektedir.

Mesken tüketicileri, talebe cevap veren ısıtma-soğutma sistemlerine sahipti. Bu otomatik fiziksel kontrol ekipmanları Invensys’in GoodWatts pilot sistemi ile kontrol edilmekteydi. Bu deneyle, katılımcılar ev profillerini oluşturabilmekte, tarifeye göre talebe cevap veren sistemlerini ayarlayabilmekteydiler. Tüm bunlar ile oluşturulan sanal fiderdeki elektrik yüklerinde genel bir düşüş sağlandı.

Bu deneyi farklı yapan, bölgesel bazda yapılan ilk deneylerden biri olmasıdır. Bu deney ile ilgili hazırlanan final raporunda konu ile ilgili resimlere ve sonuçlara yer verilmektedir. Burada hem donanım hem de yazılım alanında deneysel araçlara yer verilmiştir.

Şekil 1:Şebeke ile dost bir kurutma cihazı şebeke kontrolünde iken (Solda), Olimpik Yarımada deneyinde kullanılan web sitesi(Sağda)

Proje sonucunda elde edilen cıktılar şunlar olmustur:

1. Teknik olarak şebekedeki sistem kısıtlarını kontrol ve güç kesintilerini önlemek için “Şebeke ile dost”(GFA) kontrol cihazlarının kullanılması mümkündür.

2. Çalışmadaki katılımcılar, yapılan deneyde elektrik cihazlarının otomatik kontrolünden dolayı etkilenmediklerini hatta enerji tüketimlerindeki otomatik düşüşleri hissetmediklerini belirtmişlerdir.

3. Mesken tüketicilerinin önemli bir kısmı, bu tip şebekeye duyarlı kontrol cihazları ve aletlerini almak istediklerini belirtmişlerdir.

Gelişen Pazar – Tanıdık Oyuncular: Google ve Microsoft

Akıllı şebeke sisteminin ilk adımlarından biri olan, uzaktan sayaç okuması sistemleri Türkiye dahil birçok ülkede bulunmaktadır. Bu konuda en önemli adımlardan birini İtalya atmıştır. Ama iş yazılıma geldiğinde daha çok Amerikalı ve hatta tanıdık firmaları görmekteyiz. Bu sistemlerin geleceğinde ve/veya altyapısında söz sahibi olmak isteyen birçok Amerikalı firma, web portalları kurmuş ve elektrik dağıtıcıları ile ortak hareket etmektedirler. Bu sistemlerin en etkileyicilerinden biri Lucid Design tarafından hizmete sunulan sistemdir. Sistem gerçek zamanlı elektrik ve gaz tüketimini göstermekle kalmayıp, bunu hava durumu (sıcaklık, rüzgar) ve maliyet gibi diğer unsurlarla da görselleştirmektedir.

Şekil 2: Lucid Design’in uzaktan okuma sisteminin grafik arayuzu

Bu etkileyici ve öncü tasarım diğer birçok firmanın ve tüketicinin de dikkatini çekmiştir. Bu oyuncuların en başında Google gelmektedir. Google, PowerMeter sistemi ile anlık tüketiminizi ve faturalandırmanızı bir “Google Eklenti” ile internette gezerken canlı olarak görebilmek mümkün olmaktadır. Ayrıca bu sistemi kullanarak birçok tüketicinin yaptıkları tasarruflar internet sitesinde yer almaktadır.

Şekil 3: Google Powermeter eklenti ekran görüntüsü ve detaylı yük grafiği

Aynı şekilde Microsoft da Hohm ile Amerikalı kullanıcılarına hizmet sunmaya başlamıştır. Microsoft’un sistemi ile yapılan çalışmada, sistem öncelikle ev ve içindeki aletler ile ilgili bir anket sunmakta, bunun ardından bir ortalama tüketim çıkarmaktadır. Microsoft sisteminde uzaktan okuma sistemi haricinde, faturalarınızı elle de girebilme imkanı sunulmaktadır.

Şekil 4: Microsoft Hohm’un ekran görüntüsü ve örnek bir ev tüketiminin dağılımı

Örneklerden de görüldüğü üzere söz konusu sistemler ile kullanıcıya gerçek zamanda veri akısı sağlamanın ötesinde, ucuz ve yaygın olarak kullanılacağı düşünülmektedir. Bu yüzden özellikle Microsoft ve Google gibi firmalar değişik yazılım altyapıları ile bu pazara girmiş bulunuyorlar. 

Kaynak: Barış SANLI, Agah HINÇ; "Smart Grid (Akıllı Şebekeler): Türkiye'de Neler Yapılabilir"