Bor Olmasaydı Neler Olurdu?

Petrolden 3-4 kat daha fazla enerji veren Bor madeni çok sayıda sanayii alanlarında kullanılıyor. Acaba bor olmasaydı neler olurdu? Bor neden bu kadar önemli? Geçmişin yanı sıra gelecekte bor hangi sanayilerde kullanılacak? Gelin birlikte bu soruların cevaplarını arayalım.

A- A+

17.03.2014 tarihli yazı 23271 kez okunmuştur.

Bor ve Kullanım Alanları

Bor minerallerinden biri olan 'boron carbide'; tankların zırhlarında ve çelik yeleklerde kullanılmaktadır. Bu madde çok sert olduğundan savunma sanayisinde büyük öneme sahiptir. Bor'un zırhlarda kullanılması Vietnam savaşıyla başlamış ve günümüzde ise vazgeçilmez olmuştur.

Eğer bu madde olmasaydı; ya elmas kullanılacaktı ya da zırhlar daha zayıf olarak imal edilecekti. Türk mühendisleri bor ile alüminyum zırh elde etmiş ve çelikten 3 kat daha hafif olması nedeniyle, deyim yerindeyse tanklar evrim geçirmiştir.

Borik asit; cam sanayisinde sertlik, izolasyon ve dayanıklılık için bol miktarda kullanılır. Boraks, kolemanit ve borik asit cama karma olarak uygulanarak; fırın, otomobil ve çamaşır makinası camlarında kullanılıyor. Bor olmasaydı, camlar istediğimiz gibi izole olmayacak ya da başka alternatifler bulunacaktı.

Seramik sanayisinde çizilmelere karşı korumakda ve beyaz eşya sanayinde metallerin paslanmasını da geciktirerek ömrünü uzatmakta da Bor kullanılıyor. Bor %3-24 oranında kolemanit halinde sırlara katılmaktadır.

Avrupanın en iyi seramik üreticilerinden biri olan Türkiye'nin yanında İngiltere, İtalya ve İspanya da seramikleri sırlarla kaplamaktadır. Eğer bor olmasaydı seramikler çok çabuk çizilebilecekti.

Şekil 1: Yakıtına bor katılan bir roket

Bor, temizlik sanayisinde mikrop öldürücü ve beyazlatıcı etkisi nedeniyle %10 civarında kullanılmaktadır. Üretilen permborat'ın %90'ı temizlik sanayinde kullanılmaktadır. Ancak kullanılan bor, suyu fazlasıyla kirlettiğinden dolayı haklı tartışmalara sebep olmaktadır.

Söz konusu çevre kirliliği ise bor'u temizlik sanayisinden uzak tutmak gerekir. Eğer bor temizlik sanayisinde kullanılmazsa şirketler sıkıntılara girecek ve alternatifler aramaya başlayacaklar.

Bor, tarım sektöründe de büyük paylara sahip bir element. Herhangi bir bitkiyi sayıca arttırmak ya da azaltmak amacıyla kullanılıyor. Adı Herbisit olan bu madde bitkilere az verildiğinde yarar, çok verildiğinde ise zarar vermektedir.

Böylece zararlı olarak görülen bitkilerden kurtulmak çok zor olmuyor. Ancak bu uygulamanın kontrollü bir şekilde olması gerekmektedir. Çünkü; bitki örtüsünün zarar görmesi işten bile değil.

Bildiğiniz üzere nükleer enerjiyi elde etmek o kadar da kolay değil. Nükleer enerji üretilirken, atomların çekirdeklerinden açığa yüksek sıcaklıklar çıkmaktadır. Zaten nükleer enerji santrallerinin deniz kenarlarına kurulması da bu yüzdendir.

Bor, atom reaktörlerinde çelikle birlikte kullanılarak sıcaklığın nükleer santralleri eritmesini önlenmiş oluyor. Eğer bor olmasaydı; belki de nükleer santraller yeterli güvenlik sağlanamadığından hiç kurulamayacaklardı.

Şekil 2: Nükleer santral

►İlginizi Çekebilir: Bor Madeninden Hidrojen Üretimi

Bor, sağlık sektöründe kanserli hücreleri imha etmede de kullanılıyor. Bor sağlık sektöründe kullanılırken, diğer maddelere göre en az zararı verdiğinden dolayı sektöre damgasını vurmuş durumda. Tıp alanında sadece kanserde değil alerjik hastalıklarda, psikiyatri gibi önemli dallarda da büyük öneme sahip.

Bor'dan elde edilen kimyasal maddeler; füze yatlarında, havai fişeklerde (kuvvetli yeşil ışığından dolayı), kamera-mercek camlarında, motor yağlarında (sürtünmeyi azalttığından dolayı), plastiklerde (ateşe dayanıklılığından dolayı) kullanılmaktadır.

Şu anda bor maddesinin bir çok yerde kullanılması, geleceğin elementlerinden biri olacağını kısmen göstermektedir. Şimdi bor'un gelecekte bu sektörler haricinde nerelerde kullanılabileceğine bakalım.

Şekil 3: Bor madeninin dünya haritası üzerindeki dağılım yüzdeleri

Gelecekte Bor

Şimdilerde uçak yakıtlarında katkı maddesi olarak kullanılan bor, önümüzdeki yıllarda kara ve deniz taşıtlarında da kullanılması planlanıyor. Araştırmalara göre bor'un pillerde kullanılması pilleri 3 kat daha fazla güçlü yapmaktadır. Böylece bor; elektrikle çalışan arabaların pil gücü problemini çözecek.

Ayrıca bor'un diğer madenlerin yerine kullabılabilmesi adına bilimsel araştırmalar sürmektedir. Eğer böyle bir şey olursa ülkemiz büyük güç kazanacaktır. Bor'un sürtünmeyi azaltması, hafif olması, ısıya karşı dayanıklı olması, enerji verimliliği gibi bir çok faydasından dolayı önemli olduğu anlaşılmaktadır.

Şekil 4: Bor madeninin ülkeler üzerindeki rezevleri

► İlginizi Çekebilir: Ham Petrol Rafinasyon İşlemi

Bunların hepsi dünyanın bor elementine gelecekteki bağımlılığını gösteriyor. Eğer planlamalar doğrultusunda bor kullanımı olursa ülkemize büyük ekonomik refah sağlayacaktır. Günümüzde bor kullanımı bu kadar çok iken gelecekte nasıl olur, az çok tahmin yürütebiliriz. Türkiye bu noktada, stratejisini iyi belirleyip ekonomisini güçlendirebilir.

Kaynak:

►Wikipedia
►Scribd