Kompakt Şalterler ve Özellikleri

Kısa devre akımının ve fazla akım sonucu oluşan ısının tahribatından ve yol açabileceği zararlardan korunmak için hemen her yerde kullandığımız Kompakt şalter nedir? Termik koruma ve manyetik koruma nasıl çalışıyor? Gelin hep beraber inceleyelim.

A- A+

14.05.2013 tarihli yazı 86091 kez okunmuştur.

Kompakt Şalter VİKO Termik Koruma Manyetik Koruma Aşırı Akım Kısa Devre Limitör Termik Manyetik Şalterler

Kompakt Şalter Nedir?

Termik Manyetik Şalterler(TMŞ) diye de bilinen Kompakt Şalterler, termik ve manyetik koruma esaslı alçak gerilim devre kesicileridir. Bu devre kesiciler normal durumlarda devreyi açıp kapamayı sağlarken, normal durum dışında yani devreden aşırı akım geçmesi ya da kısa devre oluşması durumunda devreyi kesen limitör özellikleri bulunan koruma amaçlı bir düzenektir.

► VİKO Kompakt Şalter

Nasıl Çalışır?

Kompakt Şalterlerde koruma termik koruma ve manyetik koruma diye ikiye ayrılır.

Nominal Akım : Her devre ve devre elemanının yani elektrikle çalışan her cihazın çalışabileceği ve üzerinde taşıyabileceği bir akım değeri vardır. Bu değere nominal akım denir.

Aşırı Akım : Nominal akımdan büyük olan akımlardır. Aşırı Akım sonucu oluşacak iletken teldeki ısınmadan dolayı devrede, devre elemanlarında ve kablolarda tahribatlara yol açarak işlevini göremez hale gelebilir.

Kısa Devre Akımı : İki iletkenin yada baranın birbiri ile teması sonucu, direncin sıfıra yakın bir direnç değerine ulaşmasıdır. Buradan da Ohm yasasına göre V= I*R yani I= V/R, temas anında direncin(R) sıfıra yaklaşması durumunda R ≈ 0 ⇒ akım sonsuza gider yani çok büyük bir değere ulaşır. Kısa Devre Akımı, nominal akımdan çok daha fazla olacağından devrede ani ve büyük hasarlar meydana getirir.

Termik Koruma

Adından da anlaşılacağı gibi termik yani ısı durumuna bağlı devreyi koruma sistemidir. Bu koruma sisteminde Bi-metal adı verilen sıcaklık katsayıları farklı olan iki metalin preslenerek oluşturulan metal çiftinin, aşırı akım sonucu ısının artması durumunda farklı uzama katsayılarından farklı boyutta uzarlar. Uzama katsayısı, diğer metale göre büyük olan metal diğerinin üzerine doğru bükülür ve bunun sonucu perdeye temas olur ve sistem açılır. Böylelikle Şalter elektriği keserek sistemi korumuş olur.

Manyetik Koruma

Manyetik koruma, sabit kontak ile hareketli kontak arasında oluşan manyetik etkilenme sonucu oluşan akıma dayalı bir koruma sistemidir. Limitör özelliği, sabit kontağın yatay U formuna getirilerek oluşturulan durumdur. Burada sabit kontak ile hareketli kontak arasında akım yönü ve manyetik alan zıt yönlü oluşur. Bu durumda manyetik alanlar birbirini iteceğinden sabit ve hareketli kontağın ayrılması çok daha hızlı olur ve sabit kontaktan hareketli kontağa doğru bir akım oluşur. Bu akıma ark denir. Arkın sıcaklığı oldukça fazla değerlere ulaşabilir bu da şaltere zarar verir. Ark, ark boynuzları ile seperatöre doğru iletilir. Seperatör, arkı söndüren yapı. Seperatör duvarlarında kullanılan epoksi adındaki maddeden gaz çıkararak manyetik alanı söndürür.

Akımın ve manyetik alanın oluşması

Kontaklarda limitör özelliği ve limitörlü, limitörsüz şalter

Yapısı

► Sabit Kontak, Kompakt şaltere limitör özelliği kazandıran yatay U şeklindeki yapıdır. Akımı % 75 oranında sınırlandırır.
► Hareketli Kontak, genellikle şekli bombelidir. Gümüş kontağı sabit kontağa göre daha sert yapıdadır.
► Gövde ve Kapak, BMC adı verilen cam elyaf takviyeli polyester reçinesinden üretilmiştir. Çünkü; kısa devre akımlarına olan dayanıklılığı oldukça yüksektir.

Kaynak :

► VİKO Ürün Kataloğu
► Fahri Şen / Elektrik-Elektronik Müh.