Uluslararası yıldırımdan korunma standardı TS EN IEC 62305, 200 kA'e kadar çıkabilen doğrudan yıldırım çarpmalarının nasıl güvenli bir şekilde tutulduğunu açıklamaktadır. Akım, topraklama sistemine bağlanır ve topraklama direncindeki gerilim düşüşünden dolayı yıldırım akımının yarısı iç tesisata bağlanır. Kısmi yıldırım akımı bina içerisine giren enerji hatları (binaya giren enerji hattı sayısı) arasında kendisini bölerken, yaklaşık% 5'i veri kablolarına girer.

Topraklama direncindeki gerilim düşüşü, kısmi yıldırım akımının (i) ve topraklama direnci (R) çarpımı ile hesaplanır. Bu, yerel toprak (eş potansiyel bağlantı) ile mesafesi olan topraklanmış canlı kablolar arasındaki potansiyel farktır.

► Toprak/kurulum arasında bölünmüş örnek: % 50 -% 50
 

1) Yıldırım Darbesi                  100%        Iimp = max 200kA (IEC62305)
2) Topraklama Sistemi            ≈50%        I = 100 kA (50%)
3) Elektrik tesisatı                   ≈50%       I = 100kA (50%)
4) Data Kablosu                      ≈5%         I = 5kA (5%)

Yıldırım Akımı I= 50kA;
Topraklama Direnci R = 1 Ohm

Aşırı Gerilim U = I x R = 50,000 A x 1 Ohm = 50,000 V
Bileşenlerin gerilim direnci aşılır ve kontrolsüz ark oluşur. Bu tehlikeli voltajları yalnızca aşırı gerilim tutucuları (parafudr) güvenle tutabilir.


 

Yıldırımdan Korunma Seviyesine Göre Parafudr Seçim Tablosu

 

Yıldırım elektromanyetik darbesi (lemp)’ten korunma tedbirleri sisteminin (lpms) tasarım ve tesisi parafudur terimleri (TS EN 62305-4/Haziran2007) (IEC 61643-11 edition 1.0 2011-03) standartlarına göre:

Parafudr, SPD

• Geçici rejim aşırı gerilimlerini sınırlamak ve darbe akımını başka yöne çevirmek amacıyla kullanılan eleman. Bu eleman, en az bir adet doğrusal olmayan bileşen içerir.
•Aşırı Gerilim Koruma Cihazı SPD diye adlandırılır.
• Dalgalanma voltajlarını sınırlamak ve dalgalanma akımlarını yönlendirmek için tasarlanmış en az bir doğrusal olmayan bileşen içeren aygıttır.
 

► İlginizi Çekebilir : Parafudr Nedir? | Elektrikport Akademi

Limp ile deneye tabi tutulan SPD

►Iimp darbe deney akımına karşılık gelmesi gereken 10/350µs’lik tipik darbe biçimli kısmi yıldırım akımına dayanan SPD’ler.NOT: Güç hatları için, uygun deney akımı Iimp, IEC 61643-1’de Sınıf 1’e ait deney işlemlerinde tanımlanmıştır.

►Sınıf I test limp için Impuls Deşarj Akımı
►SPD üzerinden tahliye edilen bir akımın dalga tepesi değeri ile spesifik şarj transferi Q ve belirtilen zamanda W/ R olarak belirlenmiş enerji
►Sınıf I tesleri
►Limp’in krest değerine eşit bir krest değerine sahip 8/20 bir akım darbesi ve 1,2/ 50 voltaj impulsları ile impuls şarj akımı limp ile gerçekleştirilen testler

 
In ile deneye tabi tutulan SPD

►In darbe deney akımına karşılık gelmesi gereken 8/20µs’lik tipik darbe biçimli endüklenen darbe akımına dayanan SPD’ler.
Not: Güç hatları için, uygun deney akımı In, IEC 61643-1’de Sınıf II’ye ait deney işlemlerinde tanımlanmıştır.
►Sınıf II testi için nominal deşarj akımı
►8/20’lık akım dalga biçimli SPD üzerinden akımın crest değeri
►Sınıf II testleri
►Nominal deşarj akımı In ve 1,2 / 50 voltaj impulsuyla gerçekleştirilen testler
►Imax maksimum deşarj akımı 
Üreticinin spesifikasyonuna göre 8/20 dalga boyuna ve büyükküğüne sahip bir akımın SPD üzerinden krest değeri. (Imax, In’e eşit veya daha büyük.)

Birleşik dalga ile deneye tabi tutulan SPD

►Isc darbe deney akımına karşılık gelmesi gereken ve 8/20 µs’lik tipik darbe biçimli endüklenen darbe akımına dayanan SPD’ler.
► Not : Güç hatları için, uygun birleşik dalga deneyi, 2Ω’luk birleşik dalga jeneratörünün açık devre gerilimi Uoc 1,2/50 µs ve kısa devre akımı Isc 8/20µs şeklinde belirtilerek, IEC 61643-1’de Sınıf III’e ait deney işlemlerinde tanımlanmıştır.
► Sınıf III testleri
►1.2 / 50 voltaj- 8/20 akım kombinasyon dalga jeneratörü ile yapılan testler

Parafudurların sınıflandırılmasını sağlayan Class I / Class II ve Class III testlerinde parafudrun maruz kaldığı enerjinin karşılaştırılması:
 

Class III testi için parafudura uygulanan enerji bu grafikte gösterilemeyecek kadar küçüktür.
 

Kaynak: