Priz Topraklaması Nasıl Yapılır?

Her gün birçok elektrik tesisatı projesi çiziliyor. Sizce bu sistemler ne kadar güvenli? Prizlerimize kadar gelen elektrik ne kadar verimli? İşte bu anlamda topraklama kavramı büyük bir önem arz ediyor. Bu yazımızda prizlerin nasıl topraklamasının yapıldığı hakkında bilgiler vereceğiz.

A- A+

24.04.2020 tarihli yazı 137675 kez okunmuştur.

Anahtar Priz Topraklama Dimmer Elektrik Tesisat

Gerilimleri arasında faz farkı bulunan iki veya daha fazla tek fazlı sistemin birleştrilmesine trifaze denir. Bu sistemin üç tanesi faz bir tanesi ise nötrdür. Bu üç faz, binaya eşit dağılacak bir şekilde aktarılır. Nötr hattı ise tek hat olduğu için tüm katlara ayrılır. Odanızdaki prizi incelediğiniz zaman 2 tane delik görürsünüz. Bu deliklerden biri faz diğeri ise nötrdür. Şu ana kadar topraklamadan hiç bahsetmedik. Ne yazık ki ülkemizde, eski binalar başta olmak üzere neredeyse tüm yapılarda topraklama adına iyi bir denetim yapılmadığı için evlerimizin büyük çoğunluğu sadece bahsettiğimiz bu düzende işliyor.

Topraklama Nedir?

Topraklamanın genel mantığı, cihazdan gelen herhangi bir kaçak akımı topraklama hattı vasıtasıyla toprağa iletmektir. Topraklama çeşitlerini kısaca şu şekilde sıralayabiliriz:

► Çubuk elektrodla topraklama,
► Levha elektrodu ile topraklama,
► Şerit elektrod ile yapılan topraklama,
► Kazayağı biçiminde topraklama,
► Metal elektrodlarla topraklama,
► Yer altı su boruları ile topraklama,
► Bina ihata elektrodu ile topraklama olarak sıralayabiliriz.

Topraklama Nasıl Yapılır?

En yaygın kullanılan topraklama sistemi olan çubuk elektrodundan bahsedelim.

► 1 metrelik 2-3 adet bakır çubuk alınır. Bu çubukların çapı bölgeden çekilen akım miktarına bağlı olarak 12.5 mm ile 40 mm arasında olabilir.

► Eğer topraklamada birden fazla çubuk kullanıyorsak bu çubukların arasındaki mesafe en az bir topraklayıcı boyutunun iki katı olmalıdır.

Topraklama çubuk elekrotlarının çapı bölgeden çekilen akım miktarına bağlı olarak 12.5 mm ile 40 mm arasında değişebilmektedir.

► Bu bakır malzemeye bir kablo bağlanır.

► Toprak zemin üzerinde 1,5-2 metre çukur kazılır. Bu çukurun içine bakır malzeme yerleştirilir.

► Topraklama direncini düşürmek amacıyla, çukurun içine bentonite ve gem tozundan oluşan bir karışım 0,5 metre seviyesine kadar doldurulur.

► Bu işlemlerin ardından kalan derinlik toprak ile kapatılır.

► Çubuğa bağlanan kablo ise binanın topraklama hattına bağlanır.

Prizin İncelenmesi

Topraklı bir prizin içerisinde üç tane bağlantı noktası bulunur. Bunlar, "toprak, faz ve nötr"dür.

Yukarıdaki şekilde prizde mavi ile gösterilen toprak, siyah nötr ve kırmızı ise faz olarak adlandırılabilir.

Toprak Hattının Kontrolü

Bu kontrol işlemini avometre ile yapacağız. İlk önce elimizdeki avometreyi voltmetrenin yüksek gerilim konumuna getirelim. Ölçümü direk prizden yapmak sakıncalı olacağından dolayı evde ek kablo ile prize giden cihazlardan biri olan bilgisayar kablosu ile yapacağız.

Prizin toprak hattının kontrolü ev, iş yeri vb. gibi yaşam alanlarında genelde avometrelerle yapılır.

► Faz ve nötr arası 220V değerinde ya da bu değere yakın olmalıdır.

► Nötr ve toprak arası 0-1 V aralığında yer almalıdır.

► Faz ve toprak arası, topraklama bağlantımızda herhangi bir sıkıntı yoksa, 220 V civarında olacaktır. Eğer bu değer 0 V gibi küçük bir değer gösteriyorsa topraklama hattımızda bir problem var demektir.

Sıfırlama Nedir?

Sıfırlama, aslında pek tavsiye edilmeyen bir durumdur. Topraklamanın olmadığı binalarda uygulanır. Kısaca, prizlerdeki toprak ucunun nötr hattına bağlanması şeklinde açıklayabiliriz. Bu durumun sıkıntılı olmasının en önemli nedeni, nötr hattına gelebilecek herhangi bir zarar durumunda, nötr üzerindeki gerilimin boşalmamasından dolayı cihaz üzerinde akacak bir yer beklemesidir.

Topraklamanın olmadığı binalarda yapılan sıfırlama olayı, nötr hattına bir zarar geldiğinde, üzerinde biriken enerjinin bulduğu ilk yol üzerinden (insan, cihaz vb.) boşalması ihtimali nedeniyle tavsiye edilmeyen bir durumdur.

Topraklama Yaparken Nelere Dikkat Etmeliyiz?

► Topraklama yaparken şalterlerin kapalı konumda olduğundan emin olalım.
► Mümkünse kauçuk eldiven giyelim.
► Mutlaka yanımızda kontrol kalemi bulunduralım ve aralıklarla elektrik hattını kontrol edelim.
► Sıfırlama işlemi yapacaksanız mutlaka faz ile nötr ayrımına dikkat edelim.

►İlginizi Çekebilir: Elektrik Sigortası ile Kaçak Akım Rölesi Arasındaki Farklar

Kaynak: