Güneşin sağladığı enerjiyle suyu temiz bir şekilde kullanmamız daha temiz gıda, daha temiz toprak, daha fazla mahsul, daha kaliteli yaşam ve geleceğimiz için umut demektir. Doğayı teknolojiyle harmanlayıp yapılan sağlıklı uygulamalar yoksulluğun azaltılması ve ekonomik büyümenin sürdürülmesinde kayda değer bir ilerleme yaratabilir. Solar pompa uygulamaları da tarımdan hayvancılığa birçok alanda doğayı temiz bir şekilde kullanmanın en güzel örneklerinden birisidir.
 

Elektriğin normal kullanımının sınırlı ve maliyetli olduğu yerlerde fotovoltaik güneş panelleri, güneş ışığını emerek elektriğe dönüştürür ve AC sürücüleri besleyerek elektrikli cihazların çalışmasını sağlar. Güneş enerjili sistemler kurulduktan sonra, bakım maliyetleri oldukça düşüktür ve muazzam bir enerji kaynağı olan güneş bu enerjiyi bizlere sınırsız sunmaktadır. Bu sistemler; içme, pişirme veya sulama için temiz su sağlamak için su pompalarında, gıda ve süt ürünlerini soğutma için kompresörlerde ve havalandırma klima ve havuz gibi diğer uygulamalarda da kullanılmaktadır. Uygulamalarda solar sistemlerin kullanılmasının toplumsal açıdan birçok faydası bulunmaktadır.

• Temiz su kaynaklarına uzak bölgelerdeki insanları temiz suyla buluşturarak toplumların sağlığını korur.
• Güvenilir sulama çiftçilerin daha iyi hasat almasını sağlayarak onların yaşam standartlarını yükseltir.
• Gelişmiş soğutma sistemleriyle gıdaların dünyada kıtlık ve açlık sorununun olduğu yerlere ulaşmasını sağlar.
• Daha iyi havalandırma ve klima, aşırı sıcak yerlerde insanların konfor düzeylerini artırır .
 

Solar pompalar fotovoltaik paneller tarafından üretilen elektrikle çalışmaktadır. Çevresel ve teknik açıdan birçok faydası bulunan solar pompalar, düşük maliyetli ve temiz bir uygulamadır. Elektriğin mevcut olmadığı ya da kısıtlı olduğu uzak alanlar için ideal çözüm olan solar pompalar gün boyunca kesintisiz enerji ile beslenir. Fas, Hindistan, Bangladeş gibi birçok ülkede fosil yakıtların kullanıldığı sistemlerin güneş enerjili sistemlerle değiştirilmesi hükümetler tarafından desteklenmektedir. Ülkemizde de bu uygulamaların kullanımının yaygınlaştırılması hem ekonomik hem de çevresel açıdan insanlarımızın yaşam standartlarını yükseltecektir. Özellikle çiftçilerimize sulama konusunda büyük kolaylıklar sağlayacak olan solar pompalama sistemlerinin kullanımının daha da yaygınlaşması beklenmektedir. Tarımda sulama, kırsal toplumlarda temiz suya erişim ve hayvancılıkta hayvanlara su temini için kullanılan solar pompalar düşük maliyetli ve kullanımı kolay bir uygulamadır.
 

Solar pompalar farklı motor sürücülerle farklı performanslarda çalışırlar. Yani solar pompaların performansı en çok içerdiği motor sürücünün performansına bağlıdır. Sıradan solar pompa uygulamaları IP 20/21 güvenlik sınıfına ait bir kabin içerisinde bulunan motor sürücü içerir. Buna ek olarak sigorta, güç anahtarı, yıldırım/aşırı gerilim koruması, kabin kapısı LED'i, ampul ve düğmeler içermektedirler. Bu solar pompaların zayıf kaldığı noktalar bulunmaktadır. Bu zayıf noktaları şu şekilde sıralayabiliriz.

• Motor sürücü kabinde bulunduğundan kabininin havalandırılması ve soğutulması gerekmektedir. Kabine gelen hava akımının yetersiz olduğu durumlarda aşırı ısıdan dolayı uygulama olumsuz etkilenecektir.
• Kirli ve aşırı nemli ortamlarda sağlıklı bir çalışma için motor sürücünün en azından IP55 koruma sınıfında olması beklenmektedir.
• Kabinde bulunan hava akışı filtrelerinin sürekli bakımı yapılmak zorundadır.
• Elektronik bileşenler nem ve yoğuşmadan çok çabuk zarar görmektedir.

Sıradan solar pompa uygulamaları sonucunda oluşan olumsuzlukların giderilmesi için VACON, IP66/Type 4X güvenlik sınıfında bulunan VACON 20X ve VACON 100X motor sürücüleri ve bu sürücülere entegre MPPT⁴ algoritmasıyla birlikte özel bir uygulama yazılımı çözümü sunmaktadır. Sürücü üst düzey güvenlik sınıfında olduğundan kabin içerisinde bulunmasına gerek yoktur.



• Bu tek başına bir tam özellik çözümüdür.
• Hava filtresi yerine kompakt, temiz ve bakım gerektirmeyen bir çözümdür.
• Üst düzey güvenlik sınıfında olduklarından neme ve yoğuşmaya karşı son derece dayanıklıdır.
• Sigorta ve diğer tüm elektronik bileşenler düzenli bir şekilde küçük bir kabin içerisine yerleştirilmiştir.
• Motor sürücü çift mod operasyon yapma yeteneğine sahiptir. Geceleri elektrik şebekesinden beslenebilir ve güneş ışığı almayan ortamlarda endüstriyel bir sürücü olarak kullanılabilir.

VACON 20X ve 100X motor sürücüleriyle sıradan solar pompa uygulamalarındaki olumsuzluklara çözümler sunulmasının yanı sıra son derece gelişmiş ekstra özellikli solar pompa uygulamaları meydana getirilmiştir. İçerdiği MPPT⁴ algoritmalı yazılım kullanıcılar ve uygulama için birçok açıdan fayda sağlamaktadır.



MPPT⁴, motora %30 - %40 civarında daha fazla çıkış gücü sağlamaktadır. Bu sayede pompalanan su miktarı artar ve bir günlük süre içerisinde pompanın çalışma miktarını artırır. Klasik kontrol stratejilerinin yerine MPPT⁴ çözümü sunan VACON 20X ve VACON 100X solar pompalama sistemlerinin en verimli şekilde çalışmalarını sağlarlar.

Bir pompa sisteminin % 5 kurulumu (ilk yatırım), % 10 bakım (servis ve bakım), % 85 enerji tüketimi olmak üzere genel yaşam boyu maliyeti olduğunu varsayarsak özellikle elektrik şebekesine bağlı normal bir pompalama sistemi için MPTT⁴ çözümünün ne kadar önemli olduğunu açıkça görebiliriz. Solar pompalama sistemlerinde VACON çözümlerini uyguladığımızda ise bedava enerjinin yanı sıra ise tüm bu maliyetler en aza iner ve sistem en verimli şekilde çalışır.



Solar pompa uygulamalarının en güzel örneklerinden birisi Fas’taki çiftçilerin narenciye sulama işlemidir. Öyle ki yaz aylarında çok sıcak ve kurak olan Fas’ta sulama çiftçiler için çok büyük bir ihtiyaçtır ve pahalı ve olduğu için VACON, narenciye ağaçlarının düşük maliyetle sulanmasında ve dolayısıyla aile geçiminin sağlanmasında çiftçilere yardımcı olmaktadır. Sulama ihtiyacının solar pompa uygulamasıyla giderilmesiyle çiftçiler rahatlamış ve birbirinden lezzetli narenciyeler dünyanın çeşitli ülkelerine dağıtılmıştır.

Güneşin sınırsız cömertliğini insan zekâsıyla birleştirip üretilen bu ürünler doğamızı korumak ve kaliteli uygulamalar yapabilmek açısından oldukça önemlidir.

Kaynak: