Yeni Nesil Fabrikalar:
Akıllı Fabrika

Günümüz teknoloji gelişmeleri ile birlikte fabrikalar klasik yapılarından sıyrılıp, akıllı cihazlar ve otomasyon sistemler ile donatılarak akıllı fabrikalar haline gelmeye başladılar. Peki bu akıllı fabrika kavramı nedir? Klasik fabrikalardan farkları neler olacaktır? Cevapları yazımızın devamında.

A- A+

17.04.2019 tarihli yazı 11147 kez okunmuştur.

Endüstriyel otomasyon, uzun yıllardır üreticilerin üretim hatlarında ve süreçlerinde sıkça kullandıkları üretim metodu oldu. Programlanabilir lojik devreler, CNC cihazları ile sürdürülen üretim; artık günümüz tüketici ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanmaya başladı. Artan tüketim, kullanıcı istekleri, kişiselleşme ihtiyacı gibi birçok konuda kalıcı çözümler aranır hale geldi. Tam da bu noktada; son yıllarda sanayide etkisini giderek artıran Endüstri 4.0 ve uygulamaları bu tür sorunlara çözümler sunmaya başladı. Akıllı dijital sistemler üzerine kurulu Endüstri 4.0 ile akıllı fabrikalar kurulmaya, hali hazırdakilerinde dönüştürülmesine başlandı.

Akıllı Fabrika Hangi Özelliklere Sahip

Akıllı fabrikalar üretim yapılan dört duvar ile çevrili yer tanımından çıkarak; üretim sonrası stok kontrolü, müşteri istekleri, sorunları, geri dönütleri, ürünün kullanım yaşam döngüsü, ürün iyileştirilmesi gibi üretim sonrası konularında aktif rol alan; üretim sürecinde oluşabilecek arızaları önceden belirleyebilen, topladığı ve analiz ettiği veriler ışığında süreci daha verimli kılabilecek bir teknolojik yapıya sahip fabrikadır.

►İlginizi Çekebilir: Temel Pnömatik Sistemler | Endüstriyel Otomasyon

Akıllı sensörlerin gelişmesi ile birlikte üretim sürecinin her seviyesi izlenip, işe yarar veriler toplanıp, toplanan veriler analiz edilerek ne tür geliştirmeler, iyileştirmeler yapılabilir bunlar belirlenebilecek. Sistemde kullanılan herhangi bir otomasyon cihazının ve üretim aletinin bakım zamanının ne zaman geleceği, hangi bölümünün aşınıp arıza çıkarabileceği kullanıcıya bildirilecek. Olası arıza durumlarda insan müdahalesi olmadan diğer cihazlar ile haberleşip kendini sistemden çıkaracak robotik sistemler kullanılacak.

Yüksek düzeyde dijitalleşme ve akıllı sensörler sayesinde geliştirilen dijital ikiz teknolojisi ile akıllı fabrikanın dijital versiyonu oluşturulacak. Fiziksel yapısı ile gerçek-zamanlı çalışacak dijital versiyonunda ortaya çıkabilecek arızalar önceden analiz edilip belirlenecek ve bu arızayı önleyici çalışmalar yapılacak. Akıllı fabrikalarda artırılmış gerçeklik uygulamaları, çalışan personele yardımcı olmak için kullanılabilecek.

►İlginizi Çekebilir: Dağıtım Otomasyonun 8 Avantajı

Günümüzde depolama işlemlerinde, birkaç büyük firmanın da kullandığı, otonom robot sistemi akıllı fabrikalarda daha hızlı, sürekli ve doğru depolama işlevi sağlayacak. Akıllı sensörler yardımıyla yedek malzeme stokları da kontrol edilecek. Gerçek zamanlı analizler sonucunda, sistem insan yardımı olmadan, ihtiyaç durumunda yedek parça siparişi gerçekleştirecek ve sipariş sürecinde görevli çalışana süreç hakkında bilgiler sunacak. Ve bunlar sadece bir dokunmatik panel üzerinden izlenip, kontrol edilebilecek. İnsan faktörünün sistemi yavaşlattığı noktalarda tamamen akıllı otomasyona geçilerek süreden ve maliyetten kazanılacak.

Çevik imalat esnekliği ile üretim hattındaki ürün değişiklikleri daha kolay ve daha hızlı hale gelecek. Üretim planlamaları karmaşık olmaktan çıkıp, malzeme akışının kontrolü ve üretim değişimi esneklik kazanacak. Bu özelliği sayesinde akıllı fabrikalar giderek kişiselleşen kullanıcı isteklerini karşılamakta zorluk çekmeyecek.

Nesnelerin interneti (IoT) ile üretimin en alt katından, satışa kadar olan uzun süreçte akıllı fabrikalar duvarlarının dışındaki üretimden sonraki operasyonlar ile de bağlantılı olacak. Sürecin her bölümünden toplanan veriler analiz edilerek, tedarik ağının verimliliği sağlanacak.

Yukarıda bahsettiğimiz özellikler ve faydalar akıllı fabrika ve akıllı imalatın bize sunacaklarından sadece birkaçı. Şu anki teknoloji olanaklar ve öngörüleri doğrultusunda bu çıkarımlar gerçekleştirilirken ilerleyen dönemlerde teknolojik olanakların daha da gelişmesi durumunda şu an öngöremediğimiz faydalar da oluşacaktır.

►İlginizi Çekebilir: Robot ve Otomasyon Projeleri İçin Yol Haritası

Kısaca akıllı fabrikaların temel özelliklerini gözden geçirecek olursak;

1) Bağlantılı imalat: Üretim ve tedarik süreçlerinin birbirleri ile olan bağlantıları.

2) İyileştirme: Üretim verimini ve sayısını artırırken, maliyeti doğru oranda azaltmak.

3) Şeffaf Üretim: Gerçek-zamanlı üretim metotları ile kullanıcıların üretim süreçlerini takip edebilmesi, izleyebilmesi.

4) Önleyicilik: Dijital ikiz gibi gerçek-zamanlı dijital uygulamalar ile arıza ve hata oluşumunu önceden belirlemek ve ani duruşları öncelemek.

5) Çevik imalat: Esnek imalat metotları ile üretim hattındaki ürün değişikliklerinin daha hızlı ve kullanıcı-odaklı hale gelmesi.

►İlginizi Çekebilir: Endüstriyel Kumanda ve Otomasyon Sistemleri | 1.Bölüm

Son olarak belki de bizleri akıllı fabrika ve akıllı sistemler hakkında tek endişelendiren noktaya gelirsek; akıllı fabrikalar ile insanın kas gücüne duyulan ihtiyaç tamamıyla azalacak. Otomasyon robotları üretimin her seviyesinde daha aktif rol alacak. Bu durum birçok insanın iş alanlarının daralacağını, azalacağını ve kısıtlanacağını düşünmesine sebep veriyor. Aksine kol gücü gerektiren iş alanları azalacakken; insan yine kontrol noktasında sürecin başında olacak. Şu an var olmayan yeni iş kolları türeyecek (veri analiz sistemlerinden özellikle) ve çok fazla iş pozisyonu açılacak. Kas gücü değil beynin gücü yakın geleceğin iş alanı olacak. O yüzden endişelenmenin, iş korkusu yaşamanın manası yok. Yalnızca yeni endüstri devrime ayak uydurmak, kendimizi buna göre geliştirmek gerekliliğindeyiz.

Akıllı fabrikaya örnek olması için alttaki fabrika tanıtımına göz atabilirsiniz.