ISO
(International Organization for Standartization) Standartları

Bilindiği gibi dünyada yaşayan her insan dolayısıyla her ülke genellikle içinde bulunmuş olduğu kültürü ve coğrafyası nedeniyle birçok konuda farklılık göstermektedir. Konu insan olduğunda insanın edinmiş olduğu bu kültür gerek imalat sektöründe gerekse hizmet sektöründe büyük farklılıklar yaratmaktadır. Üretim ve hizmet sektöründe faaliyet gösteren firmaların belirli bir kalite ve standart yakalaması adına dünyada çalışmalar yapan birçok kurum, kuruluş ve organizasyon bulunmaktadır.

Bu yazımda bu amaçla çalışan ve dünyanın büyük bir kısmında kabul gören ISO(International Organization for Standartization)' un kuruluşundan başlayarak günümüze kadar geçirmiş olduğu önemli olay ve aşamaları okuma fırsatı bulacaksınız.

International Organization for Standartization olarak adlandırılan ve Türkçe’ de Uluslarası Standartlar Teşkilatı olarak karşılık bulan organizasyonun kısaltılmasına ISO denmektedir.

Organizasyonun kuruluşu için ilk görüşmelerin 1946 yılında 25 ülkeden gelen 65 delegeyle; uluslarası standartlar üzerine Londra’ da yapılan görüşmeler olduğu görülmektedir.
 

1946 Yılında Londra' da Yapılmış İlk Görüşmelerin Katılımcıları

Ancak organizasyonun resmi kuruluşu 1947 yılında ve Cenevre' görüşmeleri olarak gösterilmektedir. Grubun ilk çalışma yıllarında 67 ayrı teknik komite belirlenerek, çalışmalara başlanmıştır.

Organizasyonun çalışmalarının ilk meyvesi olarak 1951 yılında; ISO/R 1:1951 Standart Reference Temperature for Industrial Length Measurements yayınlanmıştır.

Teknik komitelerin yapmış olduğu çalışmaları, hazırlanan standartları ve kuruluşun iç yapısıyla ilgili değişimleri paylaşmak amacıyla 1952 yılında aylık olarak "The ISO Journal" dergisinin çıkarılmasına karar verilmiştir.
 

ISO' nun İlk Çıkardığı Dergi

ISO' nun 1955 yılı sonrasında kronolojik olarak yapmış olduğu önemli işler ve önemli olaylar aşağıda listelenmiştir: 

► 1955 yılında; 35 üyenin katılımıyla 3. Genel Kurul İsveç' nin Stockholm kentinde yapılmıştır. Bu tarihte ISO' nun yayınlamış olduğu 68 standart vardır.

► 1960 yılında; ISO birim ve miktarların dünyadaki standartdizasyonu için ISO 31 standartını yayınlamıştır. Yine bu yıllarda teknik olarak ileride olan ülkeleri bu birliğe katmak için çeşitli çalışmalar yapılmaya başlanmıştır.

► 1961 yılında; gelişmekte olan ülkelerin sorunların çözüm için DEVCO kurulmuştur. 1968 yılında ise Correspondent üyelik tipi oluşturulmuştur. Correspondent üyelerin en büyük avantajı ISO üyeliğine dair herhangi bir ücret ödemeden çalışmalar hakkında bilgi sahibi olmalarının sağlanmasıdır. (Correspondent üyelik tipi birçok ülke için halen daha çok büyük tercih tipi olmaktadır, 2012 yılında sisteme dahilinde 49 Correspondent üye bulunmaktadır.)

► 1968 yılında; ISO yaptığı çalışmalar sonucunda Dünya' da ilk kez nakliye konteynerleriyle ilgili standartizasyon çalışmasını yayınlamıştır. Bu standartla beraber dünyada nakliye ve seyahat etme standartları üzerinde ciddi revizyonlar yapılmıştır.

► 1969 yılında; Olle Sturen' in Genel Sekreter olmasıyla beraber; standartlaşmanın önemi vurgulanmış ve bu sayede teknik milliyetçiliğin önüne geçileceğine dikkat çekilmiştir.

 

Siyasi milliyetçilik büyük ihtimalle biz yaşadığımız sürece hüküm sürecektir. Ekonomik milliyetçilik yok olmak üzeredir. Ve Teknik milliyetçilik yok olmuştur.
[Olle Sturen, ISO Genel Sekreteri (1969)]
 

► 1970 yılında; Genel Sekreter Olle Sturen, ISO' yu adında yer alan International kelimesinde olduğu gibi organizasyonun globalleşmesi için çeşitli çalışmalar yapmıştır. Bu  çalışmaların sonucunda Avustralya, Japonya ve Çin' in katılımı sağlanmıştır.

► 1971 yılında; ilk defa çevreyle ilgili olarak "Hava Kalitesi" ve "Su Kalitesi" konuları üzerine çalışmalar yapılmaktadır. Günümüzde bu konular dışında; toprak kalitesi, çevre yönetimi ve yenilenebilir enerji konuları içinde çalışma grupları bulunmaktadır.

► 1986 yılında; genel sekreterlik görevine gelen Lawrence D. Eicher, 2002 yılına kadar görevde kalmıştır. Yaptığı çalışmalar ve vizyonuyla ISO' nun genel sekreterleri arasında en önemlisi ve en fazla değer katan kişi olarak gösterilmektedir.

► 1987 yılında; ISO ilk defa Kalite Yönetim Standartı' nı yayınlamıştır. ISO 9000 olarak bildiğimiz standartlar ailesi halen daha ISO' nun en çok bilinen ve satılan standartlarıdır.

► 1995 yılında; ISO dijitalleşme çalışmalarına başlamış ve ilk websitesini açmıştır. Bundan tam 5 yıl sonra yani 2000 yılında ve ISO standartlarını bu site üzerinden online olarak satışa sunmuştur.
 

ISO' nun İlk Web Sitesi

► 1996 yılında; ISO "Çevre Yönetim Sistemi" ni standartını piyasaya sürmüştür. ISO 14001 adlandırılan bu standartlar şirketlerin çevresel etkilerinin belirlenmesi ve kontrol edilmesi amacıyla araçlar sunulmuştur.

► 2003 yılında; Alan Bryden' ın genel sekreterlik görevine gelmesiyle beraber sosyal sorumluluk politikalarına önem verilmeye başlanmıştır. Ve 2010 yılında yayınlanan "Sosyal Sorumluluk Yönetimi Sistemi" olarak adlandırılan ISO 26000 standartın ilk çalışmaları bu yıllarda başlamıştır.

► 2005 yılına gelindiğinde ise bilgi güvenliğinin sağlanması ve olası risklerin en aza indirilmesi için; ISO ve IEC' nin ortak komitesi olan JTC1 çalışmaları sonucu ISO 27001 standartları yayınlanmıştır.

► 2009 yılında; genel sekreterlik görevine Rob Steele' nin gelmesiyle beraber organizasyonun mottosu "daha basit, daha hızlı ve daha iyi" olarak belirlenmiş ve bu yönde çalışmalara başlanmıştır. 

► 2010 yılına geldiğimizde ise bu yıllarda hızla artan sosyal sorumluluk yaklaşımına rehberlik yapması için "Sosyal Sorumluluk Yönetimi Sistemi" adındaki ISO 26000' i yayınlamıştır.

► 2011 yılında; enerji verimliği süreciyle ilgili olarak, kamu ve özel sektörde enerji verimliğini arttırmak, maliyetlerini azaltmak ve enerji performansını arttırma süreçlerinin yönetimi için ISO 50001; "Enerji Yönetim Sistemi" standardı yayınlanmıştır.

► İlginizi Çekebilir:

 Bir Elektrik Mühendisinin Gözünden Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelikler

► 2015 yılında; genel sekreterlik görevine getirilen Kevin McKinley, endüstri ve SDO sektörlerinde edinmiş olduğu mühendislik ve proje yönetimi tecrübelerinin de etkisiyle "heryerde kullanılan ISO standartları" felsefesiyle bir yönetim tarzını benimsemiştir.

► 2016 yılında; ISO rüşvetle mücadele etmek amacıyla 37001 nolu "Yolsuzlukla Mücadele Yönetim Sistemi" standartını yayınlamıştır. Bu standart, kuruluşların kendi operasyonlarında ve global değer zincirlerinde yolsuzlukla mücadele etme konusunda rüşvetin önlenmesi, tespit edilmesi ve ele alınması için yönetilebilir bir iş çerçevesi sağlayarak kurumsal rüşvetle ilgili risklerleri ve maliyetleri azaltma amaçlanmaktadır.

► 2017 yılında; Dünya Gümrük Örgütü(WCO) ve Şili Hükümeti' nde önemli görevlerde bulunmuş olan Sergio Mujica, ISO genel sekreteri olarak göreve başlamıştır.

► 2018 yılında; tüm dünyadaki işyeri yaralanmaları ve meslek hastalıkları azaltmak için her büyüklükteki kuruluşa yardımcı olması amacıyla ISO 45001 yani "İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetimi" standartı yayınlanmıştır.
 

 

1946 yılında ilk çalışmalarına başlamış olan International Standartization Of Organization(ISO)' nun bugün itibariyle üye sayısı 163' ün üzerindedir. Ve 21000' in üzerinde de yayınlamış olduğu standart bulunmaktadır.

Yayınlamış olduğu tüm standartlar dönemin yaratmış olduğu değişimler ve gelişmelerin dikkate alınarak sürekli olarak güncel tutulması organizasyonun büyük hassasiyetle üzerinde durduğu görevlerinden birisidir.

 

Kaynaklar:
► ISO (International Organization for Standartization)