Otomasyon Panolarının Teknik Özellikleri |
ElektrikPort Akademi

Otomasyon sistemleri ev, iş, hastane ve daha birçok yerde karşımıza çıkmaktadır. Örnek vermek gerekirse; şu an bu yazıyı okumak için kullandığınız bilgisayarın enerjisini, binanın otomasyon panosu sağlamaktadır. Bu yazımızda otomasyon panolarının teknik özelliklerini, güvenlik şartlarını ve standartlarını sizler için inceledik.

A- A+

22.02.2016 tarihli yazı 27669 kez okunmuştur.

Otomasyon panolarını, teknik özellik kapsamında dört tane ana başlıkta inceleyebiliriz. Bunlar;

► Mekanik Tasarım,
► Elektriksel Tasarım,
► Elektronik Donanım,
► Plan, Şema ve Resim Düzenlemesidir.

Mekanik Tasarım

Panonun dış kapağı üzerinde ismini, imal tarihini, işletmenin gerilim ve frekansını gösteren bir etiket olmalıdır. Bu etiket kazımalı veya plastik tipte olmalıdır ve dış ortam koşullarından etkilenmemelidir, silinmemelidir. Panoların içine konulan göstergelere bakılması için küçük pencereler konulur. Bunlar mekanik zorlamalara, kimyasal etkilere dayanıklı malzemeden yapılır ve en az 3 mm kalınlığında, renksiz, şeffaf olmalıdır.

►İlginizi Çekebilir: Otomasyon Panolarında Dikkat Edilmesi Gerekenler

Panonun bütün açıklıkları belirlenen koruma derecesini sağlayacak şekilde kapatılmalıdır. Kablonun giriş kısımları montajlanırken kolayca açılıp kapatılabilmelidir. Panoların koruma derecesi de en az IP54 olmalıdır. Eğer montaj yapılırken delik vs. açıldıysa bu koruma sınıfını azaltmayacak şekilde tekrar düzenlenmelidir. Ayrıca havalandırma kısımları da bu koruma derecesine uygun şekilde yapılmalıdır.

Kapak üzerinde bağlantı şemasının olacağı bir cep olmalıdır. Bağlantı şemaları bu cebe konulmalıdır. Ek olarak PLC olan yerde taşınabilir bilgisayar konulabilmesi için katlanabilir sehpa bulunmalıdır.

Elektriksel Tasarım

Anlatılan otomasyon panosu 50Hz frekansta üç fazlı alternatif akımda nominal izolasyon gerilimi 1000V’a kadar olan panolardır. Pano içinde kullanılan kablolar ve bileşenler, TSE ve IEC standartlarına uygun olmalıdır. Ayrıca pano içerisindeki donanımsal bileşenler ROHS uyumlu olmalıdır. ROHS uyumlu olması çevresel etki yaratacak malzemelere sahip olmadığı anlamına gelmektedir. Kablo kanalları, klemensler ve diğer plastik elemanlar alev iletmeyen tipte olmalıdır.

►İlginizi Çekebilir: Temel Pnömatik Sistemler | Endüstriyel Otomasyon

Kontrol devresinin ihtiyacını sağlayacak güçte izolasyon transformatörü kullanılmalıdır. Panolardaki tüm giriş-çıkış koruma ve kontrol elemanları ile bağlantı klemensleri ve kabloları projeye uygun şekilde etiketlenmelidir ve kolayca sökülmemelidir.

Kablo eki yapılacaksa klemens kullanılmalıdır. Klemens grubu ile sahadan gelen kabloların panoya giriş yeri arasındaki mesafe en az 20 cm olmalıdır. Bir terminale birden fazla kablo bağlanmamalıdır. Böyle bir durumda dağıtım için kablo yüksüğü ile dağıtım klemensi kullanılmalıdır.

Pano hazırlanırken en önemli noktalardan biri ise kabloların renkleridir. Bunlar aşağıdaki tabloya uygun bir biçimde hazırlanmalıdır:

Panodaki butonlar ise aşağıdaki tabloya göre düzenlenmelidir:

Bunlardan ayrı olarak ikaz, gösterme işaretleri vardır. Sıkıntılı bir durumda, arıza durumunda, operatörün dikkatinin çekilmesi gerekilen durumlarda yanıp sönen ikazlar kullanılır. Bunlar da kırmızı, sarı, yeşil veya mavi olabilir.

Yıldırımdan kaynaklı aşırı gerilime karşı aşırı gerilim koruyucu cihaz (parafudr) kullanılmalıdır. Ayrıca sistemde acil stop butonu varsa emniyet rölesi ile kullanılmalıdır. Pano içinde aydınlatma ve 230 V topraklı priz olmalıdır.

Elektronik Donanım

Elektronik elemanlar %10 ve %95 arası bağıl neme uygun şekilde seçilmelidir. Koruma seviyeleri en az IP20 olmalıdır ve 2000 metre yüksekliğe kadar çalışabilir olmalıdır. Yedek güç kullanımında en az 300 saat ve normal enerji seviyesinde, 25°C sıcaklık altında 1000 saat süreyle bilgi depolayabilmelidir. CPU modülü üzerinde durumunu gösteren LED bulunmalıdır. Her giriş kanalı üzerinde lojik olarak “1” geldiğinde durumunu gösteren lamba veya LED olmalıdır. PLC’ler IEC standartlarına uygun olmalıdır. Acil durumda bu cihazlar kullanılmamalıdır.

Tüm dijital çıkışlar birbirinden bağımsız yarıiletken veya mekanik PLC tipi röleler ile sahadan izole edilmiş olmalıdır. Pano içi sinyaller ile sahaya gidecek sinyallere ayrı güç kaynağı kullanılmalıdır. Bunlara uygun bir biçimde sigortalar konulmalıdır. Bağlantı ucu blokları “Güç devreleri”, “İlgili kontrol devreler” ve “Dışarıdan beslenen diğer kontrol devreler” olmak üzere üç gruba ayrılmalıdır.

Plan, Şema ve Resimlerin Düzenlenmesi

Her çizime ait başlıkta; en azından proje ismi, proje aşaması, projeyi yapan, çizen ve kontrol edenin isimleri ve tarih bulunmalıdır.Çizimlerin numaralandırılmasında ilgili sistemin adı belirtilmelidir.Çizimler/Kontrol Panosu projeleri en az A4 ebatlarında kâğıtlara basılmalıdır.Sinyal Giriş/Çıkış Listesi olmalıdır. Kablo listelerinde kablonun numarası, tipi, kesiti, nereden nereye çekileceği, metrajı, gürültü seviyesi gibi detaylar bulunmalıdır. Kontrol Panosu Projedökümanı olmalıdır.

Kaynak:

►Emo
►Megep