Tarihteki Önemli Kadın Mühendisler |
1. Bölüm

Birçoğumuz “Ampulü kim buldu?” veya “Telefonu kim icat etti?” gibi genel sorulara cevap verebiliyorken”, “Cam sileceğini kim buldu?” sorusuna cevap veremiyoruz. Bu yazımızda tarihteki önemli kadın mühendislerimizi tanıyalım.

A- A+

20.03.2021 tarihli yazı 5662 kez okunmuştur.

Emily Warren Roebling (1803-1903)

Orta sınıf bir ailenin on iki çocuğunun son kızı olan Emily Roebling, kadınlar için yüksek düzey de eğitimin gerekli olmadığı görüşlerine karşı gelerek matematik ve bilim okudu.1899 yılında 56 yaşında iken New York Üniversitesi’nden hukuk sertifikası aldı.

► İlginizi çekebilir: Kablo Seçimi ve Uygulamasında 5 Önemli Faktör

Emily, Amerikan İç Savaşı sırasında Beşinci Ordu Kolordusunun komutanı olarak görev yapan kardeşi Gouverneur Warren’ı ziyaret ettiği sırada genç bir memur olan eşi Washington Roebling ile tanıştı ve tanışmalarından 11 ay sonra evlendiler. Savaştan sonra kayınpederi John A. Roebling’in planladığı projenin teknik hatalarını çalışmak üzere eşiyle birlikte Avrupa’ya gitti. Almanya’da John A. Roebling-II adında bir oğlu oldu.

1869’da babası John A. Roebling’in tetanostan ölümü ardından Washington, dünyanın en geniş asma köprüsü ve çelik halatlarla inşa edilen ilk köprü olan Brooklyn Köprüsü projesinin başına geçti. Ancak Washington nehrin derinliklerindeki köprü ayağı için kesonlarda çalışırken dekompresyon hastalığına yakalandı. Eşinin bu zorlu sürecinde Emily ona sadece evde bakmakla kalmadı, işlerini evden yürütmekte olan Washington’ın projeyle ilgili tüm talimatlarını çalışanlara iletme görevini üstlendi. Eşi ve çalışanlar arasında irtibatı sağlayan Emily, zamanla inşaat, malzeme ve kablo imalatı gibi konularda uzmanlaştı ve projenin baş mühendisi oldu.

1883’te tamamlanan Brooklyn Köprüsü’nün resmi açılışından önce zafer göstergesi olarak horoz taşıyan Emily köprüyü arabayla geçen ilk kişi oldu. Roeblingler’in rakibi olan Abram Hewitt, Emily hakkında” …bir kadının fedakâr bağlılığına ve çok uzun zamandır barodan mahrum kaldığı yükseköğrenim kapasitesine dair ebedi bir anıt” sözlerini dile getirdi. Köprünün tamamlandıktan sonra Emily New Jersey’e taşındı. Ömrünün geri kalanında Amerikan Devriminin Kızları, Huguenot Topluluğu ve çeşitli toplum kuruluşlarında yer aldı. Çok fazla seyahat etti ve dersler verdi. İspanya’dan dönen askerleri barındırmak amaçlı kurulan Montauk, Long Island kampında hem hemşire hem inşaat mühendisi olarak görev aldı.

Beulah Louise Henry (1887-1973)

Beulah L. Henry 1887’de soylu ve aynı zamanda sanatçı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. 1909-1912 yılları arasında Kuzey Carolina Presbiteryen Koleji'nde okudu. Mucitlik onda daha küçükken başladı. Nesneleri kurcalamayı ve değiştirmeyi seven bir çocuktu.

► İlginizi çekebilir: Vakum Tüpü Nedir?

1912’de 20’li yaşlarından sonra ilk vakumlu dondurma dondurucusu için patent başvurusunda bulundu. Bundan iki yıl sonra el çantası ve şemsiye için iki patent daha aldı. Henry’nin icat ettiği bu şemsiye çeşitli renklerde çıkarılabilir kumaştan oluşuyordu. İcatlarında elde ettiği başarıdan sonra New York’a taşındı ve orada büyük bir şemsiye pazarı buldu.

New York’ta otel odalarında yaşamını sürdürürken yeni icatları için çalışmalara devam etti ve kazandığı gelirle kendi laboratuvarını kurdu. Henry Umbrella and Parasol Company ve BL Henry Company of New York adında iki şirket kurdu. Daha sonrasında yaylı oyuncak bebek ve ortasında sabun tutan sünger gibi birçok icadın patentini aldı. Ayrıca süngerleri üreten makineyi de tasarladı. İlk makinesinden sonra çift zincirli dikiş makinesi, daktilolar için hizalama cihazı, bobinsiz dikiş makinesi ve çocuk oyuncakların sayısı ve belgelerin kopyalanması için başka bir daktilo geliştirdi.

Yaptığı bu mucitler sayesinde ünlendi ve “Lady Edison” unvanını aldı. 1973 yılında bekar olarak hayata veda etti. 2006 yılında Ulusal Mucitler Ödül Listesi’ne adı yazıldı.

Hedy Lamarr (1913-2000)

Gerçek adı Hedwig Eva Maria Kiesler olan Lamarr 9 Kasım 1914’te Viyana’da doğdu. Hedy Lamarr takma adıyla oyunculuğa başladı. Amerika’da çok beğenilen filmlerde rol aldı.

► İlginizi çekebilir: Radyo Frekans Yayılımı Nedir?

1942 yılında, George Antheil adlı arkadaşı ile ABD ordusu için bir radyo sinyal cihazı olan “Gizli İletişim Sistemi” icat ettiler ve patentini aldılar. Bu mucit Bluetooth ve WI-FI ağ bağlantıları gibi modern iletişim teknolojilerinin temeli oldu. Ancak Lamarr önemi geç anlaşılan bu buluşlar ile hemen ünlenemedi.

Electronic Frontier Foundation (EFF), 1997’de Lamarr ve Antheil’i Pioneer Award ile birlikte ödüllendirdi ve Lamarr aynı yıl içerisinde Bulbie Gnass Başarı Ruhu Ödülü'nü alan ilk kadın oldu.

85 yıllık ömründe altı kez evlenen Lamarr 19 Ocak 2000’de vefat etti.

Mary Anderson (1866–1953)

Anderson 19 Şubat 1866'da Greene County Burton Hill Plantation'da dünyaya geldi. Mary'nin babası dört yaşındayken öldü ancak Mary, kız kardeşi Fannie ve annesi mirasından elde edilen gelirlerle yaşamaya devam ettiler. 1889'da Birmingham'a taşındılar.

Yirminci yüzyılın başlarında Anderson New York'a gitti. Orada bir arabaya binerken; motorcunun arabayı durdurup dışarı çıkarak, camları elle temizleyerek ön camdan kar ve sulu karı temizlemek zorunda kaldığını fark etti. Anderson Birmingham'da aracın içinden bir kolla çalıştırılan modern bir ön cam sileceğine çok benzeyen bir cihaz için bir tasarım yaratmaya başladı.

Anderson tasarımının bir modelini üretti ve 10 Kasım 1903'te patentini aldı. 1905'te Kanadalı bir firmaya patenti satın alma hakkında yazdı ancak şirket cihazda hiçbir ticari değer görmedi ve ret cevabı verdi. Anderson icadını pazarlamak için bir daha başka bir girişimde bulunmadı. 1920'de sileceğinin patenti sona erdikten sonra ve otomobil pazarının büyümesiyle otomobil üreticileri Anderson'ın temel silecek tasarımını standart ekipmanlarına aldılar. Anderson 27 Haziran 1953'te öldü.

2011'de Ulusal Mucitler Onur Listesi’ne alındı.

Kaynaklar:

► Britannica
► Asce
► Thefamouspeople
► Biography
► Acs
► Engineergirl
► Encyclopediaofalabama
► Electronicsforu

YAZAR: Cansu ÜSTÜNSOY