Termik Santrallerde Elektrofiltrenin Önemi

Hava kirliliğinin nedenleri arasında yer alan baca gazlarının, filtresiz doğaya salınmaları çevreyi olumsuz etkilemektedir. Bu olumsuz etkileri azaltmak için, çeşitli filtre yöntemleri geliştirilmiştir. Bu makalemizde baca gazlarının azaltılmasına yönelik kullanılan elektrofiltre konusuna değineceğiz.

A- A+

24.11.2015 tarihli yazı 23213 kez okunmuştur.

Hava Kirliliği

Hava kirliliği, atmosferde insan sağlığına zarar verecek gazların artması olayıdır. Günümüzde hava kirliliğinin başlıca nedenleri arasında, sanayi kuruluşlarının verdiği zarar ve filtre kullanılmayan bacalar sayılabilir.

Filtreli-Filtresiz Baca

Termik santrallerde veya diğer katı yakıtla çalışan santrallerde uçucu kül adı verilen küçük kül partikülleri baca gazları ile birlikte sürüklenerek kazanı doğrudan kat eder. Bu partüküllerin, herhangi bir tedbir alınmaması halinde çevreye vereceği zarar oldukça büyüktür. Bununla birlikte katı yakıtla çalışan tüm santrallerde cebri çekme, yani; kazan içinde işi biten gaz-kül parçalarının bacadan dışarı atılmasını sağlayan fanlardan önce mutlaka bir kül tutucu yerleştirilerek uçucu küllerin bacaya gitmesine ve kullanılmıştır. Bunlar;

► Çökeltme Hücreleri,
► Islak Kül Tutucular,
► Siklonlu Kül Tutucular,
► Bez Filtreler,
► Elektrofiltreler

Çökeltme hücrelerinde kül tutucu verimi %70’dir. Günümüz tesislerde pek kullanılmamaktadır.

Islak kül tutucularda verim %80 civarındadır.

Siklonlu kül tutucularda verim %90’a ulaşmaktadır.

Bez filtreler ise çok eskiden beri kullanılan bir yöntemdir verimleri oldukça iyidir.

►İlginizi Çekebilir: Çevreci Bir Termik Santral Mümkün mü?

Elektrofiltreler ve Çalışma Prensibi

Günümüzde modern santrallerde uçucu küller hemen hemen sadece elektrofiltreler ile tutulmaktadır. Çünkü bugünkü teknoloji ile %100’e yakın elektrofiltre verimleri mevcuttur.

Elektrofiltre Yapısı

Elektrofiltrenin çalışması, kül parçacıklarının elektriksel olarak yüklenerek toplanmaları ve sistemden uzaklaştırılmaları prensibine dayanır.

Elektrofiltrelerde dikey konumda birbirine paralel birçok plaka vardır. Baca gazları bu plakaların arasından geçer. Plaka arasında elektrik alan yaratmak için plaka aralarına yerleştirilmiş olan şarj elektrotları mevcuttur.

Kül Tutucu Sistem

Üstteki şekilde toplama plakaları elektriksel olarak topraklanmıştır. Aynı zamanda pozitif yüklü elektrotları oluşturur. Plakaların arasındaki deşarj elektrotları ise genelde 60kV-75kV arasında bir DC kaynağa bağlanır ve negatif kutupludur. Bu nedenle deşarj elektrotları ile topraklama yüzeyleri arasında bir elektrik alan meydana gelir. Baca gazları bu alandan geçerken kül parçaları negatif yükle yüklenir. Yüklenen bu kül parçacıkları toplama yüzeyleri tarafından çekildiklerinden o tarafa doğru yönelerek yüzeye yayılırlar. Küllerin kimyasal özellikleri elektriksel olarak yüklenebilmelerini etkiler.

Elektrofiltrelerde gaz geçiş hızı ortalama 1-3 m/s’dir. Plaka yüzeylerinde toplanan kül parçacıkları birikerek tabaka oluştururlar. Bu tabakalarının periyodik olarak atılmaları gerekir. Bu nedenle en çok özel bir mekanizma ile vurularak ‘silkme işlemi’ uygulanmaktadır. Ardından toplanan bu küller zaman zaman boşaltılarak santral sahasından kül sahasına taşınır.