Elektrik Panoları ve Üretimi

Bu yazımızda elektrik panolarının yapılışı hakkında genel bir inceleme yaparak, bizzat üretim yerinde çekilmiş görsellerle üretim aşamasını inceleyeceğiz.

A- A+

05.09.2013 tarihli yazı 69656 kez okunmuştur.

İnsanoğlunun kompleks yapılar üzerindeki kontrolünü artırma çabası ve isteği her geçen gün büyüyor. Hayatımızı kolaylaştıran elektrik konusunda da hiç şüphesiz kontrollü kullanım önemli bir hale geliyor. Kontrolün yanında en önemli faktör yani güvenlik de kaçınılmaz bir önem arzediyor.

Güvenilirlik kavramı cihazların üzerine düşen görevlerini başarı ile yerine getirme kabiliyetlerini geliştirmiştir. Bu yazımızda elektriğimizin güvenliğini ve kontrolünü sağlayan panolarımızın yapılışı hakkında genel bilgi sahibi olup, bizzat yerinde çektiğimiz görsellerle üretim aşamasını inceleyeceğiz.

Teknik olarak güvenlik;

► Tip testi,

► Formalama ve

► Panoların ekipman hareketliliği olarak tanımlanır.

a) Tip testi

Tip testleri güvenilirlik ve emniyet garantileyen testlerdir. Bu testler özel labaratuvarlar tarafından fabrikada yapılmış bağlantılarla, dağıtım ve bağlantı sistemleri uygulanmış protiplerle gerçekleştirilir.

Tip Testleri Deneyleri

► Sıcaklık artışının denetlenmesi

► Yalıtım özelliklerinin denetlenmesi

► Kısa devre dayanıklılığın denetlenmesi

► Koruyucu devrenin etkinliğinin denetlenmesi

► Yalıtım uzaklıkları ve yüzeysel yalıtım uzaklığının denetlenmesi

► Mekanik işlevselliğin denetlenmesi

► Koruma derecesinin denetlenmesi

Rutin Testler

► Kablo muayenesi ve elektriksel işlevsellik testi

► Yalıtım testi

► Koruma tedbirleri ve koruma devrelerinin elektriksel sürekliliğidir.

Zaten dikkat edildiği gibi güvenlik açısından bakılması gereken her şeye bu tip testlerinde bakılıyor. Tip testleri uzun ömürlü tesis güvenilirlik emniyeti garantilediğinden tüm elektrik pano sistemleri için zorunluluktur.

► İlginizi Çekebilir : Elektrik Tesislerinde Güvenilirlik ve Güvenlik

b) Formlama

Formlama ya da diğer adıyla bölümlendirme, panonun koruma ve bölümlendirme parçalarının montajının yapılmasıdır. Formalama ile; kritik parçaların birbirleriyle teması önlenir, kısa devre akımlarının neden olduğu hasarlar kısıtlı alanda tutulmaya çalışılır.

Genel olarak form çeşitlerini açıklayacak olursak;

Form 1: Şalt cihazları ve baralar koruyucu panonun içine yerleştirilir. Ön kapının açılması durumunda tüm cihazlara müdahele edilebilir. Pano içerisinde çalışma yapılırken mutlaka enerji kesilir.

Form 2: Pano içerisinde bulunan bara ve şalt cihazları birbirlerinden ayırılır. Form 2 bara ünitesi ve kontrol ünitesi olarak ikiye ayrılır. Form 2a'da baraların görev birimlerinden ayrılması, klemenslerin baralardan ayrılmamışlardır. Form 2b'de baraların görev biriminden ayrılması,klemensler baralardan ayrılmıştır.

Form 3: Bara ünitesi ile birlikte kontrol ünitesi içerisinde yer alan tüm çıkıs birimleri birbirinden bağımsız olarak ayrılması işlemine Form 3a denir. Form 3b'de ise bağımsız çıkış ünitesi içerisinde yer alan tüm çıkış birimlerinin bağlantı noktalarının kablo holü ile ayrılmaktadır.

Form 4: Her çıkış birimi birbirinden bağımsız olup, çıkış birimlerinin bağlantı noktası aynı hücre içerisinde yapılması işlemi Form 4a olarak adlandırılır. En kapsamlısı ise Form 4b'dir. Form 4b; baraların fonksiyonel üniteden ve tüm fonksiyonel ünitelerin çıkış iletkenlerinin klemensleri dahil birbirinde ayrılması işlemidir.

► İlginizi Çekebilir: Pano İşçiliğinin Önemi

c) Panoların ekipman hareketliliği

Panolara müdahele ne kadar kolay olursa güvenlik ve kontrol de o ölçüde daha yüksek olur. Panolarda sabit tip ve çekmeceleri tip olmak üzere iki şekilde ekipman hareketliliği sağladır. Benim gitmiş olduğum firmada alçak gerilim panoları sabit tipti. Ama orta gerilim panoları için gittiğim diğer firmada ise çekmeceli tip kullanılmıştı.

Bütün bunları anlattıktan sonra bir pano sıfırdan itibaren genel olarak nasıl yapılır, fotoğraflarla beraber inceleyelim.

► İlginizi Çekebilir : Elektrik Kumanda Dersleri 1 | Elektrikport Akademi

Elektrik Panolarının Üretim Aşamaları

Gerekli bilgisayar programlarıyla panoların iskeletini oluşturacak olan sacları kesim ölçüleri, delinecek yerleri belirlenerek sac işleme makinesine komut verilir.

Panomuzun iskeletini oluşturma işleminin komutunu verdiğimiz zaman sac makineye konulacak şekilde ayarlanır.

Hızlı ve otomatik olarak tüm işlemler yapılarak iskeletimizi elde ederiz.

Düz sacdan verilen komutlarla istenen hale gelen sacın büküm işlemleri bu kısımda yapılır.

Anlatılan panodaki en önemli özelliklerden biri olan poliüretan contaların basım işlemin yapıldığı yer burasıdır. Otomatik olarak panomuzun gerekli olan kısımlarına yapılır.

Şekil olarak da istenen hale gelen saclar burada ısıl işlem görerek gerekli formu yakalanır.

İskeletin en son ve en önemli aşamasına gelindi. Bu kısımda elektrostatik toz boyası yapılır. Boya kalitesi ve kalınlığının önemini eminiz ki iş hayatınızda mutlaka anlayacaksınız. Çünkü bir panonun dış boyası ne kadar kaliteli ise o kadar uzun ömürlüdür. Yağmurda, darbede ve bunun gibi kimi durumlarda panonuzu koruyup, dökülmemesini sağlayan en önemli kısımlardan biridir. İç ve dış mahalde kullanılacak tercihe göre gerekli dış düzenlemesi yapılır.

İç ve dış iskeletinin bağlantı kısımları, kapak kısımları ve diğer tüm kısımları anlattığımız aşamalardan sonra tamamlanmış bir şekilde getirilir. Monteleri yapılarak artık işimizi görecek kısmın düzenlenmesine geçilir. Artık panolarımız formlamayla kullanıma hazır bir hale getirilir.

► İlginizi Çekebilir : Elektrik Kumanda Dersleri 2 | Elektrikport Akademi

Pano Üretiminden Çeşitli Fotoğraflar

Kompanzasyon panosundan bir iç görüntü

Mozaik Kontrol Panoları

Mozaik kontrol pano konusuna ayrıca değinmek gerekir. Çünkü bu panolar, mühendisler için gerçekten kullanım kolaylığı sağlayan muhteşem bir yapıdır. Resme dikkatli baktığınız takdirde bu panonun küçük parçalardan oluştuğunu görebilirsiniz. Peki bu küçük parçalar ne anlama geliyor. Üretim amacı panoyu istediğiniz şekilde dizayn etme olanağı tanımasıdır. Böylece üzerinde istediğiniz değişikliği kolay bir şekilde yapabilirsiniz. Bu pano kontrol alanınızın çok genişlediği yerlerde tercih edilebilir.

Mozaik kontrol panosu dış görünüş

Mozaik kontrol panosu iç görünüş

Kaynaklar:

► Gezinin yapıldığı firma;
Erdem Pano Elektrik San. ve Tic. Ltd. Şti.

► Araştırma;
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Raylı Sistemler Müdürlüğü
Yavuz Pano Elektrik İnşaat San. ve Tic. A.Ş.
Teknikel Mühendislik Pano San. ve Tic.
Elektrik Mühendisleri Odası