İzolasyon Trafosu Nedir?

İzolasyon trafoları şebeke ve yükün birbirinden yalıtılmasını sağlar. Bu tip trafolar elektrik çarpmasını engellemek ve şebekede oluşacak problemlerin cihazlara olan etkisini en az seviyeye indirmek için kullanılır. Bu içeriğimizde izolasyon trafosunu teknik olarak sizler için inceledik.

A- A+

14.10.2015 tarihli yazı 100680 kez okunmuştur.

Transformatör Nedir?

Transformatör, AC (Alternative Current) akımın gücünü ve frekansını değiştirmeden gerilimin düşürülmesi ve yükseltilmesi amacıyla kullanılır. Transformatör yapı itibari ile çekirdek nüve, tel ve ince saclardan meydana gelir. Transformatörler, primer ve sekonder olmak üzere giriş ve çıkış sargılarına sahiptir. Elektrik enerjisinin düşürülmesi veya yükseltilmesi amacıyla birçok üründe kullanılmaktadır. 220/12 Volt ile çalışan bir trafo'ya primer sargısından 220 volt uygulandığı zaman sekonder sargısından 12 volt alınabilir. İstenildiği takdirde tam tersi 12/220 gerilim yükseltmesi de trafolar aracılığıyla sağlanabilir.

Şekil 1: Transormatörün Fiziksel Yapısı

►İlginizi Çekebilir: Elektrik ve Güç Trafoları

İzole Tip Trafo Nedir?

İzole Tip Trafo: Şebeke ile yükün birbirinden yalıtılması amacıyla kullanılır. Özellikle yüksek gerilim farklı dönüşüm oranlı trafolarda izole trafo seçilir. Örneğin, 220V/12V trafo 220V/48V veya şebekede meydana gelen manyetik gürültülerin yüke yansımasını önlemek amacı ile kullanılabilir. Bir başka kullanım amacı ise insan sağlığının tehdit altında olacağı yerler olabilir.

► Primer bölümünde meydana gelebilecek faz, nötr, toprak hatlarındaki gerilim sıçramaları, elektriksel gürültü vb. gibi problemlerin sekonder çıkışına yansımasını engeller.
► Primer ile sekonder gerilimi oranı 1/1' dir.
► Yaygın olarak kumanda devrelerinde kullanılır.
► Şebeke ile yükün yalıtılmasını sağlar.
► 220V/12V trafo 220V/48V ya da şebekede meydana gelen manyetik gürültülerin yüke yansımasını önlemek amacı ile kullanılabilir.
► Bir başka kullanım amacı ise insan sağlığının tehlikeye girebileceği durumlarda kullanılabilir.
► En belirgin özelliği sargılar ve nüve arasındaki yüksek izolasyon bariyeridir. İnsan sağlığını önemli derecede etkileyen ve düşük gerilim gerektiren uygulamalarda (Adaptörler, Şarj Aletleri vs.) yaygın olarak kullanılır.

Şekil 2: İzole Trafo Bağlantı Şeması

►İlginizi Çekebilir: Elektriksel Güvenlik Test Cihazları (CE Test Cihazları)

İzole Trafo İnsanları Nasıl Korur?

İzole trafo yok iken birisi şebekeye dokunduğu zaman, eğer toprak potansiyelindeyse onu elektrik çarpar. Çünkü devre kendini o kişinin üzerinden tamamlar. Fakat şebekede izole trafo varsa kişi şebekeye dokunsa bile referans gerilimi toprak olmayacağı için dokunan kişiyi elektrik çarpmaz.

Şekil 3: İzole Trafo ve Sızıntılı İzole Trafo

Tek Faz İzole Trafo

Tek fazlı sistemlerde şebeke ve yükü yalıtmak için kullanılır. İzolasyon amacı taşıyan trafolar da şebekede bulunan manyetik gürültülerin yüke aktarılması engellenir. Lineer olmayan yüklerin yaratacağı manyetik kirliliğin de şebekeye yansıması önlenmiş olur.

3 Faz İzole Trafo

3 Faz izole trafolar endüstriyel amaçlı kullanılan cihazların daha sağlıklı çalıştırılması için kullanılır. Şebekede bulunan manyetik gürültülerin, hassas olan endüstriyel cihazlara yansımasını önler. Lineer olmayan yapıya sahip cihazların yaratacağı elektriksel kirliliğin şebekeye yansıtılmasını da önler.

►İlginizi Çekebilir: 3 Fazlı Sistemler | Elektrikport Akademi

İzole Trafonun Önemi

İzole trafolar elektrik çarpılmalarını azaltır ve sanayi alanında makineye zararın en az seviyeye indirilmesini sağlar. Özellikle UPS çıkış katında oluşabilecek bir kart arızası durumunda yükün zarar görmesini önler. Günümüzde bu trafo kullanımı pek yaygın değildir. Çünkü güç seviyesine göre değişen maliyet hesabı ve oluşabilecek yük kayıpları bu duruma neden olarak gösteriliyor.

Kaynak:

►Stackexchange
►MEGEP

►Wikipedia