Mühendislik Eğitimi ve Bölümleri

İnşaat Mühendisliği

İnşaat mühendisliği programı, her türlü bina, baraj, havaalanı, köprü, yol, liman, kanalizasyon, su şebekesi vb. hizmet ve endüstri yapılarının planlanması, projelendirilmesi, yapımı ve denetimi konuları ile ilgili eğitim ve araştırma yapar. İnşaat mühendisliği alanında çalışmak isteyen bir kimsenin sayısal akıl yürütme gücüne sahip; matematiğe, fiziğe, ekonomiye ilgili ve bu alanda iyi yetişmiş bir kimse olması gereklidir. Her bilim dalında olduğu gibi, inşaat mühendisliğinde de, kişinin bilgilerini anlamlı bir düzen içinde bir araya getirerek sentez yapabilme ve bundan yararlanarak problem çözebilme yeteneğini geliştirmiş olması gereklidir. Ayrıca iş sahipleri ve işçilerle iyi ilişkiler kurabilen, sabırlı, hoşgörülü ve düşüncelerini başkalarına iletebilen bir kimse olmak da inşaat mühendisliğinde aranan kişilik özellikleridir.

İnşaat mühendisliğini bitiren öğrenciye "İnşaat Mühendisliği Lisans Diploması" ve "İnşaat Mühendisi" ünvanı verilir.

İnşaat mühendisliği kurucu mühendislik alanlarının başında gelir. İnşaat mühendisliği geniş bir alanı kapsadığından çeşitli dallarda uzmanlaşma gereği duyulmaktadır. Bu alanların başlıcaları, yapı mühendisliği, temel mühendisliği, su mühendisliği, malzeme bilimi, ulaşım vb. konulardır. Lisansüstü öğretim düzeyinde, öğrencinin bu alanlardan birinde bilgi ve yeteneğini geliştirmesi ve seçtiği alan içinde bulunan belli bir problem üzerinde özgün araştırma yapması beklenir.Uzmanlık ve çalışma alanı ne olursa olsun inşaat mühendisi kuracağı yapının dayanıklılığını sağlamakla yükümlüdür. Bunun yanında, inşaat için gerekli malzeme ve personeli, bunların maliyetini hesaplar, malzemeyi satın alır, iş planını hazırlar, inşaatı denetler. Bu çalışmaları, yakın mesleklerden kişilerle işbirliği ve dayanışma içinde gerçekleştirir.İnşaat mühendisliği çalışmalarının önemli bir bölümü büroda gerçekleştirilirse de, yine önemli bir bölümü uygulama alanında yer alır. Bu nedenle, inşaat mühendislerinin bazıları büroda, bazıları şantiyede, pek çoğu da her iki alanda görev yaparlar.

Eğitim

İnşaat Mühendisliği programının öğretim süresi 4 yıldır. Bu süre içerisinde, Matematik, Fizik, Kimya, gibi temel bilimler alanındaki dersler ile Uygulamalı Mekanik, Malzeme Davranışı, Mukavemet ve Topografya, Yapı Mekaniği, Zemin Mekaniği, Akışkanlar Mekaniği, Ulaşım gibi mühendislik dersleri okutulur.

Çalışma Alanları

- Bütün alt,üst,uzay ve su yapıları

- Mühendislik yapıları, yani şehirleşmede altyapılar, köprü, karayolu, tünel, demiryolu, havalimanı, liman.

- Su temini ve dağıtımı, kanalizasyon ağı, su arıtma istasyonu, su iletim hatları.

- Elektrik enerjisi üretimi, sulama ve doğal afetlerden korunmak için baraj ve gölet.

- Yapılarda hasar analizi, onarım ve güçlendirme.

- Yapım ile ilgili her türlü konu

Yapı mühendisleri, yapıların taşıyıcı sistemine ait hesaplamaları (tasarım ve dizayn) yapar (statik hesap). Bu hesaplamalara göre aks aralığı, kullanılacak malzemeye göre kolon, kiriş ölçü ve boyutları ile (betonarme ise) donatı yoğunluğu, (çelik yapı ise) profil tipi seçilir. Plan ve projeler, ölçeklere göre uygun uzunluk birimleri kullanılarak çizilir.

Sanılanın aksine yapı mühendisleri, mekanları tasarlamazlar (baraj,yol, arıtma tesisleri vb. hariç), tasarım taşıyıcı sistemi direkt ilgilendirmiyorsa mimar tarafından yapılır. Taşıyıcı sistemi ilgilendiren tasarımlar mimar ve mühendis arasında birkaç kez gidip gelerek tamamlanır. Endüstri devrimi öncesi mimarlıkla birlikle yapılan meslek gelişen teknoloji ve hesaplamalarla mühendislik ve mimar olarak ayrılmıştır. Bir mimarın yapının taşıyıcı sistemi hakkında hiçbir sorumluluğu yoktur. Ancak yapıyı projelendiren mühendis tüm sorumlulukları üzerine almış kabul edilir.

Ülkemizde, Belediyeden bir projenin onay alabilmesi için lisanslı bir İnşaat Mühendisi tarafından yapıldığını belirten imzayı taşıması gerekir. Son yıllarda ülkemizde uygulamaya geçen "Yapı Denetimi Uygulama Usul ve Esasları Yönetmeliği" sayesinde her tür yapı inşaası eskiye nazaran daha sıkı bir biçimde denetlenmekte, özellikle yapının imal aşamasında yapılan yanlışlıklar ve hatalar önlenmektedir.

Ülkemizde inşaat mühendisleri, Bayındırlık ve İskan, Orman, Tarım ve Köy işleri, Enerji ve Tabii Kaynaklar, Ulaştırma Bakanlıklarında, DSI ve Karayolları Genel Müdürlüklerinde, kamu iktisadi teşekküllerinde görev almakta, bir kısmı ise serbest çalışmaktadır. Gelecekte inşaat mühendislerine duyulan gereksinme daha da artacaktır. İnşaat mühendisleri müteahhit olarak serbest de çalışabilirler.

Geomatik Mühendisliği

Mekânsal veriyi, bilgiye çevirmeyi amaçlamış mühendislik dalıdır. Bunu açmak gerekirse, mevcut veri yapılarıyla, mühendislik aplikasyonlarını sağlar ve gündelik hayatta kullanımında ve medeni ihtiyaçların tamamlanmasında önemli rol üstlenir. Ölçme tekniği, uzaktan algılama, coğrafi bilgi sistemleri, fotogrametri, lazer tarama verileri, mekânsal dönüşüm, navigasyon sistemleri, hidrografi, gps sistemleri, arazi yönetimi, kadastral sınır belirleme, gayrimenkul değerlendirme, arazi toplulaştırması, yol yapımı ve yapı dizaynı, bilgisayar destekli tasarım ve görüntüleme, dijital görüntü işleme, tıbbi görüntüleme gibi çok geniş araştırma alanları vardır.

Eğitim

Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır. Geomatiğin teorik temelini ise matematik, fizik, istatistik, astronomi, fiziksel jeodezi ve uydu teknolojisi oluşturmaktadır.

Çalışma Alanları

İstenilen doğrulukta her türlü yatay ve düşey jeodezik ağların tasarımı, optimizasyonu, kurulması, ölçülmesi, hesabı ve analizi, kontrolü, sıklaştırılması ve iyileştirilmesi. Yeryuvarında ve dış alanında 4 boyutlu prezisyonlu koordinat sistemlerinin tanımlanması, referans ağlarını oluşturulması, mekânsal bilgilerin bu ağ ve sistemlerle ilişkilendirilmesi ve zamana karşı değişimlerinin izlenmesi. Uzaktan algılama verilerinin, ziraat, çevre mühendisliği, kıyı mühendisliği, şehircilik, ormancılık vb. disiplinlerin problemlerinin çözümüne yönelik kullanılması, orta ve büyük ölçekte temel tomografik harita yapımı.

Büyük ölçekli hâlihazır harita ve planların çıkartılması, imar planlarının hazırlanması, taşınmaz mülkiyeti, değerlemesi, sınırların ve maliklerin belirlenmesi, kırsal alan ve toprak düzenlemesi, irtifak hakkı, cins değişikliği vb. gibi kadastro amaçlı hizmetler.

Tarihi ve kültürel yapıların belgelenmesi veya rölevelerinin çıkartılması ve restorasyonu için yakın resim çalışmaları. Karayolu ve demiryolu gibi ulaşım yapılarının, enerji nakil hattı, kanalizasyon hattı, su nakil hattı ve diğer mühendislik yapılarının izleyecekleri geç kilerin şeritvari haritalarının yapımı, yatay ve düşey projelendirilmesi ve aplikasyon çalışmaları.

Hidrojeoloji Mühendisliği

İçme, kullanma, sulama, hidroterapi, hidrolik ve jeotermal enerji üretimi amacıyla islenilen miktar ve kalitede yeraltı suyunun kirletici etkilerden korunması konularında teknik insan gücünü yetiştirmek ve araştırma yapmaktır. Hidrojeoloji mühendisi evde, tarımda ve endüstride ihtiyaç duyulan miktar ve kalitede yeraltı suyunun aranması, bulunması, ekonomik bir biçimde kullanıma sunulması ve kirletici etkilerden korunması amacıyla araştırmalar yapar.

Bu bölüm Türkiye'de sadace Hacettepe Üniversitesi'nde bulunmaktadır.

Eğitim

Hidrojeoloji mühendisliği programında eğitim süresi 4 yıldır. İlk yılda temel bilimlerle ilgili dersler verilir. Daha sonra gözenekli ortam hidroliği, fiziksel-kimyasal hidrojeoloji, akışkanlar mekaniği, kuyu hidroliği gibi mühendislik dersleri okutulur. Dersler kuramsal ve uygulamalı olarak yürütülür.

Çalışma alanları

Profesyonel hidrojeolog, çok çeşitli işlerden seçim yapabilme yeteneğine sahip olup; federal daireler, Birleşmiş Milletler grupları, eyalet daireleri ve yerel hükümetlerde iş bulabilir. Enerji ve madencilik şirketleri gereken yerlere su sağlamak ve belki de gerekmeyen yerlerdeki suları uzaklaştırmak konusunda yardım etmeleri için hidrojeologların desteğine ihtiyaç duyabilir. Özel müşavirlik firmaları da hidrojeoloji konusunda eğitimli pek çok kişiyi çalıştırmaktadır.Su kaynak yönetimi ve planlama bürosu personeli arasında çok defa hidrojeolog da bulunur.

Hidrojeoloji çok disiplinli bir alandır. Hidrojeolog genelde jeoloji, hidroloji, kimya, matematik ve fizik konusunda eğitimlidir. Hidrojeologlar bilgisayar bilimi kadar akışkanlar mekaniği ve gözenekli ortamlardaki akış gibi mühendislik alanlarında da eğitilmiş olmalıdırlar. Böyle bir eğitim, hidrojeologların mühendisler, planlamacılar, çevre bilimciler, kaynak yöneticileri ve diğer meslek sahipleriyle etkili iletişim kurabilmeleri için şarttır. Aynı nedenle, hidrojeolojinin temel ilkelerinin anlaşılabilmesi zemin bilimciler, mühendisler, planlamacılar, ormancılar ve benzer alanlarda çalışan diğer kişiler açısından da yararlıdır. Örneğin, hidrolojik sistemlerin modellenmesi pek çok disiplin bilgisini gerektiren bir alandır.

Başlıca çalışma alanlarından birisi de baraj ve regülatör gibi su yapılarında ortaya çıkabilecek su kaçaklarının araştırılması ve engellenmesine yönelik mühendislik önlemlerinin belirlenmesidir.

Hidrojeoloji mühendisleri, istenilen miktar ve kalitede yeraltı suyunun sağlanması, yeraltı su kaynaklarının korunması ve gerektiğinde yeraltı suyundan kaynaklanan drenaj problemlerinin çözümlenmesi amacıyla ilgili kamu kuruluşlarında (DSİ, MTA, Köy Hizmetleri, İller Bankası, Çevre ve Orman Bakanlığı, belediyeler vb..) bu konularda danışmanlık ve müteahhitlik hizmetleri veren ulusal ve uluslararası kuruluşlarda da görev alabilir.

Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği (Harita Mühendisliği)

Harita mühendisliği, yeryüzünün tamamının veya bir parçasının çeşitli tekniklerle (uydulardan konum belirleme, uydu görüntüleri vb.) metrik anlamda ölçülmesi ve elde edilen mekansal verilerin bilgisayar ortamında değerlendirilerek harita ve planlar şeklinde ifade ve tasvir edilmesi; ayrıca konuma bağlı her türlü ölçüm, hesaplama, analiz ve görselleştirme çalışmaları ile ilgilenen mühendislik dalıdır. Harita Mühendisliği, teknolojik gelişmelere açık, çağdaş teknolojiyi en iyi uygulayan mühendislik dallarından biridir. Harita ve Kadastro Mühendisliği, Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği ve Geomatik Mühendisliği, bu meslek alanını tanımlamada kullanılan diğer isimlerdir.

Özetle, harita mühendisliğinin başlıca amacı; yaşadığımız yeryüzünü daha iyi anlamak, planlamak, düzenlemek, izlemek ve yönetmek için modern teknolojiye dayalı çeşitli mekansal tekniklerin geliştirilmesi ve kullanımı, mühendislik projelerine ve topluma yönelik çeşitli haritaların ve planların üretimidir.

Eğitim

Harita mühendisliği öğretim süresi 4 yıldır. Öğretim konuları belli anabilim dalları altında işlenmektedir.

Jeodezi

Jeodezi anabilim dalı, yerin şekil, büyüklük ve gravite alanlarının zamana bağlı olarak değişimlerini inceleyerek bunları üç boyutlu bir koordinat sisteminde tanımlamaya yönelik bilimsel çalışmalar yürütür.

Yerin çekim alanlarının ve şeklinin belirlenmesinin yanı sıra yerkabuğundaki değişimler incelenerek jeodinamik amaçlı çalışmalarda kullanılacak veriler üretilir.

Yeryüzünün tamamının ya da bir bölümünün bir sistemde belirlenerek farklı amaçlar için verilerin toplandığı Jeodezi anabilim dalında çalışma konularını,

* Ölçme sistemleri ve donanımları,

* Teorik hesap ve uygulamalar ,biçiminde sınıflandırabiliriz.

Fotogrametri

Fotogrametri eski yunancadaki Photos+Grama+Metron (Işık+çizim+ölçme) kelimelerinden oluşan ve ışık ile çizerek ölçme anlamına gelen bir kelimedir.

Fotogrametri anabilim dalında hava fotogrametrisi ve yersel fotogrametri uygulamaları yapılmakta ve eğitimleri verilmemektedir. Fotogrametri anabilim dalı'nın araştırma ve eğitim konularından bazıları şunlardır:

- Fotogrametri

- Uzaktan algılama

- Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS)

- Mekansal veritabanları

- Coğrafi Veri Altyapıları

- Taşınabilir cihazlarla CBS (mobil CBS)

- Konuma dayalı hizmetler (Location based services)

- Görüntü işleme

- Lazer tarayıcılar (yersel ve havadan)

- Hava kameraları (klasik ve dijital)

Ölçme tekniği

Uygarlık ilerledikçe ve insanlar arasındaki ilişkiler arttıkça, mülkiyet kavramının önemi anlaşılmış ve insanlar sahip oldukları arazileri ölçme gereksinimi duymuşlardır. Ülkemizde önceleri kadastro haritaların oluşturulmasında önemli bir rol oynayan ölçme tekniği, günümüzde tüm meslek disiplinlerinin gereksinimi olan bir dal haline gelmiştir.

Teknolojideki değişime paralel olarak sürekli gelişen uydu bazlı konum belirleme sistemleri (GPS) ve uygulamaları, yatay ve düşey jeodezik kontrol ağları tesisi, mühendislik yapılarının deformasyon ve deplasman ölçmeleri, yerkabuğu hareketlerinin izlenmesi, hidrografik ölçmeler, karayolu, demiryolu, köprü, baraj, tünel projeleri ve uygulamaları, v.b. Ölçme Tekniği Anabilim Dalının çalışma alanlarıdır.

Kartografya

Kartografya anabilim dalı, coğrafi/mekansal verilerin/bilgilerin modellenmesi, işlenmesi, analizi, sunumu, görselleştirilmesi, yönetimi ve harita tasarımı, üretimi ve çoğaltımı üzerine araştırma ve eğitim-öğretim faaliyetlerinde bulunmaktadır.

Kartografya'nın başlıca çalışma konuları;

- Topografik ve tematik kartografya

- Harita tasarımı ve üretimi

- Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS)

- Mekansal Bilişim (jeoenformatik)

- Mekansal veri tabanları

- Genelleştirme ve çok ölçekli mekansal gösterim

- Coğrafi görselleştirme ve sanal gerçeklik

- Web CBS ve kartografya

- Mobil CBS ve kartografya

- Konum temelli servisler

- Mekansal veri/bilgi modelleme, işleme ve analiz teknikleri

-Sayısal arazi ve yükseklik modelleri

- Harita projeksiyonları

- Mekansal Veri Altyapısı

-Kamu ölçmeleri (arazi yönetimi)

Kamu ölçmeleri anabilim dalı; ülke toprak politikası temelinde iyelik hakları, çevresel değerler ve toprak kullanım verilerine göre arazi yönetimi, kadastro, kentsel ve kırsal toprak düzenlemesi, taşınmaz değerlemesi ve finansmanı, kamulaştırma; kısacası mülkiyet haklarının düzenlenmesi ve biçimlendirilmesi konuları ile ilgilenmektedir.

Çalışma Alanları

Mezunlar, mesleki faaliyetlere altlık oluşturacak yatay ve düşey kontrol ağlarının oluşturulması, yeryüzü hareketlerinin izlenmesi ve mühendislik yapılarının kontrolü için deformasyon ölçmeleri ve değerlendirilmesi, karayolu, demiryolu, köprü, baraj, metro, tünel projeleri ve araziye uygulanması, uydulardan yararlanarak konum belirleme ve araç takip sistemleri, hava fotoğrafları ve uydu görüntüleri yardımıyla veri toplama ve işleme, yersel fotoğraflarla restorasyon faaliyetlerine altlık oluşturacak planların çizimi, çeşitli çalışmalara altlık oluşturacak büyük, orta ve küçük ölçekli sayısal(dijital) ve basılı topografik ve tematik haritaların üretimi,mekansal verilere ve haritalara ilişkin çeşitli multimedya, görselleştirme çalışmaları ve internet ve mobil cihazlar aracığıyla sunumları, çeşitli konulara ilişkin mekansal veri tabanlarının ve coğrafi bilgi sistemlerinin oluşturulması, kentsel ve kırsal alan düzenlemeleri ve ilgili hukuki çalışmalar, imar uygulamaları, kadastro çalışmaları, kamulaştırma, taşınmaz (gayrimenkul) değerlemesi üzerine faaliyet gösteren resmi ve özel kurumlarda çalışmaktadır.

Jeofizik Mühendisliği

Jeofizik Mühendisliği, Yerküre'deki maden, mineral, petrol, doğal gaz, su ya da inşaatlar için zeminlerin incelenmesi, konumunun saptanmasını ve dinamiğinin araştırmasını bilimsel yöntemlerle yapan bir mühendislik dalıdır.

Yerküre'nin ilgili bölümü ve olayına göre jeofizik araştırmalar, Uluslararası Bilim Birlikleri Konseyi (International Concil of Scientific Unions)'ne göre:

1- Sismoloji (deprembilim) ve Yer içi Fiziği araştırmaları

2- Hidroloji araştırmaları

3- Jeomanyetizma ve Aeronomi araştırmaları

4- Meteoroloji ve Atmosfer Fiziği araştırmaları

5- Volkanoloji ve Yeriçi Kimyası araştırmaları

6-Fiziksel Oşinografi araştırmaları olarak sınıflandırılırlar.

Fiziksel özelliklere dayanılarak oluşturulan jeofizik mühendisliği araştırma yöntemleri, belirli fiziksel özelliklerin arazide yerinde ve laboratuarda ölçülmesi ve bunların amaca göre (hidrolojik, madencilik, yapılaşma, jeoloji vb.) değerlendirilmesi ve yorumlanmasına dayanır. Fiziksel özelliklere göre jeofizik mühendisliği yöntemleri;

1- Sismik yöntemler

2- Gravite yöntemi

3- Elektrik, Elektromanyetik yöntemler

4- Manyetik yöntemler

5- Termik Yöntemler

6- Radyoaktif yöntemler

7- Uzaktan Algilama

8- Kuyu Jeofizigi yöntemleri

Jeofizik Mühendisliği yöntemleri, yeryüzünde, havada (uydularla ve uçaklarla) sondaj kuyularında, maden galerilerinde ve laboratuarlarda yapılan ölçmelerden yararlanarak yatırımcı ve mühendis için gerek proje, gerek uygulama aşamasında yararlı birçok bilgiyi çok hızlı ve çok ucuza sağlar.

Eğitim

Eğitim programında, matematik, fizik, kimya, dinamik, statik, jeodezi ve topografya gibi temel derslerin yanı sıra jeoloji ve jeofiziğe ait meslek dersleri bulunmaktadır. Jeolojiye ait meslek dersleri, genel jeoloji, stratigrafi, petrografi, tektonik, maden jeolojisi, petrol jeolojisi, mühendislik jeolojisi ve hidrojeolojiden oluşur. Jeofiziğe ait meslek dersleri ise sismoloji, sismik prospeksiyon, veri işlem, magnetizma, gravimetri jeofizik prospeksiyon (gravite-magnetik), elektrik alan teorisi, jeofizik prospeksiyon (elektrik-elektromagnetik), yer fiziği,jeofizikte modelleme ve mühendislik jeofiziğinden oluşur.Ayrıca bilgisayar programlama dersleri ilk 2 sene yoğun bir şekilde verilir.

Çalışma Alanları

Jeofizik Mühendisliği mezunları, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, Maden Tetkik Arama Enstitüsü, Etibank, Devlet Su İşleri, Afet İşleri Deprem Araştırma Enstitüsü, İller Bankası, Karayolları, Bayındırlık Bakanlığı, Çevre Bakanlığı, Üniversiteler gibi devlet kuruluşlarında, özel yerbilimleri ve jeofizik şirketlerinde, Belediyelere bağlı kuruluşlarda ve ülkemizde araştırma ve üretim yapan bazı yabancı maden ve petrol şirketlerinde çalışmaktadırlar.

Maden Mühendisliği

Maden mühendisi, çeşitli yöntemler kullanarak madenin konumunu ve miktarını belirler, yeraltı veya yerüstü kazılarıyla madene ulaşır, değişik metotlar uygulayarak cevherin üretimini yapar. Çeşitli endüstri dallarının hammadde ihtiyacını karşılamak için sürdürülen bu çalışmalar sırasında iş güvenliği, ekonomi, etik değer ve çevreye saygı Maden Mühendisinin temel hedefleridir.

Ülkemizde yakın gelecekte özellikle kömür, altın, bor, mermer ve agrega sektöründe teknolojik gelişmelerin hızlı artışı, yetişmiş teknik elemanlara olan talebi arttırmaktadır.

Eğitim

Programın öğretim süresi 4 yıldır. Bu süre boyunca, Matematik, Fizik, Kimya gibi temel bilim dersleri, jeoloji, mineraloji-petrografi, maden yatakları, kaya mekaniği, madencilik metotları, maden havalandırma, cevher hazırlama ve zenginleştirme ve maden ekonomisi alanlarında dersler ile mühendislik etiği, bilgisayar uygulamaları, maden ve iş hukuku, işçi sağlığı ve iş güvenliği ve madencilik ve çevre gibi genel amaçlı dersler de içermektedir. Zorunlu derslere ilave olarak öğrencilere kendi tercihlerine göre seçebilme şansı sunulan seçmeli dersler, programa çok yönlü bir özellik katmıştır.

Çalışma Alanları

Bir Maden Mühendisi, cevher, endüstriyel hammadde ve kömür yataklarının çeşitli yöntemlerle (sondaj, jeofizik vb.) aranması, ekonomik, güvenli ve çevreye uyumlu bir şekilde işletilmesi, zenginleştirilmesi konularında uzman mühendis olarak tanımlanmaktadır. Ayrıca; işletme yönetimi, pazarlama, iş sağlığı ve güvenliği, çevre ve yasal mevzuat konularında bilgili olması gerekmektedir. Mezunlara dört yıllık Lisans Diploması ile 'Maden Mühendisi' unvanı verilmektedir.

Kömür, metalik maden ve endüstriyel hammadde yataklarının çeşitli yöntemlerle (galeri, kuyu, sondaj, jeofizik gibi) aranması, maden yataklarının teknik esaslar çerçevesinde, güvenli, ekonomik ve çevreye duyarlı bir şekilde işletilmesi ve zenginleştirilmesi, çeşitli amaçlara yönelik yeraltı kazıları (ulaşım, depolama, sığınak gibi), İşletmelerde iş sağlığı ve güvenliği çalışmalarının planlanması ve yönetimi şeklindedir.

Mezunlar TKİ Genel Müdürlüğü, TTK Genel Müdürlüğü, Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü, MTA Genel Müdürlüğü, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Türkiye Demir-Çelik İşletmeleri AŞ, DSİ Genel Müdürlüğü, Karayolları Genel Müdürlüğü, Üniversite ve Yüksek Okullar, seramik, cam ve çimento fabrikaları, mermer ve doğal taş ocağı işletmeleri, maden arama, fizibilite ve değerlendirme çalışmaları, tünel ve metro çalışmalarında istihdam edilmektedir. Mezunlar ayrıca madencilik ile ilgili her türlü faaliyette danışman ve teknik nezaretçi olarak görev alabilmektedir.

Petrol ve Doğalgaz Mühendisliği

Petrolün, doğal gazın, jeotermal enerjinin ve yeraltı sularının aranması, üretimi, taşınması ve kullanıma sunulması ile ilgili konular ile uğraşır. Teknik olarak petrol ve doğal gaz mühendisliği, yeraltında doğal yollardan ve sonradan depolanmış enerjinin kullanıma sunulması için gerekli her türlü çalışma ile ilgilidir. Sahada faaliyet gösteren bir petrol ve doğal gaz mühendisi, mühendislik bilgisinin yanı sıra çalıştığı çevreyi ve kültürel ortamı, işinin gerektirdiği politik ve yasal kavramları bilmek zorundadır. Hızla gelişen petrol ve doğal gaz endüstrisi, sondaj, kuyu tamamlama, kuyu testleri, üretim teknikleri, üretimi arttırma yöntemleri, rezervuar modelleme, faz davranışları ve termodinamik, çok fazlı akış, kuyu logları ve analizi, doğal gazın yeraltında depolanması, rezervuar tanımlama gibi konularda iyi yetişmiş profesyonel mühendislere ihtiyaç duymaktadır. Petrol ve doğal gaz mühendisleri, akışkanların gözenekli ortamdaki akışının bilgisayar ortamında modellenmesinden açık deniz sondajına kadar çok çeşitli mesleki alanlarda çalışmaktadırlar.

Eğitim

Petrol ve doğal gaz mühendisliğinin temelini oluşturan konularda bilgi sahibi yapmak, petrol endüstrisi ile ilgili ulusal, uluslararası, toplumsal ve çevre konularında çözümler bulmalarını sağlamak amacıyla, yeraltı akışkan kaynakları ile ilgili mühendislik alanlarında (sondaj, üretim ve rezervuar mühendisliği ile jeotermal enerji) eğitim verilmektedir.

Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır.

Teknik donanımlarına ek olarak mezunların yaşam boyu öğrenme ilkelerini benimsemiş, çevre sorumluluğunu ve etik bilinci özümsemiş, çalışan sağlığı ve işçi güvenliği konularında yeterli bilgi birikimine sahip olmaları hedeflenmektedir. Staj imkanları ile teorik eğitimin pratik uygulamalarla pekiştirilmesi ve çalışma koşullarının tanınması sağlanılmaktadır.

Petrol ve Doğal Gaz Mühendisliği eğitimin temel başlıkları;

• Temel fen bilimleri, mühendislik konuları,

• Petrol ve doğal gazın fiziksel ve kimyasal özellikleri,

• Petrol ve doğal gazın içinde bulunduğu kayaç özellikleri,

• Petrol ve doğal gazın yeraltından çıkarılması (sondaj ve üretim),

• Petrol ve doğal gaz rezervinin en ekonomik ve verimli şartlarda işletilmesi ve yönetilmesi olarak özetlenebilir.

Çalışma Alanları

Bu programdan mezun olan Petrol ve Doğal Gaz Mühendisleri, petrol, doğal gaz ve jeotermal enerjinin aranması, sondajı, üretimi, taşınması, depolanması ve işletilmesi konularında görev yapabilecek bilgi birikimi ile donanmış olacaklardır. Petrol ve doğal gaz mühendisliği programı mezunları ulusal ve uluslar arası petrol, doğal gaz, boru hattı ile taşıma ve jeotermal enerji firmalarında çalışmaktadırlar.

'Petrol Mühendisleri Odası Başkanı Mehmet Kul, üç yıl önce 4 bin dolar olan petrol mühendisi maaşlarının 10-12 bin dolara yükseldiğini belirtti. Her sektörde olduğu gibi talebin arzı aşması durumunda fiyatların artacağını vurgulayan Kul, "Son iki yıldır petrol varil fiyatının 50 doları bulması hatta aşması, yeni aramaları da beraberinde getirdi. Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de petrol mühendisleri yoğun ilgi görüyor" dedi.

Türkiye'de bu konuda eğitim veren iki üniversiteden biri olan ODTÜ Petrol Ve Doğalgaz Mühendisliği Bölüm Başkanı Dr. Mahmut Parlaktuna da, öğrencilerine daha mezun olmadan özellikle yurtdışından ısrarlı teklifler geldiğini söyledi. TPAO'nun geçtiğimiz haftalarda 22 kişilik kadro açığı açıkladığını ancak 16 kişinin başvurduğunu belirten Parlaktuna, şöyle devam etti: "Eskiden eleman açığı olmazken şimdi boş kadroları doldurmakta zorluk çekiyoruz. Artık her mezun rahatlıkla yüksek maaşlarla iş bulabiliyor. En parlak dönemi yaşıyoruz. Geçen yılki mezunlarımızın bir çoğu 4 bin 500 avroyla Romanya'da işe başladı."