Bir motoru ileri ve geri çalıştıran kontaktörlerin aynı anda devreye girmesi, benzer şekilde yıldız ve üçgen çalıştıran kontaktörlerin aynı anda devreye girmesi durumunda fazların karşılaşması kısa devreye yol açmaktadır.

PLC yazılımında ileri çıkışının –( ) önüne konan geri kontağı -|/|- ve geri çıkışının –( ) önüne konan ileri kontağı -|/|- benzer şeklide yıldız çıkışının –( ) önündeki üçgen kontağı -|/|- ve üçgen çıkışının –( ) önündeki yıldız kontağı -|/|- her iki çıkışında aynı anda devreye girmesini engeller.

Fakat kontaktörde olan deformasyonlar sonucunda kontaktörün kontakları daha geç bırakması veya kontakların bir arıza nedeni ile yapışması durumunda yazılım çıkışı kesede güç kontakları diğer kontaktörün devreye girmesi ile kısa devre olacaktır.
 

►İlginizi Çekebilir : PLC Montajı ve Giriş-Çıkış Bağlantıları

Böyle devrelerde yazılımın kontakların açılmadığını bilebilmesi için kontaktörün yardımcı kontakları üzerinden PLC giriş yapılması ve bununda yazılımda önleyici olarak kullanılması gerekir. Fakat bu ekonomik bir yöntem değildir. Bunun yerine genel uygulama yazılımda olduğu gibi kontaktör devresinde de karşılıklı olarak kapalı kontakların diğer kontaktörün bobin girişi önüne bağlanmasıdır. Güvenliği arttırmak için ayrıca mekanik kilit düzeneği kullanılabilir.


 

PLC yazılımında yapılan işlemler veya alınan güvenlikler için soft, PLC dışındaki elektrik devrelerinde yapılan işlemler veya alınan güvenlikler için hard tabirleri kullanılır. Yasaklama işlemi için kontaktörlerin kontaklarının PLC bağlanması ve yazılımda bu işlemlerin yapılması soft güvenlik önlemi, kontaktörlerin kapalı kontaklarının bir biri bobin önlerine bağlanması ise hard güvenlik önlemidir.
 

 

Bu yazıda üç fazlı asenkron motorun PLC tarafından çeşitli şekillerde çalıştırılmasına ait PLC bağlantı şekilleri ve program örnekleri verilmiştir. Aslında tek bir motoru basit şekillerde çalıştırmak için PLC kullanımı gerçekçi değildir. Yani hiçbir zaman tek olarak bir motoru yıldız-üçgen çalıştırmak için PLC kullanılmaz. Fakat PLC klemens bağlantısının öğrenilmesi için temel kumanda bilgimizi de kullanacağımız bu örnekler oluşturulmuştur.

►İlginizi Çekebilir : PLC'de Durdurma ve Limitlemede Güvenlik

Bağlantı No = 1
 

1-1 No'lu devre: Bu devrede aşırı akım rölesinin 95-96 normalde kapalı kontağı PLC'ye Input ( I0.2 ) olarak girilmiş ve arıza nedeni ile bu kontaklar açılacak olursa yazılımsal olarak motoru çalıştıran K1M'ye enerji veren Q0.0 çıkışı kesilmiştir. Güvenlik nedeni ile aşırı akım rölesi ( 95-96 ) ve stop butonu ( 21-22 ) kapalı olarak kullanılmıştır. Kontaktör direk olarak PLC çıkışına bağlanmıştır.

 

Şekil 1: PLC Programı




Şekil 2: PLC Kablo Bağlantısı 



Şekil 3: PLC Kablo Bağlantısı



Şekil 4: PLC Kablo Bağlantısı
 

1-2 No'lu devre: Bu devrede aşırı akım rölesinin 95-96 normalde kapalı kontağı PLC'ye Input ( I0.2 ) olarak girilmiş ve arıza nedeni ile bu kontaklar açılacak olursa yazılımsal olarak motoru çalıştıran K1M'ye enerji veren Q0.0 çıkışı kesilmiştir. Güvenlik nedeni ile aşırı akım rölesi ( 95-96 ) ve stop butonu ( 21-22 ) kapalı olarak kullanılmıştır. Kontaktör PLC çıkışına bağlanan ara rölenin normalde açık kontakları ( 13-14 ) üzerinden beslenmiştir.

Şekil 5: PLC Programı



Şekil 6: PLC Kablo Bağlantısı



Şekil 7: PLC Kablo Bağlantısı



Şekil 8: PLC Kablo Bağlantısı
 

1-3 No'lu devre: Bu devrede aşırı akım rölesinin 95-96 normalde kapalı kontağı motoru çalıştıran K1M kontaktörünün bobin devresine bağlanmıştır. Arıza nedeni ile bu kontaklar açılacak olursa kontaktör bobini enerjisiz kalacak ve kumanda ettiği motoru devre dışı bırakacaktır. Motor elektrik devresi tarafından durdurulduğu için PLC nin Q0.0 çıkışına enerji vermesini sürdürecektir. Eğer termiğin konumu otomatikte ( A ) bırakılacak olursa termik soğuduğunda 95-96 no'lu kontağını kapatacak ve motor arızası giderilmese de çalışmasını sürdürecektir. Güvenlik nedeni ile bu bağlantıda termiğin manuel ( H ) konumunda olması gerekmektedir. Güvenlik nedeni ile aşırı akım rölesi ( 95-96 ) ve stop butonu ( 21-22 ) kapalı olarak kullanılmıştır. Kontaktör direk olarak PLC çıkışına bağlanmıştır.

Şekil 9: PLC Programı



Şekil 10: PLC Kablo Bağlantısı



Şekil 11: PLC Kablo Bağlantısı



Şekil 12: PLC Kablo Bağlantısı

Bölüm 2'de, 3 Fazlı Asenkron Motorun Devir Yönü Değiştirilmesi - PLC Bağlantı Şeması ve 3 Fazlı Asenkron Motorun Yıldız-Üçgen Devir Yönü Değiştirme - PLC Bağlantı Şeması'nı inceleyeceğiz.
 

 

Kaynak:

► www.kumanda.org