Topraklama Tipine Göre Dağıtım Şebekeleri |
TN, TT, IT 2. Bölüm

Uluslararası standartlarda ve ulusal yönetmeliklerimizde üç çeşit alçak gerilim elektrik dağıtım şebekesi tanımlanmıştır. Gelin beraber bu üç çeşit elektrik dağıtım şebekesinin 2. bölümünü yakından inceleyelim...

A- A+

17.12.2014 tarihli yazı 26810 kez okunmuştur.

TT Şebekesi

Şebeke topraklama noktasının toprağa doğrudan bağlı olduğu ve gövdelerin şebeke topraklama elektrotlarından ayrı topraklama elektrotlarına bağlandığı sistemdir. Şebekelerin yıldız noktası direkt olarak topraklanmıştır; bu bir işletme topraklamasıdır. Tesise ait iletken kısımlar ise işletme topraklamasından ayrı olarak topraklayıcıya bağlanmıştır. Bu ise koruma topraklamasıdır.

TT sistemler de (şebeke) güvenlik önlemi olarak genelde “koruma topraklaması” olarak adlandırılan bir önlem kullanılır.

Koruma Topraklaması

Tam gövde teması gibi bir yalıtım hatasında elektrik devresinin aşırı akım koruma aygıtları ile açılmasını sağlamak için, gerilim altında olmayan iletken tesis bölümlerinin topraklayıcılara ya da topraklanmış bölümlere doğrudan doğruya bağlanmasıdır. Koruma topraklamasının amacı, insanları ve diğer canlıları tehlikeli dokunma ve adım gerilimlerine karşı korumak için gerilim altında olmayan iletken tesis bölümlerinde meydana gelebilecek yüksek dokunma geriliminin sürekli olarak kalmasının önlemektir.

Koruma topraklaması, anılan tesis bölümleri topraklayıcılara ya da topraklanmış bölümlere bağlanarak yapılır.

IT Şebekesi

Bu tip şebeke de, yıldız noktası toprağa karşı yalıtılmıştır veya yeteri kadar yüksek bir empedans ( direnç veya endüktans bobini ) üzerinden topraklanmıştır. Bu tip şebekeden beslenen cihazlar topraklanır. Şebeke de meydana gelen ilk faz-toprak hatası, şebekeye bağlı cihazların çalışmalarını etkilemez. Fakat ikinci bir izolasyon hatası, toprak temaslı iki fazlı bir kısa devreye neden olur ve cihazların normal çalışmalarını olumsuz yönde etkiler.

IT tipi sistemde, ilk izolasyon hatasını tespit etmek ve ikinci hatanın yol açacağı tehlikelerden korunmak içi izolasyon kontrol cihazı bağlanır. İlk hata oluştuğunda ışıklı veya sesli bir sinyal verilir. İzolasyon kontrol cihazı ile yalnızca ikaz verilmez. İstenirse bu durumda şebekenin enerjisi otomatik olarak kesilebilir.

IT sistemleri 3 şekilde uygulanabilir;

1)   IT sisteminde gövde ve empedans topraklama elektrotları ayrı ayrı tesis edilmiş olabilir.
2)   IT sisteminde gövde ve empedans topraklama elektrotları ortak olabilir.
3)  IT sistemi, bir sıfır bileşen endüktans bobini ( nötr kompanzasyon bobini ) üzerinden başka sistemlerden ( TN veya TT ) beslenmiş olabilir.

IT sistemler de güvenlik genel olarak “Koruma hat sistemi” olarak adlandırılan bir yöntemle sağlanır.

Koruma Hattı Sistemi

Yalıtım hatlarında yüksek dokunma geriliminin meydana gelmesini önlemek için gerilim altında olmayan tüm iletken tesis bölümlerinin birbirine ve iletken yapı bölümlerine, boru şebekeleri ve benzeri tesis bölümleri ile yıldız noktaları topraklanmış şebekelerin topraklayıcılarına iletken olarak bağlanmasının sağlayan bir sistemdir.

Bu sistemin kullanılmasının amacı, yüksek dokunma gerilimlerini önlemektir. Bu istek gerilim altında olmayan bütün iletken tesis bölümlerinin birbirine dokunabilen metal yapı bölümlerine ve topraklayıcılara bir koruma iletkeni üzerinden bağlanması ile sağlanır.

Kaynak
►SHUNT Technologies
►Ders Notları