Çağdaş tüketim eğilimlerine yön veren alışveriş merkezleri, günümüz kent hayatında önemli bir yere sahiptir. Bu mekanlar, sadece alışveriş faaliyetini değil eğlenme, yeme içme, boş vakit değerlendirme, bir araya gelme gibi birçok sosyal faaliyete de ev sahipliği yapmaktadır. Alışveriş merkezlerinin küresel mekan dili, doğru aydınlatma ve iklimlendirmenin de yardımıyla zamandan bağımsız, içe dönük bir tüketim ortamı yaratmak üzerine kurgulanır. Tüketici faaliyetlerini destekleyecek şekilde çoğu zaman bir hikaye ile beraber tasarlanan bu yapılar, profesyonel aydınlatma tasarımı ile desteklediğinde kullanıcılarına görsel açıdan konforlu ve keyif verici ortamlar sunar. Aydınlatma, yapının mimari özelliklerini ön plana çıkartmak, değişik işlevli bölümleri birbirine bağlamak, yönlendirmek, alışveriş merkezlerine özgü kimlik kazandırmak gibi önemli işlevleri yerine getirir.
 

►İlginizi Çekebilir: Eğitim Kurumlarında Led Aydınlatma | EAE Aydınlatma

Armatür ulaşımının zor olduğu atrium alanlarında, uzun ömürlü ve enerji tasarruflu aydınlatma sistemlerin tercih edilmesi, montaj ve bakım kolaylığı sağlaması açısından idealdir.
 

Atriumlar, günışığını alt katlara almak için çoğunlukla cam panelli çelik konstrüksiyon sistemlerle kapatılan geniş boşluklardır. Ayrıca, alışveriş merkezlerinin bir atrium etrafında kurgulanması, tüm katların aynı anda görülmesini, yatay ve düşey sirkülasyonun kolay okunabilmesini sağlar. Sergi, konser, moda gösterileri, yarışmalar gibi etkinliklere ev sahipliği yapan atriumlar, hareketli ve merkezi alanlar olarak mekan organizasyonunda önemli yere sahiptir. Dar açıklığa sahip galerilerde, koridor ve dolaşım alanlarında kurgulanan sistemler yeterli aydınlığı sağlarken, geniş açıklıklı alanlarda dar açılı spotlar ile aydınlatma desteği sağlamak gereklidir. Yapının temasına uygun renk değiştiren RGB sarkıt uygulamalar, geniş boşlukları doldurarak dinamik ve renkli atmosferler yaratır.


 

Koridor ve geçiş alanlarında, genel mimari karakter ile uyumlu, tavan ve malzeme seçimlerine uygun olan uzun ömürlü ürünlerin tercih edilmesi idealdir. Alışveriş merkezlerinde kişilerin yoğun olarak kullandığı bölümler, kiralanabilir alanlar ve bunları birbirine bağlayan dolaşım alanlarından oluşmaktadır. Bu alanlar, kişilerin alışveriş merkezine girişlerinden itibaren mağazalardan bağımsız olarak kullandıkları koridorlar ve ortak alanlar olarak tanımlanabilir. Alışveriş merkezi içerisinde genellikle, anlaşılır ancak monoton olmayan rotalar oluşturulmasına, koridor genişliklerinin optimum seviyede tutulmasına, düşey sirkülasyon alanlarının konumunun dolaşımı destekleyecek şekilde planlanmasına özen gösterilir. Bu alanlarda kurgulanacak aydınlatma sistemlerinin hem estetik hem de fonksiyonel olarak ihtiyaçları karşılamasına dikkat edilmelidir.
 

Islak hacimlerde led sistemler, az enerji tüketmesi, sık açma – kapama ile ömrünün azalmaması sebebiyle kullanım ve işletim bakımından avantajlıdır. Alışveriş merkezlerinde en sık kullanılan alanlardan biri olan ıslak hacimler, son dönemde malzeme ve tasarım açısından farklılaştırılarak mimari konseptin bir parçası olarak kurgulanmaktadır. Temaya uygun hikayeler, aydınlatma tasarımı ile çok daha etkili şekilde anlatılabilir. Bu alanlarda kamaşma yaratmayan aydınlatma armatürlerinin kullanımı önerilir. Genel aydınlatmaya ek olarak ayna önü aydınlatması ile istenen görsel konfor koşulları sağlanır. Aydınlatma sistemlerini, varlık sensörleri ile daha fazla enerji verimli ve efektif hale getirmek mümkündür. Sensörler kullanılmayan alanlardaki gereksiz enerji tüketimini önler.
 

Sosyal alanlar, içinde bulunduğu alışveriş merkezinin kendi tasarım karakteri çerçevesinde değerlendirilebilir. Mimari ile bütünleşen, sıcak renkli ve kamaşma yaratmayacak ürünlerin kullanılması idealdir. Alışveriş merkezinde zaman geçiren insanların dinlenme ihtiyaçlarını karşılayan yemek bölümleri, ortak oturma bölümü ve çevresindeki yan yana dizilmiş olan açık cepheli yemek dükkanlarından oluşur. Bu dükkanlar, servis koridoruyla bağlantılı mutfak ve depo alanları içermektedir. Her mağazanın girişten itibaren algılanabilmesi için geniş iç hacimler olarak tasarlanan foodcourt alanlarında, aydınlatma oturma birimlerinin üzerinde yoğunlaşır. Mobilya ve bölücü elemanlar ile beraber tasarlanan oturma grupları, biçim ve karakter bakımından farklılaştırılan dekoratif sarkıtlar ile tanımlanabilir. Genel aydınlatma için, farklı tavan sistemlerine uyum gösteren, sıcak renkli kamaşma yaratmayacak ürünlerin kullanılması idealdir.
 

Uzun ömre sahip, kontrol sistemleri ile entegre edilmiş aydınlatma armatürlerinin kullanımı, kısa süreli ancak sık kullanıma sahip otopark alanlarında büyük miktarda enerji tasarrufu sağlar. Alışveriş merkezlerini, müşterilerin çoğunun özel araçları ile ziyaret ettiği düşünüldüğünde, kolay ve rahat kullanılabilen, uygun şekilde aydınlatılmış bir otoparkın, alışveriş merkezi için avantaj haline gelmesi mümkündür. Alışveriş merkezi otoparklarında, tatil günleri ve günün farklı zamanlarında araç trafik yoğunluğu değişkenlik gösterir. Kullanılmayan bazı bölgelerde armatürlerin uzun süre açık kalması gereksiz enerji sarfiyatına sebebiyet verir. Kontrol sistemleri ile entegre edilmiş LED aydınlatma sistemleri, enerji tasarrufu sağlamaları ve bakım gerektirmeden uzun süre çalışmaları nedeniyle geleneksel aydınlatma sistemlerine göre çok daha avantajlıdırlar. Bu hacimlerde tercih edilen ürünlerin IP koruma sınıfına ve darbe dayanımına sahip olması beklenir.
 

Başarılı bir aydınlatma tasarımı ile yapıların mimari ve işlevsel karakterlerini ortaya çıkartarak, ziyaretçilerin ilgisini çekmek ve onları binaya yönlendirmek mümkündür.

Dışarıdaki insanların ilgisini çekerek onları alışveriş merkezine yöneltmek, alışveriş merkezinin niteliği hakkında fikir edinmelerini sağlamak dış cephe tasarımının nasıl olduğu ile yakından ilgilidir. Alışveriş merkezi, logo ve tabelaları da dış cephe malzemeleri birlikte düşünülmelidir. Günümüzde alışveriş merkezlerinde büyük ışıklı tabelaların yerleştirilebileceği daha çok duvar yüzeyi oluşturulmaktadır. Aydınlatma, bu yapıların çekiciliğini arttırmak ve karakterini ortaya çıkartmak ve alışveriş merkezlerinin marka değerini artırmak için kullanılabilecek önemli bir enstrümandır. Mimari tasarımdan itibaren cephe detaylarının ve malzeme seçimlerinin aydınlatma tasarımı ile beraber yürütülmesi, binanın etkili ve başarılı bir görünüme ulaşmasını sağlar. DMX kontrollü RGB uygulamalar ve medyacepheler son dönemde mimar ve aydınlatma tasarımcılarına sınırsız tasarım özgürlüğü sunmaktadır. Cephe malzemesi ile birlikte düşünülen ve led ışık kaynakları ile tasarlanan medyacepheler, alışveriş merkezlerinin renkli ve dinamik atmosferini dış ortama da yansıtabilirler.
 

LED sistemlere yapılan yatırım, enerji tasarrufu sağlayacağı gibi, yıllık bakım ve işletim maliyetlerinin düşmesini de sağlar. Geleneksel ışık kaynakları ile tesis edilen aydınlatma sistemleri, fazla enerji tüketmelerinin yanısıra, yeterli görsel konfor koşullarını da sağlayamazlar. Bu armatürlerden çıkan lümen miktarı, ortam kirliliği, armatürleri oluşturan komponent ve malzemelerin eskimesine bağlı olarak düşüşe geçer. LED sistemlere yapılan yatırım, enerji tasarrufu sağlayacağı gibi, yıllık bakım ve işletim maliyetlerinin düşmesini de sağlar. Değişim düşünülen projelerde, lambaların değişimi, birebir armatür değişimi, yeni tasarım ve yeni uygulama, aydınlatma kontrol sistemleri entegre olan yeni uygulama olarak 4 farklı opsiyon sunulabilir. Bu opsiyonlarda sıra ile enerji tasarruf oranı yükselirken, ilk yatırım maliyeti artar. Lamba değişimi, ilk yatırım maliyeti en az olan ancak bakım ve işletim maliyetleri yüksek olan bir opsiyondur. Kompononentlerin de verimli çalışmadığı göz önünde bulundurulduğunda, uzun vadeli bir çözüm olarak avantajlı değildir. Birebir armatür değişimi ise, sunduğu farklı güç tüketimi ve lümen çeşitlilği ile avantajlıdır. Ayrıca mevcut tavan sistemi kullanılabilir. 

Kaynak: