Atom Modelleri |
2. Bölüm

İlk bölümünde atoma dair ilk düşünceler ve Dalton ve Thomson atom modellerini ele aldığımız yazı dizimizin bu bölümünde Rutherford ve Bohr atom modellerini ele alıyoruz.

A- A+

27.01.2015 tarihli yazı 12928 kez okunmuştur.

Rutherford Atom Modeli

Ernest Rutherford tarafından 1911 yılında ortaya atılan bu fiziksel model, temelinde alfa ışınları saçılma deneyine dayanmaktadır. Bu saçılma deneyinde, Rutherford ve öğrencileri bir alfa ışın kaynağının önüne bir altın levha ve altın levhanın etrafına ışınların düştüğü yeri tespit etmek için Çinko Sülfür içeren bir ekran yerleştirdi. Deneyde altın plaka üzerine alfa ışınları gönderen Rutherford ışınların çoğunun sapmadan ilerlediğini, bir kısmının ise geniş açılarla saptığını bir kısmının da geri döndüğünü ekran aracılığıyla tespit etti. Bu tespitlere dayanarak, Rutherford ışınların çarparak geri döndüğü veya saptığı bu kütleyi çekirdek olarak adlandırdı ve kendi atom modelini oluşturdu. Bu modele göre:

►Atomun kütlesinin hemen hemen tamamı çekirdekte bulunmaktadır.
►Atomda pozitif yükler çok küçük bir hacme sahip olan çekirdekte toplanmıştır.
►Çekirdek haricinde atom boşluklu bir yapıya sahiptir ve bu boşluklu yapıda çekirdeğin etrafında bulunan elektronlar vardır.
►Çekirdekteki proton (+) miktarı çekirdeğin etrafındaki elektron miktarına eşittir.

►İlginizi Çekebilir: Elektronlar|1. Bölüm

Bohr Atom Modeli

Niels Henrik Bohr tarafından 1911 yılında ortaya atılan bu atom modeli, daha önce geliştirilen Rutherford atom modeli temel alınarak oluşturulmuştur. Bohr bu modelde, diğer modelden farklı olarak çekirdekte protonlarla birlikte nötron isimli yüksüz taneciklerin de olduğunu belirtmiştir. Ayrıca elektronların çekirdek etrafında rastgele değil, belli bir yörüngede dolaştığını belirten Bohr, bu kanıya Hidrojen atomunun spektrum çizgilerini ve Planck'ın kuantum teorisini kullanarak varmıştır. Bohr’un belirttiği varsayımlar ise şunlardır:

►Elektronlar çekirdekten belli bir uzaklıkta kendi yörüngelerinde hareket ederler.
►Bu yörüngelerdeki elektronlar kararlı haldedir ve sabit enerjileri vardır.
►Elektronlar kararlı haldeyken atomdan ışık yayınlanmaz.
►Elektronlar kararlı enerji seviyesinde dairesel bir hareket yapar.
►Elektronların hareket ederken kararlı olduğu seviyeler K, L, M, N, O ile veya en düşüğü 1 olmak üzere tam sayılar ile gösterilir.

Bohr atom modeli incelendiğinde her ne kadar bu varsayımlar Hidrojen atomu için geçerli olsa da çok elektronlu başka atomları açıklayamamaktadır. Ayrıca Heisenberg belirsizlik ilkesine göre atomun konumu ve momentumu tam olarak tespit edilemeyeceği için yörünge kavramı tartışılabilir.

Kaynak:
►Oregon University
►Indiana University