Dört Adımda Steve Jobs

Apple’ın son derece başarılı ürünleri ile dünyadaki en başarılı şirket olması ve Jobs’un fikirlerinin bir başarısızlık sayılması saçma gözükebilir. Ancak 20 yıldan az bir süre önce 1990’ların ortasında Jobs unutulmaya yüz tutmuş NeXT isimli bilgisayar şirketini ayakta tutmaya çalışırken ki endişesi bu öfkeli telefon konuşmasını tetiklemişti. Şu anki durumu başarısızlık olarak değerlendirmek çok zor ancak başarısının sebepleri tam olarak anlaşılmış değil. Rakiplerinden iyi tarafı Jobs’ub toplumu, teknolojiyi, ticareti, ekonomiyi ve birleşmiş gücü anlamadaki hünerini harmanlamasıydı.

Dünyadaki en değerli teknoloji şirketi olma yolunda Microsoft’u geride bırakması teknoloji ve iş konusunda kabul gören dört ana direği reddetmesinde gizliydi.

İlk olarak Jobs yazılım ve donanımın ayrı olarak tasarlanıp ayrı mühendisliklere ihtiyaç duyacağını reddetti. Ona göre Amerikan teknolojisinin büyük tarihçisi Thomas Hughes’in değerli yorumu “sistem önce gelmeli” bir yol gösterici niteliğindeydi. Jobs Apple’ın temel olarak piyasaya ürün sunmak yerine teknoloji inşa eden bir şirket olduğuydu. Genç bir adam olarak IBM in bilgisayarların işletim sisteminin üretimini başka bir şirketle yöneterek kendi merkezi rolünü nasıl kaybettiğini izlemişti. Ve 2000’lerde Microsoft cep telefonu üreticilerini Microsoft’un çeşitliliğine adapte etmeye çalışırken Jobs çekirdeğinde Apple işletim sistemine sahip olan bir cep telefonu üreterek endüstriyi alt üst etti. Böylece Apple akıllı telefonlar arasında ilk sırayı almıştı.

İkinci olarak Jobs bilgi çağına olan inancın belki de en önemli temellerinden biri olan başarılı teknoloji sistemleri için toplumun bilgeliği ve tarafsızlığı gereklidir düşüncesini reddetti. Onun liderliğinde Apple temel fonksiyonları değiştirilemeyen cihazlar üretti ve müşteriler bunu sevdi. Jobs’un ünlü söylemi “ Ne istediklerini bilmek tüketicilerin işi değil”di. Jobs’a göre Apple’ın sistemleri müşterilerin isteklerine ve ihtiyaçlarına adapte olabilmesi sebebiyle açık sayılabilirdi. Ancak iTunes gösterdiği gibi Apple’ın içeriği ve uygulamaları kontrol etme ve ek özellikleri satın alabilme özelliği rakiplerinin uyguladıkları yöntemlerden çok daha büyük bir şey.
 

Üçüncü olarak Apple ürünlerini online olarak ve şirketin kendi sahip olduğu mağazalar ile satmayı başardı. Çoğu bilgisayar ve elektronik üreticileri müşterilere ulaşma görevini tutarlı bir ticaret sağlayamayan ve çok iyi bir izlenim bırakmayan dolayısıyla üreticinin imajını sarsan çeşitli perakendecilere yüklemişti. Buna karşın Jobs dünyadaki en iyi perakende mağazalarını kurdu. Daha sonra taklit edilemeyen iPhone'ları bu yolla sattı.

Dördüncü olarak Jobs elektronik üreticiliğinde egemen olmak için bir yol buldu. Bu alanda Birleşmiş milletler Japonya, Kore ve Çin karşısında kaybetmiş görünüyordu. Apple tüketici elektroniğindeki dengeleri hatırı sayılır bir şekilde değiştiren iPhone'u 10 yıl önce çıkardı. Birleşmiş milletler firmaları Canon, LG, Panasonic, Samsung, Sony ve diğer Asya kökenli firmalarla yarışabileceklerini düşünemezlerdi bile.Kesin konuşmak gerekirse Jobs Asya’daki çalışan gücüne oldukça bel bağlamıştı. Apple’ın söylediğine göre şirket çinde Amerika’da çalıştırdığının 10 katı kadar işçi çalıştırıyordu ancak stil, mühendislik ve Apple cihazlarının interaktifliği Amerikan kökenliydi. Apple’ın bu egemenliği ne kadar sürdürebileceği ise ucu açık bir soru. Bazılarına göre Jobs Apple’da kendine ait bir düşünme sistemi olan bir şirket yarattı bu nedenle şirket o olmadan da kendi yolunu bulabilecek.

Peki, Jobs’un görülmesi zor dehası neydi. Çok bilinmeyen kötü ruh hali, sabırsızlığı, öfkeye karşı olan tutkusuna karşın Jobs tam anlamıyla insan merkezli düşünen bir teknoloji adamıydı. Jobs metodunu şu şekilde toparladı; Kendini insanlığın oluşturduğu en iyi şeylerin içine bırakmak ve bu oluşumların hepsini kendi ürettiğiniz şeyin içerisinde birleştirmek. Bu basit inanış bu eşsiz dehanın yolunda yürümek isteyen mühendisleri ve tasarımcıları motive etmeli.

Alican YEKSAN