Floresan Lamba Nasıl Çalışır?

Aydınlatma elektrik enerjisinin ilk kullanım alanlarından biridir. Aydınlatmanın ilklerinden akkor filamanlı lambalar ve onun sarı ışığına aşinayızdır. Fakat yerini yavaş yavaş LED lambalara bırakmasına rağmen floresan lambalar çok geniş bir kullanım alanına sahiptir. Peki gecemizi aydınlatan bu lamba nasıl çalışır? Cevabı yazımızda.

A- A+

26.02.2019 tarihli yazı 31374 kez okunmuştur.

Balast bir bobindir ve ani bir akım değişimi karşısında yüksek gerilimler endükler. Bu ani akım değişimi sonucu balastın uçlarında endüklenen yüksek gerilim florentlerde ısınmaya sebep olur. Bunun sonucu olarak floresan lambanın içindeki gaz ısınıp genleşir ve elektriği iletir hale gelir. Elektriksel deşarj gazın iletken bir hale gelmesi sonucu lamba ışık yaymaya başlar.

Şekil 1 : Floresan Lamba

► İlginizi Çekebilir: Aydınlatmanın Tarihçesi |Ampulden LED'e

Bütün bu olayların normalde floresan lambayı yakması gerekir. Fakat tek seferde lamba ışık vermezse bu sistem tekrarlanır ve bu işlemlerin tekrarlanmasını sağlayan eleman “starter”dir. Starter birbirlerine birer uçlarından perçinlemiş uzama katsayıları farklı iki metal parçadan oluşan bir çeşit anahtarlama elamanıdır. Floresan lambaya paralel olarak bağlanan starterin görevi 1 fazlı elektrik motorlarından da hatırlayabileceğimiz gibi yol vermedir. Üzerinden akım geçtiği zaman yapısından bulunan ve uzama katsayıları birbirinden farklı olan iki metalden uzama katsayısı büyük olan daha çabuk ısınır ve birbirine bağlı teller o yöne doğru eğilir ve devreyi tamamlar. Böylece balast bir nevi anahtarını kapatır ve iletime geçer ve bu balasttan ani bir akım geçmesine ve dolayısıyla bir gerilim endüklenmesine neden olur.

Şekil 2 : Floresan Lambalarda Kullanılan Starterler

► İlginizi Çekebilir: Lux ve Lümen Nedir?

Özellikle soğuk havalarda soğuk ortamda bulunan bir floresan lambayı yakması zorlaşır çünkü floresan içinde bulunan gazın delinme gerilimi artar böylece ilk seferde yanmaz ve birkaç kere aniden yanıp söndüğünü görürüz. Bu sırada aslında starter ani bir şekilde iletime girip çıkar. Fakat floresan lamba iletime girdikten sonra starterin artık devrede görevi kalmaz ve iletimden çıkar. Floresan lamba çalıştıktan sonra starter devreden sökülse bile sistem çalışmaya devam eder.

Şekil 3 : Starterin İç Yapısı

► İlginizi Çekebilir: Aydınlatma Kontrol Sistemleri

Ayrıca starterde bir adet kondansatör bağlanıp çalışma esasında şebekeden gelebilecek veya sistemde oluşabilecek parazitler sönümlenmiş olur. Bunların yanında elektronik balastlı floresan lambalarda yol verme işlemi tek seferde tamamlanır.

Kaynak

►Engineers Garage