NEMA Standartlarına Göre En Çok Kullanılan 7 Çeşit Motor Koruma Tipi

Elektrik motorlarının sargılarını, hareketli ve mekanik kısımlarını, nemden, kimyasal ve aşındırıcı maddelerden korumak gereklidir. Bu koruma NEMA standardına göre yapılmaktadır. NEMA, ABD merkezli olup elektrikli cihazlar için teknik standartlar belirleyen ancak ürünleri test etmeyen bir kuruluştur.

A- A+

09.09.2016 tarihli yazı 15157 kez okunmuştur.

1) Hava Kanallı Su Sızdırmazlık Koruması (ODP)

Motor sargılarının soğutulması amacıyla, gerekli hava sirkülasyonunu sağlamak için bir açıklık bulunur. Bu açıklığa 15 derece eğim verilerek motorun içine sıvı girmesi engellenir. Bu koruma yönteminin tipik kullanım alanları kuru ve nispeten temiz iç mekanlardır. IP22 korumasına karşılık gelir.

2) Tamamı Kapalı Fan Soğutmalı Koruma (TEFC)

Motorun dış kasası, iç ve dış ortam arasındaki hava alışverişini kısmen engeller. Hareketli bir mile bağlanan fan yardımı ile motorun çalışması sırasında hava sirkülasyonu oluşturarak motorun soğutulması sağlanır. Motor kasasında bulunan girinti ve çıkıntılar soğutma alanını artırmak için yapılmıştır. Çok yönlü bir kullanımının yanında pompalarda, kompresörlerde, endüstriyel sürücülerde kullanılır. IP54 korumasına karşılık gelir.

3) Tamamı Kapalı Havalandırmasız Koruma (TENV)

TEFC motor yapısına benzerlik gösterse de, üzerinde bir fan bulunmamaktadır. Hava açıklığı yoktur ve soğutma için konveksiyon yöntemi kullanılır. Katı bir yüzey ile akışkan bir madde arasında ısı transferi yöntemi ile soğutma gerçekleşir. Kirli veya nemli ortamlar için uygundur ancak tehlikeli konumlar için uygun değildir. IP45 korumasına karşılık gelir.

►İlginizi Çekebilir: Endüstriyel Uygulamalarda Kullanılan 12 Temel Motor Tipi

4) Tamamı Kapalı Toz Korumalı (TEAO)

Toz geçirmez veya havalandırma amaçlı kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Hava akımı sağlanması için fan motorun içine monte edilmelidir veya bir kasnak yardımı fan sürücüsü eklenmelidir.

5) Tamamı Kapalı Nem Koruması (TEWD)

Yüksek basınçlı yıkama veya yüksek oranda nem ve ıslak ortamlara dayanacak şekilde tasarlanmış koruma tipidir. Motorun dış koruması tamamen kapalı olarak son derece nemli veya kimyasal ortamlarda kullanılmak üzere tasarlanmış olup tehlikeli ortamlarda kullanılmaz. Gıda maddesi işleme ve paketlemede, ilaç sanayinde de kullanılmaktadır. IP55 korumasına karşılık gelir.

►İlginizi Çekebilir: DC Motorların 4 Türü ve Özellikleri

6) Patlamaya Dayanaklı Muhafazalar (EXPL)

Tamamı kapalı patlamaya dayanıklı motorlar, motor içinde ki gaz veya buharın bir patlamaya yol açmaması için tasarlanmıştır. Dışarıda oluşan kıvılcımlardan koruma sağlanmış olur. Tehlikeli amaçlar için tasarlanmış bu motorlar, gaz veya tehlikeye yol açacak tozlardan koruma sağlanır. Güvenli çalışma ortamı oluşturmak için gazlar veya buhar tutuşma sıcaklığının altında çalıştırılmalıdır. Patlamaya karşı üretilen dayanıklı motorlar Underwriters Laboratuvarı'nda katı testlere tabi tutulur. Ahşap ve plastik işleme sanayi, kimyasal tesislerde ve petrol endüstrisi gibi tehlikeli ortamlarda kullanılır.

7) Tehlikeli Kullanım Koruması (HAZ)

Tehlikeli kullanım motorları, koruma türüne göre sınıflandırılmıştır. Tehlike yaratan özel malzeme özellikleri, çalışma süresi ve maksimum çalışma sıcaklığı gibi etmenler güvenlik seviyesini belirler. Güçlü fanlar, havalandırma sistemleri veya kompresör sistemlerinde de kullanılır.

Tehlikeli kullanım sınıfları şu şekildedir;

1. Sınıf
A grubu: Asetilen
B grubu: Bütadien, etilen oksit, hidrojen, Propilen oksit
C grubu: Asetaldehit, siklopropan, dietil eter ve etilen
D grubu: Aseton, akrilonitril, amonyak, benzen, bütan, etanol, etilen diklorür, benzin, heksan, izopren, metan, metanol, propan, propilen, stiren, tolüen, vinil asetat, vinil klorür, ksilen.

2. Sınıf
E grubu: Alüminyum, magnezyum ve benzer karakteristiğe sahip metal tozları
F grubu: Siyah karbon, kömür tozu
G grubu: Un, nişasta ve tahıl tozu

3. Sınıf
Kolayca alev alabilecek lifler, suni ipek, pamuk, haşhaş, kakao, üstüpü, talaş ve bunlara benzer malzemeler.

NEMA koruma kodları ile IEC (IP) koruma kodu benzerlik gösterir. NEMA daha açıklayıcıdır, IP kodu ise 2 haneli bir kod ile daha kesin tanımlanır. Örnek olarak IP22 ile gösterilen IEC koruma kodu, sol taraftan bakarsak 1. rakam motorun nasıl korunduğunu, 2. rakam ise nemden nasıl korunduğunu belirtir.

Kaynak:

►electrical-engineering-portal