Su Altı Kabloları |
Özel Dosya

Okyanusların derinliklerinde gizlenen su altı kabloları bugün yaşadığımız bilişim çağının hayat damarlarıdır. Bu yazımızda dünyayı birbirine bağlayan, uluslararası verilerin %99 unun iletimini sağlayan büyüleyici su altı kablolarının tarihsel gelişimini, nasıl su altına yerleştirildiğini, neden uyduların yerine su altı kablolarının tercih edildiğini tüm ayrıntılarıyla inceledik.

A- A+

09.10.2016 tarihli yazı 23323 kez okunmuştur.

Kablo İnternet Veri Bulut Bilişim

Everest tepesini yutabilecek okyanus derinliklerinde, zorlu deniz canlılarının arasında ve zifiri karanlık içinde uzanan su altı kabloları dünyanın her bir köşesine veri alışverişi yapmaktadır. Büyük veri, makine öğrenimi, bulut bilişimi gibi alanlardaki gelişmelerden bahsederken çoğu zaman bunların fiziksel bir altyapı tarafından desteklendiğini unuturuz. İki bilgisayarın birbirine ağ kablosuyla bağlı olduğu gibi dünyamızın farklı bölgeleri de birbirine bu şekilde bağlıdır.

Su Altı Kabloları Nedir?

Su altı kabloları okyanus ötesi bölgeler arasında veri haberleşmesini sağlayan fiber optik kablolardır. Günlük kullandığımız Facebook, Twitter, Youtube ve buna benzer diğer servisler bilgilerini Dünya’ya bu kablolar aracılığıyla iletir.

Su Altı Kablolarının Kısa Tarihi

Modern su altı kablolarının temelleri telgrafın kullanımına dayanır. İlk okyanus aşırı haberleşme kabloları 1858 yılının yazında tamamlanıp, İrlanda ile Kanada'yı Atlantik okyanusu üzerinden birbirine bağlamıştır. Bu kablolar sadece telgraf haberleşmesinde kullanılabiliyordu. İlk resmi mesaj İngiliz Kraliçesi Victoria tarafından Amerika devlet başkanı James Buchanan'a gönderilmiştir. Elbette ilk tebrik mesajının gönderilmesi günümüzdeki mesaj iletimi kadar hızlı olmadı, 509 harflik tebrik mesajının gönderilmesi 17 saat 40 dakika sürdü. Her ne kadar günümüz şartlarında çok yavaş görünse de o zamanlarda bu mesajın iletilmesi için mesajın 10 günlük bir gemi yolculuğuna çıkması gerekiyordu.

Bant genişliği ihtiyacının artması ve teknolojinin ilerlemesiyle birlikte, telgraf kablolarına zamanla telefon kabloları ve fiber optik kablolar eklenmiştir. Aynı zamanda ağ genişliği zamanla büyümüş, günümüz global haberleşme ağı dünyanın her bölgesine yayılmıştır. Telekomünikasyon market araştırmalarına göre 321 sualtı kablo sistemi günümüzde kullanılmaktadır. Aşağıdaki haritadan görebileceğiniz gibi bu kablolar Antartika kıtası dışında bütün kıtaları birbirine bağlar.

Su altı kabloları ağ haritası (2014)

►İlginizi Çekebilir: Veri İletimi | 1. Bölüm

Bu global ağın kurulmasının üzerinden çok uzun zaman geçmemiş olup, zamanla kablolarda daha gelişmiş teknolojiler kullanılmıştır. 150 yıl önce ilk su altı telgraf hattını kuranlar aslında günümüz ileri teknolojili global su altı ağının temellerini atmışlardı.

Neden Su Altı Kabloları?

Dünyanın çevresinin 40 bin kilometre civarında olduğu bilinir. Örneğin Japonya ile Amerika arası uzaklık 8 bin kilometredir. Bir haberleşme uydusunun bu iki bölge arasında veri iletimi yapması için Dünya yüzeyinin 36 bin kilometre uzağında bulunması lazım. Japonya’dan göndereceğimiz bir sinyalin Amerika’ya ulaşması için önce 32 bin kilometre uyduya daha sonra uydudan 32 bin kilometre mesafe Amerika’ya seyahat etmesi gerekir. Yaklaşık olarak 72 bin kilometre mesafeyi kat etmesi lazım. Oysaki su altı kabloları sayesinde bu sinyal sadece 9 bin kilometre yol alarak hedefine ulaşabilir. Ayrıca uydu haberleşmesi hava şartlarından olumsuz etkilenir. Yağmur ve rüzgâr sinyalin havada iletilmesini olumsuz etkiler. Siz olsanız hangi yöntemi kullanırdınız?

Su Altı Kabloları Okyanuslara Nasıl Yerleştiriliyor?

Kabloların okyanuslara yerleştirilmesi tam bir mühendislik harikası. Okyanus tabanındaki deniz dağları, derin vadiler, yumuşak çamurlu bölgeler, sert kayalıklar kabloların yerleştirilmesini zorlayan en büyük faktörler. Ayrıca sebebi tam olarak anlaşılmayan köpek balığı saldırıları.

Bu engelleri en aza indirmek için okyanus üzerinde rota keşfine çıkılır ve en uygun rota belirlenir. Ayrıca sığ bölgelerdeki denizci tekneleri ve diğer gemilerin çapaları kabloların kopmasına neden olur. Bu tehlikeyi önlemek amacıyla sığ bölgelerde daha kalın kablolar kullanılır ve kablolar okyanus dibinde bırakılmak yerine toprağın altına gömülür.

Su altı kabloları okyanuslara güvertesinde kabloları taşıyabilecek ve kabloyu yavaşça okyanus altına bırakabilecek özel tasarlanmış gemiler kullanılarak yerleştirilir. Bu özel gemiler yaklaşık 2 bin kilometre uzunluğunda kablo taşıyabilmektedir. Gemideki donanımlara, okyanus koşullarına, okyanus yatağına bağlı olarak gemiler günlük yaklaşık 100-150 kilometre arasında kablo yerleştirmesi yapabilmektedir.

Kablolar ağır ve yüksek basınçlı su altı şartlarına dayanıklı olacak şekilde tasarlanır. Saniyede 60 terabayt veri iletim kapasitesi olan fiber optik kablolar, yoğun dalga boyu bölmeli çoklama (DWDM) modülasyon tekniğiyle lazer sinyallerini iletir. Ayrıca kablolar uzun mesafeler üzerine yerleştirildiği için optik tekrarlayıcılar sinyalin güçlendirilmesinde kullanılır.

Kabloların enine kesiti

►İlginizi Çekebilir: Okyanus Dibinde Veri Merkezi | Leona Philpot

Kabloların yerleştirilme işlemi kablonun yerleştirildiği coğrafyaya bağlı olarak sadece okyanusa salınımından ibaret olmaz. Çoğu zaman kablolar okyanus diplerine yerleştirilir ve uyarı işaretleri konulur.

Kabloları okyanus dibine yerleştiren robot

Kablonun gemiye sarımı (3-4 hafta sürebilir)

Engebeli coğrafyalarda dalgıçlar kablonun yerleştirilmesinde görev alır

Gelişen teknoloji ve internetin kullanım alanlarının artmasıyla bant genişliği ihtiyacımız her geçen gün artmaya devam ediyor. Su altı kabloları da bu ihtiyaca paralel olarak zamanla gelişmeye ve büyümeye devam edecektir. Artık uluslararası bir web sitesine girdiğinizde yada yurt dışındaki bir arkadaşınıza mail attığınızda, bu mailin adresine ulaşması için mühendislerin nasıl seferber olduğunu biliyorsunuz.

Kaynak:

►quora.com
►digitalrealty.com
►wikipedia.org

Yazar: Furkan Çetin