Temiz Oda Laboratuvarlarında Yangın Koruması |
Siemens

Üniversiteler ve ticari araştırma kurumlarındaki temiz odalar, geniş kapsamlı ve çok çeşitli birçok alanda gerçekleştirilen araştırma çalışmalarının bu odalar olmadan neredeyse imkansız hale geleceğinden dolayı kilit bir rol oynamaktadırlar. Temiz odalar, bununla birlikte, yangın hasarından kaynaklanan yüksek maliyetler ile takip eden yeniden yapılandırma dönemi sırasında ortaya çıkan kar kayıplarından dolayı yüksek riskli alanlardır. Temiz odada çıkabilecek bir yangın yıkıcı finansal sonuçlara sahip olabileceğinden, uygun bir yangın koruması sağlanması zorunludur.

A- A+

01.03.2019 tarihli yazı 8498 kez okunmuştur.

Üniversiteler ve ticari araştırma kurumlarındaki temiz odalar, geniş kapsamlı ve çok çeşitli birçok alanda gerçekleştirilen araştırma çalışmalarının bu odalar olmadan neredeyse imkansız hale geleceğinden dolayı kilit bir rol oynamaktadırlar. Temiz odalar, bununla birlikte, yangın hasarından kaynaklanan yüksek maliyetler ile takip eden yeniden yapılandırma dönemi sırasında ortaya çıkan kar kayıplarından dolayı yüksek riskli alanlardır. Temiz odada çıkabilecek bir yangın yıkıcı finansal sonuçlara sahip olabileceğinden, uygun bir yangın koruması sağlanması zorunludur.

Hava Çekmeli Duman Algılama (ASD) sistemleri, elektrikli ya da elektronik bir parçanın arızasından dolayı ortaya çıkabilecek havada asılı en küçük konsantrasyonları bile güvenilir bir şekilde algılama kapasitesine sahiptirler. Yıkıcı bir yangına dönüşebilecek bu şekildeki bir olayın meydana gelme riski, arızalı ünitenin güç bağlantısının derhal kesilmesiyle etkin bir şekilde ortadan kaldırılabilecektir. Hava giriş ağızlarına ASD örneklendirme borularının takılması durumunda, bütün zararlı kirleticiler de tespit edilebilecek ve bunların temiz oda atmosferine girmelerinin önlenmesi için uygun tedbirler alınabilecektir.

Bir yangın çıkması durumunda, en yüksek öncelik önceden tanımlanan karşı tedbirlerin derhal devreye alınmasıdır. Bundan dolayı, bir yangın koruma sisteminin hızlı ve güvenilir bir şekilde müdahalede bulunabilmesi gerekmektedir. Uyarı verilmesi ve tehlikeli alanda bulunan herkesin tahliye edilmesine ek olarak, dumanın komşu temiz odalara yayılması da mutlaka önlenmelidir. Temiz odaların dışında yangın çıkması durumunda, dumanın girmesi önlenmeli ve yangın mümkün olan en kısa süre içerisinde söndürülmelidir.

Önemli Özellikler:

►Birçok üniversite araştırma projesi, temiz odalar olmadan gerçekleştirilemez.
►Temiz odalar, önemli bir yangın riski taşır.
►Elektrik tesisatları, elektronik ekipmanlar ve diğer birtakım süreçler, potansiyel tutuşturma kaynakları olarak sürekli bir tehdit kaynağıdır.
►En küçük bir yangın bile önemli miktarda hasara yol açabilir ve normal çalışma düzenine dönülmesini aylarca engelleyebilir.

Temiz odalar, istenmeyen kirlenmelere yol açacağından dolayı, (normal olarak ortamda bulunan) toz ya da duman parçacıklarına, havadan taşınan mikroplara, havada asılı parçacıklara ve kimyasal dumanlara, tolerans gösterilemeyeceği kapalı alanlardır. Söz konusu odalarda gerçekleştirilen işlem ve süreçler için sıkı bir şekilde kontrol edilen çevresel koşulların sağlanması gerekmektedir. En yüksek öncelik, birim hacim başına havada asılı parçacıkların sayısı ve büyüklüğüyle tanımlanmakta olan hava kalitesinin muhafaza edilmesidir. Hava kalitesinin kontrol edilmesinin yanı sıra, karşılaştırılabilir koşulların her zaman sağlanabilmesi için çevresel parametrelerin de (sıcaklık, nem ve hava basıncı) sabit tutulması gerekmektedir.

Temiz odalar tipik olarak yarı iletken, ilaç, gıda ve içecek sektörleri ile hastanelerde kullanılmaktadırlar. Ancak, bu tesisler, gittikçe artan bir şekilde, katı madde ve yarı iletken fiziği alanında önemli bir rol oynamakta olan nanoyapılara yönelik araştırma alanlarında kullanılmak üzere üniversitelerde de bulunabilmektedir. Temiz oda, araştırma süreçlerini “kontamine” ortamlardan ayırarak işlemlerin dikkatli bir şekilde kontrol edilen çevresel koşullar altında gerçekleştirilmesine olanak sağlamaktadır.

Temiz odanın temel amacı şunlardır:

►Süreçlerin ve ürünlerin kontaminasyondan korunması
►İnsanların sağlığı tehdit eden maddeler ve organizmalardan (örneğin: mikroorganizmalar) korunması
►Çevrenin tehlikeli ve istenmeyen emisyonlardan korunması

Temiz oda, sıklıkla bir üniversitenin araştırma faaliyetlerinde merkezi bir rol oynamaktadır ve bundan dolayı, daha yüksek bir güvenlik seviyesinin karşılanmasını gerektiren kritik bir alandır.

Temiz odalar gerekli koşullara uygun bir şekilde tasarlanır ve böylelikle:

►Belirtilen hava kalitesi seviyesi garanti edilebilir.
►İklim koşulları, belirtilen tolerans limitleri içerisinde kalır.
►Çevre koşulları üzerinde eğitimsiz personel tarafından sebep olunabilecek olumsuz etkilerin önlenmesi amacıyla sadece yetkili personelin erişimine izin verilir.
►Her bir temiz oda, ayrı bir yangın bölmesidir ve bundan dolayı komşu bir yangın bölmesinde yangın çıkması durumunda acil bir tehlike içerisinde bulunmayacaktır.
►Yangın mümkün olan en erken aşamasında algılanabilir ve gerekli müdahaleler sağlanabilir; böylelikle komşu temiz odalar üzerinde gerçekleşebilecek etkiler önlenir.

Temel Koşullar

Bu bölümde, temiz odalardaki yangın koruması amaçları, tipik yangın riskleri ve olası yangın gelişim senaryoları açıklanmaktadır. Ayrıca, yangın riskleri, yangın algılaması ve uygun karşı tedbirlerle ilgili çok sayıda kritik nokta listelenmektedir.

Amaçlar

►Yangınla ilgili anormal hava konsantrasyonlarının tespit edilmesi ve bu bilgilerin teknisyene iletilmesi. Bunun üzerine ilgili durum hızlı bir şekilde değerlendirilebilecek ve uygun karşı tedbirler (örneğin, ilgili ekipmanların güç bağlantılarının kesilmesi) alınabilecektir.
►Başlangıç aşamasındaki yangının, güvenilir ve artık içermeyen yangın söndürme sistemi kullanılmak suretiyle mümkün olan en erken aşamada baskılanmasıyla, hasarın en aza indirilmesi.
►Dumanın ve yangının diğer alanlara yayılmasının önlenmesi.
►Zamanında alarm verilmesi ve tehlike altındaki herkesin güvenli bir şekilde tahliye edilmesi.

Tipik Yangın Tehlikeleri

►Elektrikli ya da elektronik ekipman ve tesisatın aşırı yüklenmesi ya da kısa devre yapması.
►Sıcak hava tabancaları ya da Bunsen ocakları gibi ısı kaynaklarının dikkatsiz bir şekilde kullanılması.
►Yüksek seviyede yanıcı ya da piroforik sıvıların sızıntıları (örneğin, hava ya da nemle teması durumunda kendiliğinden tutuşabilen sıvılar).
►Gazlar ya da solvent dumanlarının patlayıcı konsantrasyonları.

Tipik Yangın Gelişimi

Bir temiz oda içerisinde, tipik bir yangın gelişiminden bahsedemeyiz. Geniş bir kapsam dahilinde bu durum, gerçekleştirilmekte olan işlemlerle birlikte bir temiz oda içerisinde bulunan altyapılara, malzemelere ve maddelere bağlı olacaktır.

►Elektrikli ya da elektronik parçalar aşırı ısındıklarında artan miktarda görünür aerosollar oluşturmaktadırlar. Bu aşamada, ilgili cihazların güç bağlantılarının kesilmesi gibi uygun karşı tedbirlerin alınmaması durumunda, dumansız bir yangın alevli bir yangına dönüşebilecektir. Bu durum büyük hasarlara yol açabilecek ve alandaki insanlar açısından da önemli bir tehdit oluşturabilecektir.
►Isı kaynaklarının dikkatsiz kullanılması, havalandırma kanallarında biriken tozların tutuşması ya da kendi kendine tutuşan sıvılar doğrudan, (yangın yüküne bağlı olmak üzere) çok hızlı bir şekilde yayılabilecek, alevli bir yangına yol açabilecektir.
►Patlayıcı gaz konsantrasyonlarının birikmesine izin verilmesi durumunda bir patlama (enerji hacminin hızlı bir artması ve ardından kontrolsüz bir şekilde serbest kalması) meydana gelebilecektir.

Kritik Noktalar

►En küçük bir yangın bile çok büyük bir hasara yol açabilir.
►Yüksek hava sirkülasyonu hızları, aerosol konsantrasyonunu seyrelterek yeni başlamış bir yangının erken aşamada algılanmasını zorlaştırır.
►Dumansız bir yangın çok düşük seviyede bir ısı oluşturacak ve bunun sonucunda, oluşan yangın aerosolları bütün odaya yayılmayacaktır.
►Yangın hasarının en aza indirilmesi için, yangının sonuçları temiz odanın kendisiyle sınırlandırılmalıdır.
►Bir temiz odaya, komşu bir odadan kaynaklanan yangın aerosollarının girmesi önlenmelidir.
►Patlayıcı gaz karışımlarının birikmesine izin verilmemelidir.
►Yangın söndürme sürecinin kendisi ilave hasara yol açmamalıdır (örneğin, elektronik ekipmanların zarar görmesi, su hasarı ya da diğer artık tipleri).

Çözüm

Temiz oda gereklilikleri, uygulama alanına bağlı olmak üzere önemli ölçüde farklılık gösterebilecektir. İlaç endüstrisinde, parçacık emisyonu, kimyasal stabilite ya da temizlenebilme seviyesi gibi konular önemli bir rol oynamaktadır. Ancak, söz konusu konular, örneğin güneş enerjisi sektöründe aynı derecede önemli olmayabilecektir. Hava saflık seviyesi talepleri de, dış havadan, personelin yol açtığı kirlenmeden, sürece bağlı kirlenmeden ve uygun olmayan üretim tesislerinden etkilenebileceğinden dolayı önemli ölçüde değişiklik gösterebilecektir.

Temiz oda gerekliliklerinin, önemli oranda değişiklik gösterebilecek olmasına rağmen, uygun bir yangın koruma sisteminin tasarımı üzerinde sadece sınırlı bir etkisi bulunmaktadır. Bununla birlikte, uygun yangın dedektörlerinin seçilmesi ve konumlandırılması sırasında oda içerisindeki havalandırma koşullarının dikkate alınması önemlidir. Yangın söndürme süreci sırasında, yangın söndürmede kullanılan maddeler ilave hasara yol açmamalıdır. Sonuç olarak, en uygun yangın söndürme maddesinin tespit edilmesi sürecinde, büyük oranda oda içerisinde kullanılan ekipman ve malzeme tipi dikkate alınacaktır.

Temiz odalar, birçok farklı araştırma projesinin merkezi durumundadır ve toz, mikroorganizma ya da duman parçacıklarından kaynaklanan kirlenme, söz konusu araştırma çalışmalarına ciddi şekilde etkileyebilecektir. Diğer taraftan, sağlık ve güvenlik değerlendirmeleri konusunda da kendine has zorluklar bulunmaktadır. Etkin maddeler (ilaç araştırma projelerinde), tehlikeli patojenik bakteriler (yüksek güvenlikli bir laboratuvarda), yanıcı temizlik solventleri ile zehirli kimyasallar, araştırma personeli ve çevre açısından önemli sağlık riskleri oluşturmaktadır.

Burada sunulan çözümün amacı, tek başına en büyük risk olan YANGINDAN kaynaklanabilecek hasarın en aza indirilmesidir. Bu amaca ulaşılabilmesi için kurumsal, yapısal ve teknik tedbirlerin bir birleşimi gereklidir

Kurumsal Tedbirler

Kurumsal açıdan iki en önemli faktör, erişim kontrolü ile eğitimdir. Temiz odaya sadece gerekli eğitimi almış yetkili personelin girmesinin sağlanması önemlidir. Üniversitelerdeki araştırmaların genellikle öğrenciler tarafından gerçekleştirilmesinden dolayı, bu öğrencilerin uygun davranışların öneminin vurgulandığı yeterli eğitim almaları zorunludur.

Ekipmanların doğru kullanımıyla ilgili eğitimlerin yanı sıra, teknik temizlik, çeşitli malzemelerin (katı, sıvı ve gazlar) doğru ve emniyetli kullanımı ve tasfiyesi gibi konular da işlenmelidir. Bu bağlamda, yangının önlenmesi konusuna özellikle dikkat edilmelidir. Ancak, bununla birlikte otomatik yangın söndürme sistemleri ile küçük olaylarda yangın söndürücülerin nasıl (ve ne zaman) kullanılması gerektiğinin tam olarak anlaşılması da önemlidir.

Yapısal Tedbirler

Uygun yapısal tedbirler tasarlanıp uygulanırken, gerek temiz odaya özel konular gerekse yangın koruması konuları mutlaka dikkate alınmalıdır. Temiz oda içerisindeki aşırı basıncın kirleticilerin odaya girmesini önleyebileceğinden dolayı, oda içerisinde oda yapısı, sıklıkla tercih edilen tasarım konseptidir. Hava giriş ve çıkışları hava kanalları yoluyla sağlanmakta, hava girişlerine temiz odaya girmeden önce havayı temizleyen bir filtre takılmaktadır.

Temiz odalar, yangın koruması değerlendirmeleri gereği, uygun duman contaları ve yangın kapılarının bulunduğu bağımsız bir yangın bölmesi olarak tasarlanmalıdır. Bir yangın durumunda, dumanın doğrudan açık havaya verilebilmesi de istenecektir, ancak bu durum oda içerisinde oda konseptiyle tutarlı olmayacaktır. Bu sebepten dolayı, uygun bir duman tahliyesi çözümü sağlanması için temiz oda sistem tasarımdan sorumlu uzmanlara danışılmalıdır.

Teknik Tedbirler

Yangın koruması sürecinde, erişim kontrolü, gaz uyarısı, yangın algılama ve söndürme dahil olmak üzere, çok kapsamlı teknik disiplinler ve özel sistemler yer almaktadır. Erişim kontrolü sistemi, temiz odaya sadece (uygun eğitim almış) yetkili personelin girebilmesini sağlamalıdır. Gaz uyarı sistemi, bağımsız alanlardaki havalandırmanın kontrol edilmesi suretiyle, tehlikeli gaz karışımlarının birikmesini engelleyebilmelidir. Tehlikeli bir durumun ortaya çıkması halinde (örneğin, havalandırma sisteminin arızasından dolayı) aynı zamanda bir uyarı sinyali ve tehlikenin acil olması durumunda bir alarm vermelidir.

Yangın koruma sistemi, yeni başlamış bir yangını mümkün olan en erken aşamada algılamalı, sesli ve optik uyarı cihazlarını harekete geçirmelidir. Ayrıca, havalandırma ve duman tahliye sistemlerini de etkinleştirmelidir. Otomatik bir yangın söndürme sisteminin bulunması durumunda, söz konusu sistem de devreye alınmalıdır.

Araştırma tesisleri, çok çeşitli alanlarda çalışmalar yapabilmekte olup bu çalışmaların niteliği büyük oranda üniversitenin uzmanlık alanına bağlıdır.

►İlginizi Çekebilir: Siemens ve Temsan’dan Enerjide Büyük Dönüşüm Hareketi

ASD sistemi, yangınla ilgili aerosolların en küçük miktarlarını algılamak için tasarlanmaktadır ve temiz odalar için ideal duman algılama sistemidir. Bunun sebebi, temiz odadaki bir yangının mümkün olan en erken aşamada tespit edilmesi gerekliliği ve temiz oda ortamında hiçbir şekilde aldatıcı fenomenlerin beklenmemesidir. Modern ASD sistemleri, farklı uyarı ve alarm sinyalleri üretme kapasitesine sahiptirler. Bu sinyaller, havalandırma ve duman kontrol sistemlerinin kontrol edilmesi ile otomatik yangın söndürme sisteminin devreye alınması için kullanılabilmektedir. “Gri alanlarda” (yani, temiz odanın hemen dışındaki alanlar), yangın yükü ile yerel süreçlere bağlı olmak üzere, çok kriterli yangın dedektörleri ile alev dedektörleri gibi özel dedektörler kullanılabilmektedir. Otomatik yangın dedektörlerinin yanı sıra, yangın alarmlarının manuel olarak devreye alınmasına olanak sağlamak üzere yangın ihbar butonları da kurulmaktadır.

Otomatik bir yangın söndürme sisteminin kurulmuş ve yerel düzenlemeler uyarınca yangın söndürme sisteminin devreye alınmasından önce çoklu zon bağımlılığının (aynı oda içerisinde iki zon boyunca bağımsız alarm sinyalleri) gerekli olduğu yerlerde, ilave bir yüksek hassasiyetli duman dedektörü ya da ikinci bir ASD sistemi kullanılmalıdır.

Örnek: Nanoteknoloji için Temiz Oda

Aşağıdaki paragrafta, tipik olarak yüksek seviyede disiplinler arası nanoteknoloji alanında derslerin verildiği bir üniversitede bulunabilecek olan temiz odalara yönelik bir çözüm açıklanmaktadır. Bu örnek, 440 m2 (20 x 22 m) alana sahip, oda içerisinde oda (room-in-room) konseptine dayanmaktadır.

Temiz oda ve sarı ışıklı alanlarda (çalışma alanları) temperlenmiş ve nemlendirilmiş hava, tavan filtreleri yoluyla çalışma alanlarına girmektedir. Bu filtreler, ISO hava kalitesi sınıf 5 gerekliliklerini karşılayacak şekilde tasarlanmıştır. Bu alanlardan gelen hava daha sonra hava kanallarından geçerek “gri alanlara” (servis bölgesi, koridor, soyunma odası ve depo) ulaşmaktadır. Bu alanlardaki hava, dış ortamdan daha saf (örneğin ISO 7) olmakla birlikte temiz odada oluşan parçacıklarla kirlenmektedir. Bu alanlardan gelen hava, tavan yoluyla tahliye edilmektedir.

►İlginizi Çekebilir:İş Güvenliğinde Ark Flaş Simülasyonlarının Önemi ve Gerekliliği |SİEMENS

►İlginizi Çekebilir: DigiPartner ile Her Şey Kontrol Altında

Uygulama Deneyimi

Temiz oda laboratuvarları için standart bir çözüm bulunmamaktadır ve yukarıda açıklanan örnek, “temel çözüm” olarak değerlendirilmelidir. Yangın riskinin “kabul edilebilir” bir seviyeye indirilmesi amacıyla, sıklıkla ilave yangın koruması tedbirleri gerekmektedir. Yangın riski, bir yangının meydana gelmesi olasılığı ile söz konusu yangından kaynaklanan hasarın toplamıdır. Bundan dolayı, bir yangın meydana gelmesi olasılığının ya da olası hasarın azaltılması yoluyla risk azaltılabilecektir. Bir yangının meydana gelmesi olasılığı, aşağıdaki değerlendirmelerin sağlanması yoluyla önemli ölçüde düşürülebilecektir:

Personel Eğitimi

En büyük risk, temiz odalarda çalışan kişilerden kaynaklanmaktadır. Araştırmalar, talimatların ve güvenlik prosedürlerinin takip edilmesi durumunda birçok yangından kaçınılabileceğini göstermektedir. Bundan dolayı, laboratuvarlarda çalışan bütün personelin sadece kendini koruma konularında değil aynı zamanda yangınların en başından nasıl önleneceği ve gerçekleşmesi durumunda bir yangınla nasıl mücadele edilebileceği konularında da eğitim almaları kesinlikle çok önemlidir. Kolay tutuşur malzemelerin dikkatli kullanılması ve alevler, sıcak nesneler, kimyasal reaksiyonlar ya da kendiliğinden tutuşmalara dikkat edilmesi, kullanıcı eğitimi oturumlarında mutlaka işlenmesi gereken konulardır. Düzenli izlemeler de yangın koruması konularına yönelik farkındalığın sürdürülmesi ve gerekmesi durumunda iyileştirmeler sağlanması açısından yardımcı olmaktadır.

Elektrik Ekipman ve Tesisatın Test Edilmesi

Temiz oda içerisinde çok çeşitli elektrikli ekipmanlar bulunabilmektedir. Bu ekipmanların büyük bir çoğunluğu, bir güç kaynağı ile elektronik parçalardan oluşmaktadır ve bundan dolayı potansiyel tutuşma kaynaklarıdır. Bozuk elektrikli aletler, uzatma kabloları ya da aşırı yüklü çok yollu elektrik prizleri de potansiyel tutuşma kaynaklarıdır. Elektrikli ekipman ve tesisattan kaynaklanan potansiyel tehlikenin en aza indirilmesi için, söz konusu ekipman ve tesisatın düzenli bir şekilde test edilmeleri gerekmektedir.
Belirtilen güvenlik standartlarına uygun olmayan, kusurlu ekipman ve tesisat derhal tamir edilmeli ya da hizmetten kaldırılmalıdır.

Patlayıcı Atmosferin Önlenmesi

Gazlar ve solvent dumanları, patlayıcı bir atmosfer oluşturabilmektedirler. Bunun sonucunda, gaz ve solvent dumanlarını içeren faaliyetlere sadece uygun şekilde tasarlanmış havalandırması bulunan çeker ocaklarda izin verilmelidir. Bir sebepten dolayı bunun mümkün olmaması durumunda, alan bir gaz algılama sistemiyle izlenmelidir. Bu sistem, gaz konsantrasyonuna göre havalandırmayı kontrol etmeli ve kritik seviyede bir konsantrasyonun birikmesinden önce bir uyarı verebilmelidir.

►İlginizi Çekebilir: Siemens‘in 3D Yazıcıyla Üretilen Gaz Türbin Bıçakları

Erken Yangın Algılama

Bir yangın ne kadar erken algılanırsa karşı tedbirler o kadar erken başlatılabilecektir (örneğin, güç bağlantısının kesilmesi, havalandırma kontrolü, yangın söndürme). Bu şekilde, ortaya çıkabilecek zararlar da kesinlikle en az seviyede tutulabilecektir.
Süreçlerin gözetimden sorumlu bütün personel, ortaya çıkabilecek yangınla ilgili bütün durumlara nasıl doğru bir şekilde müdahale edilebileceği konusunda eğitim almalıdır.

Otomatik bir yangın dedektöründen zamanında uyarı verilmesi sadece dedektörün oluşan yangın fenomenine (duman, sıcaklık, ışınım, gaz) tepkide bulunması ve bunun yeterli yoğunlukta dedektöre ulaşması durumunda sağlanabilecektir. Temiz odadaki hava akış hızları yüksek olduğundan, ASD örneklendirme borularının optimum konumlandırılması kritik öneme sahiptir. En yüksek hava akış hızlarında bile, ortaya çıkan dumanın yeterli miktarlarda ASD değerlendirme ünitesine ulaşması sağlanmalıdır. En uygun konumlar sadece havalandırma uzmanlarıyla yakın bir işbirliği içerisinde çalışılması durumunda tespit edilebilecektir. Deneyimler, uygun konumların sadece teorik değerlendirme esası üzerinden tespit edilebilecek olmasına rağmen bu şekilde tespit edilen konumların her zaman doğru konumlar olmadığını göstermiştir. Bu sebepten dolayı ve tesisatın nihai temizliğinden önce, ASD sisteminin tepki davranışı bir “test yangını” ile doğrulanmalı ve gerekmesi durumunda uygun değişiklikler yapılmalıdır.

Hedefe Yönelik Yangın Söndürme

Hedefe yönelik yangın söndürme, yangına hızlı ve en uygun şekillerde müdahale edilmesi anlamına gelmektedir. Temiz odaların büyük bir çoğunluğu için bir sprinkler sisteminin kurulması gerekmektedir. Bu sistemler, tahliyeye olanak sağlamak üzere kaçış yollarının yeterli seviyede uzun bir süre boyunca erişilebilir durumda tutulmasının sağlanmasına ve aynı zamanda toplam hasarın önlenmesine yardımcı olmaktadır. Ancak, temiz odadaki sprinkler sisteminin devreye alınması sıklıkla önemli oranda su hasarına yol açabilmektedir. Bu hasarın sınırlandırılması amacıyla, daha kritik alanlar için ilave yangın söndürme biçimleri değerlendirilmelidir.

Araştırmalar, hızlı bir şekilde müdahalede bulunabilmeleri ve mevcut yangın söndürme ekipmanlarının (örneğin, yangın battaniyesi ya da el tipi CO2 yangın söndürücüsü) kullanılması konusunda eksiksiz bilgiye sahip olmaları varsayımıyla, süreçlerin personel tarafından denetlenmesi durumunda yangınların sadece sınırlı hasara yol açtıklarını göstermektedir.

Yüksek yangın riski bulunan ve sürekli gözetim altında olmayan nesneler için otomatik bir yangın söndürme sistemi kurulmalıdır. Elbette, yangın söndürme maddesinin serbest bırakılmasından önce, etkilenen alanlardaki havalandırmanın devre dışı bırakılması ve havalandırma kanatlarının kapatılması sağlanmalıdır. Temiz oda için tavsiye edilen yangın söndürme maddesi, karbondioksittir.

►CO2 çok güvenilirdir ve hiç artık bırakmamaktadır. Bir yangın söndürme işleminin gerçekleştirilmesinin ardından, sadece etkilenen alanın iyice havalandırılmasının sağlanması gerekmektedir. Yangın söndürme süreci için gereken CO2 konsantrasyonunun zehirli olmasından dolayı dikkat edilmelidir. Bununla birlikte, yanan magnezyum gibi çok sıcak malzemelerin söndürülmesine de özellikle dikkat edilmelidir. Çok yüksek sıcaklıklar, CO2 maddesini karbon (C) ve yangına ilave oksijen sağlayan oksijen (O2) şeklinde ayırabilmektedir.

►CO2 maddesinin kullanımının personele yönelik riski arttıracağı uygulamalarda, yangın söndürme maddesi olarak argon kullanılabilecektir. Zehirsiz soy bir gaz olan argon aynı zamanda artık bırakmayan yangın söndürme sağlamakta olup elektriksel açıdan iletken değildir. CO2 ile karşılaştırıldığında, özelikle odanın hava geçirmezliğinin temin edilmediği durumlarda olmak üzere, gerekli konsantrasyonun yeterli bir süre muhafaza edilmesinin sağlanmasına daha çok dikkat edilmelidir.

►Toz da çok etkin bir yangın söndürme maddesidir ve yangın söndürme sürecinin hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlayabilecektir. Ancak, aşırı, büyük ölçekte kirlenmeye yol açacak olup bundan dolayı temiz oda uygulamaları için kesinlikle uygun değildir.

Yangın söndürme maddesinin seçiminde, korunması gerekli süreç ile personele yönelik ilgili riskler esas alınmalıdır. Gerekli yangın söndürme maddesinin miktarı hesaplanırken, korunacak oda/ odaların hacmi ve beklenen sızıntı seviyesi de dikkate alınmalıdır.

Hava Çekmeli Duman Algılama

Mükemmel güvenilirlik ve gerçek alarm garantisiyle erken yangın algılama

Siemens Hava Çekmeli Duman Algılama (ASD) sistemleri, yangının çok erken aşamada algılanmasının gerektiği ve iş sürekliliğinin büyük öneme sahip olduğu zorlu uygulamalarda güvenilir yangın algılaması sağlamaktadır. Hava çekmeli duman algılama sistemleri, korunması gereken alanlardan sürekli bir şekilde hava örnekleri çeker ve bu örnekleri duman bulunup bulunmadığını tespit etmek üzere değerlendirir. Bu sistemlerle sağlanan yüksek algılama güvenilirliği ve yanıltıcı fenomenlere bağışıklık, gerçek alarm garantimizle desteklenmektedir.

ASAtechnology: Gerçek alarm garantili, akıllı ve güvenilir yangın algılama

ASAtechnology, sinyalleri akıllı algoritmalar kullanarak gerçek zamanlı bir şekilde programlanmış değerlerle karşılaştırılan matematiksel verilere dönüştüren, eşsiz bir Siemens teknolojisidir. Özel sinyal analiz süreci, buhar, sigara dumanı ya da egzoz emisyonları gibi yanıltıcı fenomenlerden kaynaklanan yanlış alarmların önlenmesinde çok güvenilirdir.

Yazar: Adem Çakır

Kaynak: