Türk Enerji Sektörünün Başlıca Sorunları

Dünya üzerinde Çin’den sonra en fazla büyüme gösteren ülkemiz son yıllarda oldukça yoğun bir enerji talebiyle karşı karşıyadır. 2012 yılı toplam tüketimi yaklaşık 230 milyar kwh olan Türkiye’de bu talebin çoğu fosil kaynaklardan karşılanmaktadır. Enerji kaynaklarının ülkemizde kullanım oranı ise şu şekildedir:
 

Tabloda görüldüğü gibi enerji kaynaklarının kullanım oranında doğalgaz başı çekmektedir. Fosil kaynaklar bakımından oldukça yetersiz olan Türkiye enerjide %73 oranında dışa bağımlıdır. Bu bağımlılık ülkemizin siyasi ve ekonomik özgürlüğünü tehlikeye atmaktadır. Başlıca sorun olarak görülen dışa bağımlılığın faturası ise oldukça ağırdır. 2012 yılında enerji kaynakları için ödenen rakam  54.1 milyar dolardır bu ise ithalat faturamızın %22 sini oluşturmaktadır.

En büyük sorun olan dışa bağımlılığın yanında başlıca sorunları  şöyle sıralayabiliriz:

► Enerji de arz sıkıntısı

► Yerli ve yenilenebilir kaynakların yeterli düzeyde kullanılamaması

► Yetersiz enerji politikası

► Enerji verimliliğinin yeterince uygulanamaması
 

► Kamuda kurumlar arası yetersiz koordinasyon

► Özel sektör için yeterli destek ve teşvik mekanizmalarının uygulanamaması

► Sektörde oluşan bilgi kirliliği ve uzman eksikliği

Bu sorunlar daha da çoğaltılabilir. Ana hatlarıyla bu sorunların artması ve yeterli çözüm politikalarının geliştirilememesi ileriki yıllarda ülkemizi çok büyük sıkıntılara sürükleyecektir.


 

Peki bu sorunlar nasıl çözülebilir? Neler yapılabilir?

Türk enerji  sektörünün bu büyük sorunlarını aşması için başta hükümet,sivil toplum kuruluşları,özel sektör,üniversiteler.akademisyenler ,TMMOB ve çeşitli kuruluşlar yeterli koordinasyonu sağlayarak bir an önce harekete geçmelidir. Her ne kadar bunun için çalışmalar yapılsa da yeterli düzeyde değildir. Çünkü talep artışı her geçen gün giderek artmaktadır.

► Bu yönde atılan adımlardan birisi de ilk önce Mersin’de daha sonra Sinop’ta kurulacak olan nükleer santrallerdir. Her ne kadar bazı çevreler tarafından tepki alsa da nükleer santraller ülkemiz için gereklidir. Çünkü  enerji ihtiyacının karşılanmasında kaynak çeşitliliğinin önemi tartışılmazdır.

► Yerli ve yenilenebilir enerji kaynakların kullanılmının artması da dışa bağımlılığı azaltacak en büyük etkenlerdendir. Rüzgar, güneş,jeotermal ve su gücü bakımından büyük potansiyele sahip olan ülkemiz diğer yandan önemli kömür ve linyit rezervlerine sahiptir. Yeterli  ve uygun teknolojilerle bu potansiyelleri değerlendirmemiz gerekmektedir.Bunun yanında mevcut enerjimizi yeni teknolojilerle en verimli şekilde kullanmalıyız.

 

► Bir diğer önemli sorun ise enerjide arz sıkıntısının yaşanabileceğidir. Ortadoğudaki siyasi hareketlilikler,mevcut yönetimlerin değişmesi ,petrol ve doğalgaz ihraç ettiğimiz,ülkemizin sınır komşularında yaşanmaktadır. Herhangi olumsuz bir süreçte Türkiye büyük bir elektrik ve enerji sorunuyla karşı karşıya kalabilir

► Devletin yeterli destek ve teşvik mekanizmaları oluşturarak özel sektörün ve yabancı yatırımcıların önünü açmalıdır. Enerji yatırımlarına engel teşkil edecek durumları ortadan kaldırmak için yeterli düzeyde ve uygulanabilir yasalar çıkarmaldır.

► Sektörde oluşan bilgi kirliliğini önlemek amacıyla kurumlar yeterli çalışmaları yapmalı ve sektördeki uzman eksikliğini gidermelidir.

► Bunların yanında kamu kurum ve kururluşları rekabetçi bir piyasa oluşmasını sağlayarak gerek üreticiye gerek tüketiciye kaliteli hizmet ve yatırım yapılabilir bir piyasa sunmalıdır.

Sonuç

Sonuç olarak Türk enerji ve elektrik sektörü gelişen büyüyen bir yapıya sahiptir. Bunun ülkemizin lehine olması için belli sorunları aşması gerekir. Bu sorunlar ve çözüm yollarını anlatmak sayfalar sürebilir fakat bu makalemizde temel sorunlara değinmeye çalıştık. Yerli ve öz kaynaklarıyla kendine yeten ,daima büyüyen ve gelişen bir Türkiye olması temennisiyle…




 

Kaynaklar