Ülkemizdeki Elektrik Kazaları ve İstatistikler

Her yıl yüzlerce insanın canına ve büyük maddi kayıplara sebep olan iş kazaları ülkemizde büyük bir sorun. Sorunun kaynağı ise bilinçsizlik ve eğitimsizlik. Yazımızda genel olarak elektrik kaynaklı iş kazaları ve resmi rakamlarla bu kazaların büyüklüğünden bahsedeceğiz.

A- A+

17.06.2013 tarihli yazı 40883 kez okunmuştur.

İş Kazası ; Dünya Sağlık Örgütü (WHO) 'nün tanımıyla; önceden planlanmamış, çoğu kez kişisel yaralanmalara, makinaların, araç ve gereçlerin zarara uğramasına, üretimin bir süre durmasına yol açan bir olaylar dizisidir.

İş Kazaları;

►İşi Biliçsizce Yapmak,
►Dalgınlık-Dikkatsizlik,
►Görev Dışı İş Yapmak,
►İş Disiplinine Uymamak,
►Kişisel Koruyucu Eşyaları Kullanmamak

şeklinde çoğu kez sayfalarca devam eden genellikle kişilerin dikkatsizliklerinden ve firmaların sorunsuzluklarından kaynaklanan kazalardır.

Ülkemizde Meydana Gelen İş Kazası İstatistikleri

Ülkemizde iş kazalarına karşı çeşitli kanunlar ve uygulamalar devreye sokulsa da iş güvenliğinde henüs istenilen düzeye ulaşılamamıştır. Her yıl binlerce kişinin hayatını kaybettiği bu kazalarda en çok ölüm malesef 25-29 yaş grubunda gerçekleşmektedir.

En son yayınlanan verilere göre 2011 yılında 67.227 iş kazası meydana gelmiş ve bu kazalarda yaklaşık 1700 işçi hayatını kaybemiştir. Bu da günde yaklaşık olarak 185 kaza meyda geldiğini ve ortalama 5 vatandaşımız hayatını kaybettiğini göstermektedir.Hl böyle olunca Uluslar Arası İş Örgütünün (ILO) yayınladığı istatistiklerde ülkemiz iş kazaları sıralamasında ilk üçten şağı hiç düşmemektedir.

Aşağıdaki grafik incelendiğinde 2008 yılında meydana gelen küresel ekonomik kriz, bu dönemde sanayinin yavaşlamasına ve iş kazalarının da azalmasına neden olmuştur. Ekonomik faaliyetlerin tekrardan yükselişe geçmesi, iş kazalarında ki artışı da beraberinde getirmiştir.

Ve görüldüğü üzere sanayinin büyümesi ile iş kazalarına bağlı ölümler, grafiğin başlangıcı olan 1999 yılından beri en yüksek seviyeye ulaşmıştır.

Grafik-I:İş Kazaları İstatistikleri*

Unutulmamalıdır ki ülkemizde her yıl meydana gelen kazaların büyük bir kısmını elektriksel kazalar oluşturmaktadır. 17-23 Haziran "Elektrikte İş Can ve Mal Güvenliği Haftası" olduğu için bu yazımızda genel olarak elektrik kazaları ve istatistikleri hakkında bilgi vereceğiz.

Elektrik Kazalarının Oluşum Nedenleri

Tablo-I:Elektrik Kaynaklı Kazaların Dağılımı**

Elektriğe bağlı oluşan kazalar sonucunda yıllara göre meydana gelen ölüm-kaza grafiği aşağıda verilmiştir.

Grafik-II:Elektriğe Bağlı Kaza Ölüm Verileri***

Grafikte yer alan üzücü verilere göre 2003-2011 yılları arasında yılda ortalama 96 adet elektrik enerjisine bağlı kaza meydana gelmiş ve her yıl ortalama 2 kişi hayatını kaybetmiştir. Bu kazaların büyük bir kısmı elektrik üretim santrallerinde gerçekleşmektedir. 2011 yılında Termik Santrallerde 53 kaza gerçekleşmiş ve 2 kişi hayatını kaybetmiştir. Aynı yıl Hidroelektrik Santrallerinde gerçekleşen 3 kazada ise can kaybı olmamıştır.

2011 yılında açıklanan son verilere göre enerji üretim tesislerinde meydana gelen kazaların büyük çoğunluğu, %69,5'i kişisel hatalardan yani dikkatsizlik ve tedbirsizlikten meydana gelmiştir. Kişisel hataların önlenmesi için her yıl binlerce personel iş güvenliği eğitiminden geçirilmektedir. Ayrıca firmaların iş güvenliği uzmanı bulundurma veya bir uzmana danışma zorunluluğu yavaş yavaş uygulanmaya başlamıştır.

Elektriksel Kazaların Ekonomik Boyutu

Her yıl birçok kişinin hayatını kaybetmesinin yanında firmaları ilgilendiren bir diğer konuda finansal kayıplardır. EÜAŞ verilerine göre 2011 yılı iş kazaları maliyeti aşağıda hesaplanmıştır.

İş kazalarındaki maliyetler Görülen ve Görülmeyen maliyetler olarak ikiye ayrılır.
Görülen maliyetler; iş günü kaybı ve ödenen maddi tazminatlardan oluşur
Görülmeyen maliyetler; sağlık giderleri, diğer işçilerin iş bırakması, olay yerinin tekrar çalışılabilir hale getirilmesi için gerekli ödemelerden oluşur. Ve görülen maliyetin 4 katı olarak hesaplanır

2011 yılı iş günü kaybı : 15.721 gün
Ortalama Yevmiye : 118,97 TL
Hasarlı Taçhizat, Ödenen Tazminalar : 38.781 TL

Görülen Maliyet = (15.721*118,97)+38.718 = 1.909.108 TL
Görülmeyen Maliyet = 1.909.108*4 = 7.636.433 TL

2011 yılı Toplam İş Kazası Maliyeti = 9.545.542 TL

Kalkınmakta olan ülkemiz için bu büyük bir kayıp. Sadece elektrik tesislerinde ki kazalar ve buna bağlı kaza maliyetleri yarıya inerse, her yıl 24 derslikli 2 modern ilköğretim okulu yapılabilir.

Lütfen iş ve iş güvenliği kurallarına uyalım. Firmalardan kaynaklı sorunlarda derhal iş güvenliği uzmanı ve iş sahibin uyaralım. Gerekli önlemlerin alınmaması halinde şikayetimizi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve SGK başta olmak üzere resmi kuruluşlara yapalım. Unutmayın "Hiç bir iş güvensiz yapılacak kadar acil ve önemi değildir."

Kaynaklar

►*TÜİK
►**EMO
►***EÜAŞ