Elektrokimyasal Taşlama Nedir? Nasıl Yapılır?

Elektrokimyasal işleme, elektroliz temelli işleme yöntemidir. Temel olarak metalin ana yüzeylerinden ince talaş tabakasının kaldırılması işlemidir. Bu işlemde iş parçası anot, takım ise katottur. Yazımızda elektrokimyasal işleme türlerinden elektrokimyasal taşlamayı ele aldık.

A- A+

22.03.2022 tarihli yazı 4555 kez okunmuştur.

Taşlama, üretimdeki son işlemdir. Üretilen parçayı son şekline getirmek için uygulanır. İmalat esnasında oluşan çıkıntı ve diğer hatalar taşlama tezgahının aracılığıyla ortadan kaldırılır. Bu taşlama yönteminde dönen elmas taşlama taşının metal bağı elektrot görevini görür. Taşlama taşına ait taneler metalik bağla bağlıdır ve elmas partikülleri gibi izole edici aşındırıcılar bağ maddesi içine konur. İletkenliği olmayan bu partiküller taş-iş parçası arasındaki elektrotlar arası sabit boşluğu sağlar, yani bir ara malzeme işlevi görürler. Sabit boşluk, elektrotların püskürtüldüğü kısımdır. Elektrik akımı elektrolit aracılığıyla taş-iş parçası arasında akarak metal yüzeyinde metal oksit oluşumu gözlenir ve bu oksitler taşlanarak dışarı atılır. Ardından atılan tabakanın yerinde yeni metal yüzey oluşumu gözlenir ve bu yüzey de oksitlenerek dışarı atılır ve işlem bu şekilde devamlılığını sürdürür.

Kullanılacak taşlama taşına değinecek olursak; bu taşın mutlaka elektrik iletkenliğine sahip olması gerektiğini görürüz. Birçok metal için tercih edilen alüminyum oksittir. Ancak bu taşlarda da elektrik iletkenliği için reçineye bakır ilavesi gerekir. Aşındırıcı taneler elektriksel iletkenliği olmayan alüminyum oksit, elmas veya kübik bor nitrür gibi malzemelerdir ve elektrotlar arası izolasyon tabakasını oluştururlar. Bu tabakanın olmamasının kısa devreye yol açacağını de ayrıca belirtmek gerekir.

Elektrokimyasal İşlemede Katot-Takım ve Anot-İş Parçasının İlk (a) ve Son (b) Durumları

►İlginizi Çekebilir: C NC Kontrol Sistemleri

Elektrokimyasal taşlama, düşük voltajlı ve yüksek elektrik akımlı elektriksel işlemdir. Karbür kesici takımların biçimlendirilmesi ve bilenmesinde kullanılır. Bu biçimlendirme işlemi elmas kullanımıyla geleneksel yöntemlerle yapılıyor olsaydı, elmas büyük oranda aşınacağı için daha pahalıya mal olacaktı. Ancak elektrokimyasal taşlamayla bu aşınma azaltılmış olur. Sert alaşımlardan yapılmış motor komponentleri, başka narin ve kırılgan parçalar, cerrahi iğneler ve montajlı türbin kanatları bu yöntemle üretilebilir.

Elektrokimyasal Taşlama ile Taşlanan Bir Yüksek Basınç Kompresörü Sızdırmazlık Elemanı(HPC air seal)

►İlginizi Çekebilir: Hassas Döküm Tekniği

Elektrokimyasal Taşlamanın Avantajları ve Dezavantajları

Elektrokimyasal taşlamanın üstünlüklerini şu şekilde ifade edebiliriz:

►İşlenmesi güç sert malzemelerde yüksek bir metal kaldırma oranı sağlar.

►Taşlama diskinde aşınma az olduğundan disk ömrü geleneksel taşlama yöntemlerinden 8- 10 kat daha uzundur

►Taşlama diskininin sık sık değiştirilme gereksinimi olmaması hızlı ve ekonomik bir yöntem olmasını sağlar.

►Yöntemde malzeme çözündüğünden çapak ve gerilmeler iş parçalarında görülmez.

►İş parçasına minimum ısı ve basınç uygulandığından malzemede metalürjik hasarlar bırakmaz.

►İnce çeperli ve ısıya hassas malzemelere uygundur.

►Sert alaşımlar işlenirken metal kaldırma oranı geleneksel metotların 5-10 katı büyüktür ve işlem 20 kat daha hızlıdır.

Geleneksel(sağda) ve Elektrokimyasal(solda) Taşlamayla İşlenen Parçalar

Değindiğimiz üstünlüklerinin yanında sakıncalarını da şu şekilde ele alabiliriz:

►Köşelerin içleri taşlanırken elektrik alan etkilerinden dolayı hassasiyet kaybolmaktadır.

►0.25- 0.375 mm’den daha iyi yarıçaplar nadiren elde edilir.

Kaynak:

►GAVAS M, YAŞAR M., AYDIN M., ALTUNPAK Y., “ÜRETİM YÖNTEMLERİ VE İMALAT TEKNOLOJİLERİ”, Seçkin yayıncılık, Ankara, 2015, Syf 386-387

►DALKILIÇ S., TANATMIŞ A., GAZ TÜRBİNLİ MOTORLARIN İMALATI VE ONARIMINDA KULLANILAN GELİŞMİŞ İŞLEME YÖNTEMLERİ, HAVACILIK VE UZAY TEKNOLOJİLERİ DERGİSİ TEMMUZ 2003 CİLT 1 SAYI 2