Hidrojen Bombaları |
Dünya Nükleer Test Tarihinin En Büyük Hayal Kırıklığı

İnsanlık tarihi boyunca artan güç elde etme istediği oldukça trajik bazı kazaların yapılmasına neden oldu. Nükleer enerjinin kullanılması için yapılan denemelerde de birçok kaza meydana gelmiştir. Bu yazımızda, nükleer bombaların bir türü olan termonükleer bombaların testleri sırasında meydana gelen hatalara değineceğiz.

A- A+

31.03.2014 tarihli yazı 25885 kez okunmuştur.

nükleer hidrojen bombaları hidrojen termonükleer bomba termonükleer nükleer felaketleri abd test felaketleri rusya test felaketleri

Günümüzden neredeyse 60 yıl önce , abd Marshall adalarında bir test gerçekleştirdi.Bu test sonucunda ortaya çıkan sonuç uzmanların beklediğinin neredeyse üç katı büyüklüğü etkisinde, Hiroşima ve Nagazagi’ye atılan atom bombasından tam 1000 kere daha etkiliydi(15 megaton). Bu test görünümlü kaza Bravo vuruşu olarak bilinir. Patlama sonucu ada çevresinde bulunan Japon balıkçı teknesi Daigo Fukuryu Maru da dahil yaklaşık 110 millik bir alan etkilendi. Bu alan uzunca bir süre yaşam dışı olarak raporlara geçti. Bu yıkımı görmek için yazımızın sonundaki videoyu izleyebilirsiniz.

Şekil 1- Castle Bravo

► İlginizi Çekebilir : Nükleer Enerji Dosyası

Hidrojen bombası ya da termonükleer bomba ya da füzyon bombası atom bombasının aksine füzyon sonucu meydana gelir. Atom bombası fisyon tepkimeleri adı verilen zincirleme reaksiyonlar sonucu atom numarası ağır bir elementin sürekli parçalanması ilkesine göre çalışır. Fisyon tepkimeleri fisyona uğrayacak atoma nötron fırlatılmasıyla başlatılır. Nötrön çarptırılan atom, bölünmeye başlar ve kendinden daha hafif elementlerle birlikte ciddi bir enerji meydana getirir. U-235 için fisyon tepkimeleri:

Şekil 2- U-235 için Fisyon tepkimesi oluşumu

Zincirleme fizyon tepkimesi ilk kez, 2 Aralık 1942 tarihinde, ABD’nin Chicago Üniversitesi’nde ve İtalyan asıllı Amerikalı fizikçi Enrico Fermi yönetiminde inşa edilen ‘Fermi yığını’nda kontrollü olarak başarıldı. Fizyon bombasının yapımı ve denenmesi, daha sonra gerçekleştirildi. İlk kullanımı bildiğimiz gibi, 1945 yılında Hiroşima ve Nagazaki’ye atılan bombalardı.

Fisyonun aksine füzyonda çok hafif iki element, kendilerinden daha ağır olan bir çekirdek oluşturur. Bu tepkime sonucunda olağanüstü miktarda bir enerji açığa çıkar. Bu tepkimeler enerji kaynağımız olan güneşte sürekli olarak gerçekleşmektedir. Hidrojen atomlarının helyuma dönüşmesinden sağlanan enerjiyi ısı ve ışık kaynağı olarak kullanmaktayız.

Şekil 3-Füzyon oluşumu denklemi

► İlginizi Çekebilir : Füzyon Enerjisinin Kullanımı İçin Yapılan Çalışmalar Sonuç Verdi

Bu keşiflerin ardından ülkeler nasıl bu denklemleri yıkıcı bir güç olarak kullanırızı düşünmeye başladılar. Amerikanın ilk denemesi olan Mike bombası, 6km çapıda bir alev topu oluşturmuş ve 80 milyon ton toprağı yok etmişti.

Şekil 4- Amerikanın ilk hidrojen bombası denemesi olan Mike.(1952)

Takip eden yıllarda yine Abd tarafından yapılan bir hatada ise, Mk 15 isimli nükleer bomba taşıyan B-47 bomba taşıyan uçakla, F-86 savaş uçağının çarpışması sonucu denize düşen bomba kayboldu. Bu bölge Georgia yakınlarındaki Tybee adasıydı.

Şekil 5- Mk 15 Nükleer Bombası

Amerikanın 15 mega tonluk Castle Bravosu Sovyetlerin 50 mega tonluk Çar(Tsar) bombasının yanında bir hiç kalır. Sovyetlerin hiç bir şeyden geri kalmadıkları gibi yine bir rekoru elinde bulundurduğu gerçeğinin yanı sıra bombanın ilk tasarımında 100 mega ton olarak tasarlanmış olması da dudak uçuklatan niteliktedir. 1963 yılında bu kadar hatanın ardından Sovyerler Birliği, Birleşik Krallık ve Birleşik Devletler Limited Test Ban Treaty (LTBT) isimli bir anlaşma imzaladılar. Bu anlaşmanın sonucunda yeraltında olmadığı takdirde nükleer bomba testi yasaklandı. Elbette bu anlaşma sadece üç ülkenin atmosferde test yapmasını engelledi. Fransa 1974, Çin ise 1980 yılına kadar devam etti. Son yıllarda ise Kuzey Kore testleri gerçekleştiren ülkedir. Nükleer enerji ihtiyacımız için çok verimli bir kaynak olsada bomba olarak kullanılması neslimizin tükenmesinede sonuç verebilir. Bilim adamlarının tahmin ettiği Tip 1 uygarlığına belki hiç ulaşamayabiliriz(biz tip 0 uygarlığıyız, tip 1 kendi gezegenini her özelliğiyle kontrol eden ve koruyan tip). Ama ne mi yapmalıyız ? Denemeye ve merak etmeye devam. Unutmayın ki "Hiç hata yapmamış bir insan yeni bir şey denememiş demektir"