Bara Birleştirmede Kullanılan 5 Yöntem

Baraları, sistemdeki elektrik enerjisinin toplanma ve dağıtılma ünitesi olarak açıklayabiliriz. OG ve YG uygulamalarında çok sık kullanılan baraların birleşiminin doğru yapılmış olması can ve mal güvenliği yönünden kritik önem taşımaktadır. Bu yazımızda bakır bara birleştirmede kullanılan 5 yöntemi inceledik.

A- A+

06.06.2016 tarihli yazı 45272 kez okunmuştur.

Bara Bakır Bağlantı Busbar Lehim Kaynak Elektrik

Santraller ve trafo merkezleri başta olmak üzere elektrik dağıtımının olduğu birçok uygulamada baralar kullanılmaktadır. Bazı durumlarda enerji miktarına bağlı olarak bu baraların çeşitli yöntemler kullanılarak birleştirilmesi gerekmektedir. Bakır baraları birleştirmede;

► Vidalama
► Kelepçeleme
► Perçinleme
► Lehimleme
► Kaynak yöntemleri kullanılmaktadır.

Bara birleştirmede kullanılan bu 5 yöntemi maddeler halinde inceleyelim.

1) Cıvata Bağlantısı

Bara birleştirmede en yaygın kullanılan yöntemdir. Örtüşme yüzeyi üzerinden delikler açılarak cıvata bağlantıları ile vidalama gerçekleştirilir. Bu yöntem kompakt, güvenilir ve çok yönlüdür. Ancak barada delik açılması, iletken yolun tahrip olması nedeniyle akımda bozulmalara yol açabilmektedir. Bu devavantajına karşı civata bağlantısıyla bara birleştirme pratik olması nedeniyle çok sık kullanılmaktadır.

►İlginizi Çekebilir: Baralar ve Bara Sistemleri 1. Bölüm

2) Kelepçe Bağlantısı

Örtüşme çerçevesinde harici kelepçe uygulamasıyla baralar birbirine bağlanabilmektedir. Hiçbir cıvata deliği olmadığı için alt eklem direncinde akım bozulması yaşanmaz. İyi tasarlanmış kelepçelerle yapılan bu bağlantı türüyle eşit temas basıncı verilir ve kolay montaj sağlanır. Ancak cıvatalı bağlantıyla göre daha fazla yer kaplar ve pahalı bir maliyete neden olur. Üretim maliyeti ve yer sorununa rağmen yaygın olarak kullanılmaktadır.

3) Perçinleme Bağlantısı

Perçinlenmiş eklemler, cıvatalı eklemlere benzer. İyi yapılan perçinleme verimli olabilir ancak temas basıncını kontrol etmek zordur. Demonte ve sıkılma işlemi kolay değildir. Kurulumları zordur. Bara birleştirmedeki en zorlu yöntemlerden biridir.

►İlginizi Çekebilir: Enerji İletim Hatları | 1. Bölüm

4) Kaynak Bağlantı

Bara uçlarının birbirine temas etmesi sağlanarak kaynak ile bağlantı yapılabilmektedir. Akım taşma kapasitesinin zarar görmemiş olması en büyük avantajıdır. Ancak kaynaklı eklemlerin güvenlik açısından zararlı olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle pek tercih edilmemektedir.

5) Lehimli Bağlantı

Lehimli eklemler baralarda nadiren kullanılmaktadır. Cıvatalı ve kelepçeli bağlantılar kısa devre koşullarında lehimli bağlantıyla pekiştirilerek mekanik ve elektriksel yönden sağlıksız durumlar giderilir.

Bara Birleşiminde Ortak Direnç Hesabı

Aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi kelepçeli veya cıvatalı bağlantı iki düz yüzeyin üst üste gelmesiyle yapılmaktadır. Bir eklemin direnci esas olarak iki faktöre bağlıdır:

► Ortak akım geçişini saptırmayla ilgili olan düzene etki veya yayma direnci olarak nitelendirilen Rs direnci,
► Kontak direnci ya da eklem arayüz direnci Ri ile ifade edilir.

Eklemdeki toplam direnci Rj ile ifade edersek;

Rj = Rs + Ri olur.

Bu denklem özellikle doğru akım uygulamaları için geçerlidir. Alternatif akım uygulamalarında deri etkisi ve yakınlık etkisi (elektromanyetizma) nedeniyle bu direncin değiştiği dikkate alınmalıdır.