Elektrik Kumanda Dersleri 2. Bölüm |
ElektrikPort Akademi

Bir önceki dersimizde elektrik kumanda tekniklerinin genel çalışma prensibini sizlerle paylaşmıştık. Bu dersimizde de motorların kesikli çalışmasını ve bir motorun çift kumanda merkezinden nasıl kontrol edildiğini ele alacağız.

A- A+

11.07.2013 tarihli yazı 40159 kez okunmuştur.

Motorların Kesik Çalışması

Bazı motorların star verildikten sonra stop komutu verilene kadar çalışması yerine kesikli olarak çalışması istenir. Yani elle kumanda edilmek istenen motorlarda bu yöntem kullanılır. Bu kumanda şeklinde başlatma butonuna (A) basıldıktan sonra kontaktör enerjilenir ve açık kontaklarını kapatarak motora enerji iletilmesini sağlar. Böylece motor çalışmış olur. Buton üzerinden elimizi kaldırdığımızda ise bobinin enerjisi kesilecek ve kapalı kontaklarını açacaktır. Bu sayede enerji iletimi kesilen motor durdurulmuş olacaktır. Elimizi start butonu üzerinden kaldırdığımızda motorun durmasının sebebi Elektrik Kumanda Dersleri 1 yazımızda anlattığımız mühürleme kontağının kullanılmamasıdır.

Önceki dersimizden hatırlayacak olursak mühürleme kontağı, motora start verildikten sonra bobinin mühürleme kontağını kapatmasıyla motora sürekli enerji iletimini sağlıyordu. Ta ki stop verilerek bobinin enerjisi kesilene kadar bu çalışma prensibinin devam ettiğinden bahsetmiştik. Aşağıda vereceğimiz devre şemasına dikkat edersek (A) başlatma butonunun paralelinde bir mühür kontağı bulunmamaktadır. Bu sayede start butonundan basınç kaldırıldığı anda motor durmaktadır.

Şekil 1: Kesikli çalışan motorun kumanda devresi (solda)

1. Bölüme Ulaşmak İçin Tıklayın

Motorların İki Kumandadan Kontrol Edilmesi

Bazı tesislerde motorların motor kumandaları, hem kumanda panosunda hem de ikinci kumanda merkezinde (merkezi kumanda odalarında) olmak üzere çift kumandadan kontrol edilmesi gerekebilir. Gereken sistem gereksinimine göre çift kumandadan kontrol edilen kumanda devreleri geliştirilmiştir.

Şekil 2: İki ayrı kumanda merkezinden kontrol edilen sistemin devre şeması

Bu kumanda devresinde iki merkezdeki stop butonları birbirine seri bağlanır. Merkezlerdeki start butonları ise birbirine paralel bağlanır (Şekil 2). Start butonuna basıldığında kontaktör enerjilenir ve açık durumda olan kontaklarını kapatır, motora enerji iletilir. Kapanan C kontağı (mühürleme kontağı) ile de enerjinin devamlılığı sağlanır. Kumanda etme yönteminde ise her iki merkezden tüm kontrol kombinasyonlarını kullanmak mümkündür. Örneğin ilk kumanda merkezinden start verilen (start1) yani çalıştırılan motor ikinci kumanda merkezindeki stop butonu (stop2) ile durdurulabilir. Aynı merkezden start - stop (start1 - stop1 , start2 - stop2) kontrolleri de mümkündür.