Endüstriyel Uygulamalarda Kullanılan 12 Temel Motor Tipi

Gelişen teknolojiyle birlikte ortaya çıkan farklı ihtiyaçlara yeni çözümler üretiliyor. İhtiyaçların değişiklik göstermesiyle de üretimde kullanılan motor tipleri de değişiklik gösteriyor. Bu yazımızda endüstriyel alanda kullanılan 12 temel motor çeşidinin kullanım alanlarını inceledik.

A- A+

29.08.2016 tarihli yazı 23235 kez okunmuştur.

Üretimde motorların kullanılmasıyla birlikte kaçınılmaz olarak sürücülerin kullanımı da zorunlu hale geliyor. Hemen hemen her endüstriyel ya da ticari girişimciler de elektrik sürücülerini mekanik sürücülere tercih ediyorlar çünkü elektrik sürücülerinin avantajları mekanik sürücülere göre oldukça fazla. İşte o avantajlar:

► İnşası basit ve daha az bakım gerektiren bir yapıya sahipler,
► Hız kontrolü kolay ve sorunsuz şekilde yapılabiliyor,
► İstenilen uygun yerlere monte edilebilecek şekilde tasarlanabiliyorlar ve böylelikle bir düzen oluşumunda sorun yaratmıyorlar,
► Uzaktan kontrol edilebiliyorlar,
► Kompakt bir yapıya sahipler ve böylelikle daha az yer gerektiriyorlar,
► Herhangi bir zaman kaybı olmadan çalışmaya başlayabiliyorlar,
► Karşılaştırıldıklarında daha uzun ömre sahipler,

Bu gibi avantajlara rağmen elektrik sürücülerinin de bazı dezavantajları bulunmakta. İşte elektrik sürücülerinin dezavantajları:

► Elektrik beslemelerinde herhangi bir arıza tespit edildiği anda en kısa sürede durdurulmaları gerekir. Aksi takdirde sistemler kalıcı hasar görebilirler
► Sistem için gerekli olan elektrik besleme kaynaklarının sunulmadığı bölgelerde kullanılamazlar
► Dezavantajların sayılarının avantajların sayılarıyla kıyaslandığında oldukça az olmaları elektrik sürücülerini öncelikli tercih sebebi olmasını sağlamaktadır.

Şimdi ise endüstriyel alanlarda kullanılan 12 temel motor tipini kısaca inceleyelim.

1) DC Seri Motorlar

DC seri motorlar elektrik lokomotifler, çelik haddeleme imalathaneleri, yük asansörleri, teleferikler ve vinçler gibi yüksek tork ve değişken hızların gerekli olabileceği yerlerde kullanılan bir motor çeşididir.

►İlginizi Çekebilir: DC Motorların 4 Türü ve Özellikleri

2) DC Şönt Motorlar

DC şönt motorlar orta güçte bir başlangıç torku gerektiren ve hemen hemen sabit hızla çalışılması gereken uygulamalarda kullanılır. Kullanım alanı olarak sabit hızla sürülen ara şaftlar, torna tezgahları, elektrikli süpürgeler, ahşap işleme makineleri, çamaşır makineleri, asansörler, konveyör sistemler, öğütücü makineler, küçük baskı presleri vb. örnekler verilebilir.

3) Kümülatif Bileşik Motorlar

Kümülatif bileşik motor yüksek başlangıç torku ve durmadan değişken hızlar gerektiren uygulamalarda kullanılan motor tipleridir. Bu uygulamalara örnek olarak kompresörler, döner presler, değişken başlı santrifüj pompaları, asansörler, sürekli konveyör sistemleri vb. sistemler örnek verilebilir.

►İlginizi Çekebilir: Manyetik Motor Teorisi Nedir?

4) Üç Fazlı Senkron Motorlar

Üç fazlı senkron motorlar değişken yük altında sabit hızla çalışılması gereken uygulamalarda kullanılır. Bu uygulamalara hava kompresörleri, motor jeneratör setleri, devamlı haddehaneler örnek olarak verilebilir. Ayrıca üç fazlı senkron motorlar kağıt ve çimento endüstrisinde de sıkça kullanılırlar.

5) Sincap Kafesli Asenkron Motorlar

Sincap kafesli asenkron motorlar basit, fakat oldukça sağlam bir yapıdadır. Aynı zamanda aşırı yük kapasitesine de sahiptirler. Uygulama olarak hemen hemen sabit hızı gerektiren ve düşük başlangıç torklarının yeterli olduğu uygulamalarda kullanılırlar. Bu motorlar hız kontrolünün gerekli olmadığı düşük ve orta güçlü su pompalarında, borulu kuyularda, torna tezgahlarında, matkaplarda, taşlama makinelerinde, parlatıcılarda, ağaç rendelerinde, fanlarda, vantilatörlerde, çamaşır makinelerinde ve kompresörlerde vb. uygulama alanlarında kullanılırlar.

6) Çift Sincap Kafesli Motorlar

Çift sincap kafesli motorlar yüksek başlangıç torku, sabit hız gerektiren büyük yük kapasiteli uygulamalarda kullanılırlar. Çift sincap kafesli motorlar genellikle kompresör pompaları gibi yüksek başlangıç torku gerektiren yerlerde kullanılır. Bu yerlere örnek olarak pistonlu pompalar, büyük soğuk hava depolarındaki soğutucular, darbeli kırıcılar, sondaj milleri, tekstil makineleri, vinçler, matkaplar ve torna tezgahları örnek olarak verilebilir.

7) Bilezikli Asenkron Motorlar

Bilezikli asenkron motorlar yüksek başlangıç torkuna ve büyük yük kapasitelerine sahiptirler. Bu motorlarda hız normal hızdan %50 oranına kadar yükselme gösterebilir. Bilezikli asenkron motorlar, teleferikler, sarma makineleri, baskı makineleri, ara şartlar, asansörler ve kompresörler gibi yüksek başlangıç torku ve hız kontrolü gerektirebilecek olan endüstriyel uygulamalarda kullanılırlar.

8) Tek Fazlı Senkron Motorlar

Tek fazlı senkron motorlar yazı makineleri, saatler, her türlü zamanlama cihazları, kayıt cihazları, ses kayıt ve çoğaltma sistemleri gibi sabit hızların gerekli olduğu sistemlerde kullanılırlar.

9) Tek Fazlı Motorlarlar

Tek fazlı motorlar yüksek tork gerektiren sistemlerde kullanılırlar ve bu motorların hızları geniş bir hız skalasında kontrol edilebilir. Kullanım alanları olarak ise buzdolabı ve elektrikli süpürge gibi küçük ev aletleri örnek olarak verilebilir.

10) Geri Tepmeli Motorlar

Repulsion motor olarak bilinen geri tepmeli motorlar yüksek başlangıç torku ve geniş bir değişken hız skalası gerektiren uygulamalarda kullanılabilen motorlardır. Ayrıca bu motorlar büyük yükler altında yüksek hızlara çıkabilme yeteneğine de sahiptirler. Geri tepmeli motorlar yaygın olarak değişken ve yüksek başlangıç torkları gerektiren fakat aynı zamanda bobin sarma makineleri gibi sabit hızla çalışan uygulamalarda kullanılırlar.

11) Kalkış Kondansatörlü Daimi Asenkron Motorlar

Kalkış kondansatörlü asenkron motorlar sabit hızda çalışan ve kısmen yüksek başlangıç torku gerektiren uygulamalarda kullanılırlar. Bu motorlarda hız kontrolünün yapılması mümkün değildir. Bu motorlar genellikle kompresörler, buzdolapları ve küçük taşınabilir yük asansörlerinde kullanılırlar.

12) Kondansatör Yol Vermeli Daimi Motorlar

Kondansatör yol vermeli daimi motorların çalışma karakteristiği daha iyi güç faktörü ve yüksek verime sahip olması dışında kalkış kondansatörlü daimi asenkron motorlara benzer. Bu nedenle kondansatör yol vermeli daimi motorlar yaygın olarak sessiz işlemlerin gerçekleştirilmek istendiği yerlerde kullanılırlar.