1. Bölüme ulaşmak için tıklayın

KGK Hakkında Bilinmesi Gereken Önemli Noktalar

a) İki veya daha fazla KGK kaskad (art arda, birinin çıkışı diğerinin girişine) bağlandığında daha fazla güç elde edilmez: İki KGK artarda bağlandığında toplam güç artmaz. Örneğin bir KGK'nın çıkışı ikinci bir KGK'nın girişine bağlanır, ikinci KGK'nın çıkışına yük bağlanırsa, burada tüm yük aslında 1. KGK'nın üzerine biner, çünkü 2. KGK'ya bağlı olan yük 1. KGK üzerinden korunmaktadır. Dolayısıyla 2kVA'lık bir yükü korumak için 2 adet 1kVA'lık KGK kesinlikle kaskad bağlanmamalıdır. Bu yapılırsa toplam gücü 1kVA olan bir sisteme 2kVA'lık bir yük bineceğinde %100 aşırı yüklenmiş olur. Eğer daha fazla güç elde edilmesi isteniyorsa tüm KGK 'lar paralel bağlanmalıdır ve her bir KGK'ya bağlanacak cihazların toplam gücü o KGK'nın gücünden fazla olmamalıdır.

b) KGK 24 saat çalıştırılmamalıdır: KGK, kendisine bağlı bir yük bulunmadığında çalışmasının bir anlamı yoktur, kapatılabilir. Geceleyin açık bırakılırsa, yük bağlı olmasa bile akü deşarjına karşı koruma içermiyorsa aküler gereksiz yere boşalacaktır. Ancak bir KGK uzun süre kullanılmayacaksa 2-3 ayda bir aküleri şarj edilmelidir.

c) İlave akü bağlandığında KGK'nın gücü artmaz: İlave akü bağlamak KGK'nın gücünü değil dayanma süresini arttırır. Gücün artması için güç komponetlerinin (trafo, IGBT vs.) değiştirilmesi gerekir. İlave akü bağlandığında yalnızca aynı yük değeri için daha uzun çalışma süresi elde edilir.
 

KGK'ların Çalıştığı Dalga Şekilleri

Bir KGK kare dalga, adım dalga yada sinüs dalga altında çalışır. Bu dalga formları aşağıdaki şekillerde belirtilmiştir.

 

KGK'larda Olması Gereken Özellikler

► Elektrik kesilmesinde yeterli bir süre enerji sağlamalı ve voltaj düşmesi sorununu çözebilmelidir.
► İstikrarlı enerji ve filtreleme sağlayabilmeli, anlık voltaj yükselmelerini bastırabilmeli ve gürültüyü izole edebilmelidir.
► Aşırı yüklemeye, akü zayıflamasına karşı korumalar içermeli ve ışıklı veya sesli uyarı vermelidir.
► Giriş voltajının en az %15'lik değerlerini regüle edebilmelidir.
► Dayanma süresi 5-10 dakika arasında olmalıdır.
► TÜV, UL, CSA, EMI, FCC, CE gibi bir emniyet onayı olmalıdır.
► Emniyet açısından KGK'nın gücü bağlanacak cihazların toplam gücünün 1.25 katı olmalıdır.
► Teknik servis desteği olmalıdır.

Kullanıcı Hataları

a) Güç Seçimi: KGK satın alırken en çok dikkat edilmesi gereken nokta güç seçimidir. Maalesef çok sayıda kullanıcı VA ile W arasındaki farkı bilmediğinden güç seçiminde hatalar yapmaktadır.

Güç hesabını iyi yapabilmek için aşağıdaki denklemin anlaşılması gerekir:

P = V * I *Cos phi (W)

Bu denklemde P gücü, V voltajı ve A çekilen akım değerini ifade etmektedir. Cos phi ile ifade edilen ise güç faktörüdür (verimi gösterir) ve 0 ile 1 arasında bir değerdir. Bu üç parametrenin çarpımı sonucunda bir KGK'nın (yada herhangi bir cihazın ) W(Watt) cinsinden gücü bulunur. Pratikte hiçbir zaman bir cihaz %100 verim ile çalışamaz. Dolayısıyla bazı kayıplar meydana gelir. Bu kayıplar ısı şeklinde ortaya çıkar ve elektronik bileşenlerin daha fazla ısınmasına sebep olur. Hemen hemen tüm cihazlarda kullanılan metal soğutucuların yada fanların görevi bu ısıyı düşürerek malzemenin zarar görmesini önlemektir.

Dünyadaki tüm kesintsiz güç kaynağı üreticileri offline ve line–interactive UPS'leri için Cos phi değeri 0.6 – 0.7, online UPS'leri için 0.8 civarındadır. Bu da demektir ki: 

1 VA=0.66 W veya 1 W=1.5 VA (Offline ve line interactive KGK'lar için)

1 VA=0.8 W veya 1 W=1.25 VA (Online KGK'lar için )

Bir örnek ile açıklayalım: Hepimizin bildiği gibi standart bir PC'nin içinde 200 W'lık bir power supply vardır. Monitör de bu power supply'a paralel bağlandığında yaklaşık 200W güç çekilmektedir. Bu yükü koruyacak bir offline KGK'nın VA cinsinden gücünü bulmak için 1.5 ile çarpmak gerekir. Dolayısıyla renkli monitörlü bir PC'yi korumak için en az 300 VA'lık bir offline KGK'ya yada 250 VA'lık online KGK'ya ihtiyaç vardır. Bu örneği ele alırsak son kullanıcı 200 VA'lık bir KGK satın aldığında cihazı bilmeyerek %50 oranında aşırı yüklemiş olur.

Bu hatayı önlemek için güç kaynağını alacak kişinin kaç VA'lık bir KGK'ya ihtiyacı olduğunun hesabını iyi yapılmalıdır. Burada müşteri yönlendirilmelidir. Güç seçimi ona bırakılmamalıdır.
 

b) Güç Sınırı: Daha öncede belirttiğimiz gibi her KGK'nın sınırlı bir güce sahip olduğu, dolayısıyla bağlanacak yükün belli bir değeri geçemeyeceği müşteriye anlatılmalıdır.

c) Bilerek Veya Bilmeyerek Ek Cihazların Bağlanması: Çok kullanıcılı sistemlerde karşılaşılan bir hatadır. Böyle bir sistemi korumak için genelde yüksek güçte bir online KGK kullanılır ve KGK'nın kullanıldığı kat ya da binaya ayrı bir hat çekilir. Duvardaki prizlerin hangilerinin KGK'ya, hangilerinin şebekeye bağlı olduğu belirtilir. Kullanıcı hangi prizin KGK'ya bağlı olduğunu bilmezse ilave bir cihaz bağlayarak KGK'yı aşırı yükleyebilir.

d) Dayanma süresi: Her KGK'nın aküden beslenme süresi tam yükte 6-10 dk. arasında değişmektedir. Bu süre sonuna kadar bitirilmemelidir. Akülerin sonuna kadar bitirilmesi 2 sakınca doğurur: 1) Akülerin ömrü kısalır. 2) Elektrik gelip aküler şarj olmaya başladığında ilk anda çekilebilecek fazla akım şarj devresine zarar verebilir. Buna rağmen aküler sonuna kadar bitirilmişse %100 şarj edilmelidir.
 

e) Uygun Olmayan Cihazların Bağlanması: Daha önce belirtildiği gibi lazer yazıcılar, fotokopi makineleri, elektrikli ısıtıcılar yada aydınlatma cihazları KGK'ya bağlanmamalıdır.

f) Elektrik Hattı: KGK kurulmadan önce elektrik hattı kontrol edilmelidir. Özellikle toprak hattı çok önemlidir. Toprak – nötr arası 0-1 V arasında olmalıdır. Elektrik hattının sağlıklı olmamasından kaynaklanabilecek sorunlar garanti kapsamının dışındadır.

 

► Wikipedia