Multivibratör Nedir?
Multivibratörler devrelerde gerekli olan kare dalga sinyalini yani tetikleme sinyalini üreten devrelerdir. Ayrıca multivibratörler, flip-flop devrelerinin temellerini oluşturmaktadırlar. Bu yazımızda flip flopların temelini oluşturan multivibratör devrelerinin çalışma mantığından ve çeşitlerinden bahsedeceğiz.
04.12.2015 tarihli yazı 42598 kez okunmuştur.
Multivibratörler üçe ayrılmaktadırlar:
► Kararsız Multivibratörler
► Tek Kararlı Multivibratörler
► Çift Kararlı Multivibratörler
► Kararsız Multivibratörler
► Tek Kararlı Multivibratörler
► Çift Kararlı Multivibratörler
1) Kararsız Multivibratörler
Kararsız multivibratör devrelerinde, girişe enerji verildiğinde çıkış durmadan "0" ve "1" olmaktadır. Kararsız denilmesinin sebebi çıkışın "0" mı "1" mi olacağına karar verememesi ve bu iki durum arasında sürekli olarak gelgit yapmasıdır.
Aşağıdaki şekilde devreye enerji verildiği andan itibaren çalışmaya başlamakta ve çıkışlarından kare dalga üretmektedir. Bu devrenin 2 adet çıkışı vardır ve herhangi bir anda çıkışlardan biri '1' iken diğeri '0' olur. Her iki çıkışta devrenin çıkışı olarak kullanılabilir. Çünkü her iki çıkıştan da kare dalga üretilmektedir. Devrenin çalışması aslında çok basittir. Kondansatörlerin sıra ile dolup ve boşalmış dolmaları, transistörlerin sıra ile iletimde ve yalıtımda olmalarını sağlar. Çıkışlarda oluşan kare dalganın frekansını da, yani kare dalga sinyalin '1' olarak kalma ve '0' olarak kalma sürelerini de kondansatörlerin dolma ve boşalma süreleri belirler.
Aşağıdaki şekilde devreye enerji verildiği andan itibaren çalışmaya başlamakta ve çıkışlarından kare dalga üretmektedir. Bu devrenin 2 adet çıkışı vardır ve herhangi bir anda çıkışlardan biri '1' iken diğeri '0' olur. Her iki çıkışta devrenin çıkışı olarak kullanılabilir. Çünkü her iki çıkıştan da kare dalga üretilmektedir. Devrenin çalışması aslında çok basittir. Kondansatörlerin sıra ile dolup ve boşalmış dolmaları, transistörlerin sıra ile iletimde ve yalıtımda olmalarını sağlar. Çıkışlarda oluşan kare dalganın frekansını da, yani kare dalga sinyalin '1' olarak kalma ve '0' olarak kalma sürelerini de kondansatörlerin dolma ve boşalma süreleri belirler.
2) Tek Kararlı Multivibratörler
Tek kararlı multivibratörlere enerji verildiğinde, çıkışından devamlı olarak kare dalga üretmezler. Bu devrelerde bir buton bulunur ve bu butona basıldığında kare dalga üretilir. Butona basılmadığı sürece çıkış lojik '0' olarak kalır. Butona basıldığı anda ise çıkış lojik '1' olur ve bir süre devam ettikten sonra tekrar lojik '0' seviyesine döner. Butona tekrar basılmadığı sürece de lojik '0' seviyesinde kalmaya devam eder.
Çıkışın lojik '1' seviyesinde kalma süresini (t1), devredeki tetiklenen transistöre bağlı olan kondansatörün kapasitesi (C) ve transistörün base bacağına bağlı olan dirençin değeri (RB) belirler.
Çıkışın lojik '1' seviyesinde kalma süresini (t1), devredeki tetiklenen transistöre bağlı olan kondansatörün kapasitesi (C) ve transistörün base bacağına bağlı olan dirençin değeri (RB) belirler.
3) Çift Kararlı Multivibratörler
Çift kararlı multivibratörlerde ise tek kararlıdakinden farklı olarak devreye verilen tetikleme sinyalini değiştirmek için bir yerine iki buton kullanılır. Butonlardan biri S1 ve ikincisi de S2 butonu olsun. S1 butonuna basıldığında çıkış '1' ise '0' durumuna geçer ve lojik '0' olarak kalır. S2 butonuna basıldığında çıkış '0' ise '1' durumuna geçer ve lojik '1' olarak kalır. Devrede herhangi bir butona basıldığında transistörlerden biri iletken diğeri yalıtkan durumdadır.
Çift kararlı multivibratölerde devrenin çıkışının lojik '1' ve lojik '0' olarak kalma sürelerini devredeki butona basan kullanıcı belirler.
Kısaca multivibratörler devrelerde işaret üretmek için kullanılan yapılardır, bu devreler flip flopların temelini oluşturmakla birlikte yukarıdaki şekildeki gibi veya lojik kapılarla da kurulabilirler.
Kaynak:
►selcuk.edu.tr
YORUMLAR
Aktif etkinlik bulunmamaktadır.
- Dünyanın En Görkemli 10 Güneş Tarlası
- Dünyanın En Büyük 10 Makinesi
- 2020’nin En İyi 10 Kişisel Robotu
- Programlamaya Erken Yaşta Başlayan 7 Ünlü Bilgisayar Programcısı
- Üretimin Geleceğinde Etkili Olacak 10 Beceri
- Olağan Üstü Tasarıma Sahip 5 Köprü
- Dünyanın En İyi Bilim ve Teknoloji Müzeleri
- En İyi 5 Tıbbi Robot
- Dünyanın En Zengin 10 Mühendisi
- Üretim için 6 Fabrikasyon İşlemi
- Enerji Yönetiminde Ölçümün Rolü: Verimliliğe Giden Yol
- HVAC Sistemlerinde Kullanılan EC Fan, Sürücü ve EC+ Fan Teknolojisi
- Su İşleme, Dağıtım ve Atık Su Yönetim Tesislerinde Sürücü Kullanımı
- Röle ve Trafo Merkezi Testlerinin Temelleri | Webinar
- Chint Elektrik Temel DIN Ray Ürünleri Tanıtımı
- Sigma Termik Manyetik Şalterler ile Elektrik Devrelerinde Koruma
- Elektrik Panoları ve Üretim Teknikleri
- Teknik Servis | Megger Türkiye
- Güneş Enerji Santrallerinde Yıldırımdan Korunma ve Topraklama
- Megger Türkiye Ofisi
ANKET