40 Milyon Ton E-Atık Nasıl Geri Dönüştürülüyor?

Tüketici elektroniği cihazlarının kullanımı hızla artıyor. Özellikle kullanıcı yaşının düşmesi artışı bu artıştaki en önemli etkenlerden biri. Kullanımdaki artış, çöpe giden e-atık miktarının kontrolünü zorlaştırıyor.

A- A+

23.06.2017 tarihli yazı 12098 kez okunmuştur.

E-Atık Geri Dönüşüm Atık Mıknatıs Elektronik Cihazlar Çöp

Cep telefonu, bilgisayar, televizyon, yazıcılar, ses sistemleri vb. cihazlar tüketici elektroniği ürünlerinin büyük çoğunluğunu oluşturmaktadır. Belli bir kullanım ömrü olan bu cihazların batarya sorunları, bozulma ve modası geçme gibi nedenlerden dolayı elektronik cihazlar hurdaya çıkmaktadır. Dünya çapında elektronik cihaz üreten firmalar her gün yeni donanım ve özelliklere sahip cihazları piyasaya sürmektedir. Sürekli artan cihaz kullanımı arkasından büyük bir elektronik atık bırakmaktadır.

Pek çok firma elektronik atık miktarını azaltmak için çaba gösteriyor. Elektronik atıklar içinden değerli metallerin ayrıştırılması hem doğa için insan sağlığı için önemlidir. Değerli metallerin geri dönüştürülmesi firmalar için önemli bir maliyet düşüşü de göstermektedir. Metallerin verimli ve emniyetli bir şekilde ayrılması için pek çok yöntem mevcuttur.

►İlginizi Çekebilir: E-Atık Sorunu: Biyolojik Olarak Çözünebilen Yarı İletken

Her yıl 40 milyon tondan fazla elektronik atık çıkmaktadır. Elektronik cihazların tamamı geri dönüştürülebilir olmasına rağmen, elektronik atıkların sadece %13’ü geri dönüştürülmüştür. Geri dönüşüm işleminin büyük çoğunluğu Çin, Hindistan, Pakistan, Vietnam ve Filipinlerde yapılmaktadır. Geri dönüştürme işlemi doğru yapılmadığında zararlı gazlar meydana gelmektedir. Bu yanlış yapılan işlemler işçilerin sağlık risklerini önemli ölçüde artırır. Modern teknikler uygulandığında işçileri toksik kimyasallara maruz bırakmadan, çevre dostu bir şekilde elektronik atık geri dönüşümü yapılacaktır.

Kıymetli Metal Çıkarma Yöntemleri

Gelişmiş ülkelerde, kullanılan elektronik cihazların içinde bulunan değerli metalleri çıkarmak için çok sayıda karlı ve çevreyle uygun yöntemler bulunmaktadır. İşlemler düzgün bir şekilde yapıldığında ayrıştırılan metaller, işçilere veya çevreye tehlike oluşturmadan verimli bir şekilde kullanılır. Elektronik atıkların geri dönüşümünde ilk önce elektronik cihazların plastik kısımları çıkartılır. Diğer bileşenler ayrılarak yürüyen bir banda aktarılır. Mıknatıslar metalik kısımları kendine çekerek ayırır. Ferromanyetik olmayan pek çok değerli malzeme daha ayrılmamıştır. Öğütülen malzemeler üzerine hava tutularak kalan hafif plastik malzemelerin ayrıştırılması sağlanır. Değerli metalleri çıkarma işlemi asit banyolarında gerçekleşir. Farklı metaller asit kuvvetine bağlı olarak değişen derecelerde erir. Metalik asidik çözeltiden, metaller çökeltilebilir. Asit, geri dönüştürme işlemlerinde birçok kez tekrar kullanılabilir.

►İlginizi Çekebilir: Elektronik Çöp Şehri | Guiyu

Gelişmekte olan ülkelerde daha değerli metalleri indirgemek için elektronik atıkların yakılması yaygın bir uygulamadır. Bu ülkelerde aynı zamanda değerli metalleri çıkarmak için asit banyoları da kullanılmaktadır. Atıkların yakılması ile havaya zehirli maddeler karışabilir. Elektronik atıklar içinde Pb, Be, Hg, Cd gibi maddelerin bulunması elektronik atık geri dönüşümünün doğru yapılmadığı zamanda çevre kirliliğine neden olmaktadır. Elektronik atıkların insan vücudu üzerine etkilerini araştıran bilim adamları, havaya serbest şekilde bırakılan kimyasalların insan gelişimini olumsuz etkilediğini belirtiyorlar. Özellikle 3. Dünya ülkelerinde görülen bu durum teknolojinin yararları kadar zararlarını bize göstermektedir.

Kaynak:

►interestingengineering.com