Geri Dönüşümde Yeni Dönem:
Yapay Zeka

Atık pillerdeki ağır metallerin doğaya karışmasını önlemek çok önemli bir iş olsa da, geri dönüşüm istasyonlarına getirilen tonlarca pili tek tek sınıflandırıp ayırmak da buna paralel olarak çok zor bir iş olarak karşımıza çıkıyor. Bu, genellikle makineler tarafından yapılacak türde bir iş olup yakın süre önce geliştirilen bir makineyle birlikte yeni bir döneme girilmiş olundu. Optisort adındaki bu makine, 2000’e yakın pil türünü çeşitli özelliklerine göre sınıflandırabilme yeteneğine sahip olup şu anda İngiltere’deki ayrıştırma işleminin 3’te birini göğüslemiş durumda.

Makine, yapay zeka üzerine araştırmaları bulunan Claes Strannegård adlı araştırmacının liderliğinde İsveç’in Göteborg ve Chalmers Teknoloji Üniversitelerinin de desteğiyle geliştirildi. Fikrin ilk çıkış noktası ise Claes Strannegård’ın kendi çöpünü ayrıştırmak üzere Renova isimli geri dönüşüm şirketiyle iletişime geçmesiyle oldu. Daha sonra ilerleyen süreçte yapılan görüşme ve anlaşmalarla birlikte şirket-üniversite iş birliği sağlanılarak sistem oluşturuldu.

Atık piller, her birinin teker teker fotoğraflandığı Optisort’un ilk bölümüne bir konveyor kayışı yardımıyla taşınır. Her fotoğraf daha önce oluşturulmuş ve birçok sınıf bilgisi içeren veritabanındaki pil türleriyle herhangi bir eşleşme olana kadar karşılaştırılır. Eşleşmenin gerçekleşmesinin ardından pilin kimyasal içeriğine bağlı olarak, sıkıştırılmış hava jetleri ile belirlenmiş kabinlere yönlendirme yapılır.

Makine saniyede 10 adete kadar pili işleyebilir düzeyde olup, hasarlı ve kirli pilleri dahi ayırt edebilecek bir yapay zekaya sahiptir.

Bu çalışma ilk olarak doğaya verilen zararı azaltmak amacıyla başlatılmış olsa dahi, şimdilerde bir miktar ticaret boyutu da kazanmış durumda.  Tüm yığın içerisindeki her marka ve modeli teker teker bulup ayrıştırmakla kalmayıp, sağlam olanların üreticiye geri satılmasını da sağlayarak hem geri kazanım maksimum boyuta taşınıyor hem de ülke ekonomisine katkıda bulunuluyor.

Optisort geri dönüşüm makinesi, şirketine de ismini verip Göteborg merkezli Optisort tarafından üretilmektedir. Mevcut örneklerinden bir tanesi İsveç’li Renova, diğeri ise İngiltere’nin yaklaşık olarak %33’lük geri dönüşüm potansiyelini oluşturan G&P şirketi tarafından kullanılıyor.
 

Aşağıdaki videoda Optisort’un muhteşem yeteneğini görebilirsiniz: