Voltaik Pil:
İlk Bataryanın Doğuşu |
Pillerin Tarihsel Gelişimi 2. Bölüm

Pil tarihi serimizin ilk yazısında sinyallerini verdiğimiz üzere Luigi Galvani ve Alessandro Volta ile seriye devam ediyoruz. Bu yazımızda Luigi Galvani'nin kurbağalarından ve Alessandro Volta'nın ilk bataryasından bahsedeceğiz. Detaylar yazımızda.

A- A+

20.06.2021 tarihli yazı 5230 kez okunmuştur.

1800 yılında Alessandro Volta’nın bulduğu, gerçek anlamda ürettiğimiz ilk pile gelmeden önce bu pilin doğuşunun mimarlarından birisi olan Luigi Galvani’den bahsetmek gerekir.

Luigi Galvani’nin Kurbağaları

Galvani esasında, tıp ihtisasını tamamlamış anatomi ve kadın hastalıkları profesörüdür. Anatomi bölümüne duyduğu ilgiden dolayı olsa gerek kurbağalar üzerinde çeşitli deneyler yapmayı hiçbir zaman bırakmamıştır.

► İlginizi çekebilir: Bağdat Pili | Pillerin Tarihsel Gelişimi 1. Bölüm

Galvani, 1780’li yıllarda kurbağa bacağına bakır ve çinko malzemelerle dokunduğunda kurbağa bacağının hareketlendiğini gözlemledi. Gözlemlerinin sonucunda bu hareketin, kurbağa bacağı içindeki kaslarda üretilen elektrik akımından kaynaklı olduğu kanaatine vardı.

Galvani daha sonra bu olayı ‘Hayvan Elektriği’ olarak isimlendirdi ve bunun üzerine bir kitap yazmaya karar verdi. Galvani’nin deneylerine göre bir sürü kurbağayı birbirine bağlayarak yüksek miktarda elektrik enerjisi elde edilebilmekteydi.

Tamamıyla yanlış olan bu düşünce daha sonra günümüzdeki pillerin temelini atan Alessandro Volta tarafından düzeltildi ve 1800 yılında pil üretmek amacıyla kullanıldı.

(İngilizce dilindeki ‘Harekete geçirmek, canlandırmak.’ gibi anlamlara gelen ‘Galvanize’ kelimesi de bakır ve çinko değdirilmiş kurbağa bacağının bir ürünüdür ve Luigi Galvani’den gelmektedir.)

Volta, bu deneyi gördüğünde bunun kurbağa bacağından kaynaklı üretilen bir elektrik akımı olmadığını anlamış ve bakır ile çinko arasındaki elektron akışının kurbağa bacağında kasılmalara sebep olduğu kanısına varmıştır.

Voltaik Pilin Doğuşu

Alessandro Volta, Galvani’ye bu durumun bakır ve çinkodan kaynaklı olduğunu ve kurbağa bacağının elektroliz görevi gördüğünü açıkladığında Galvani bu fikre inanmamıştır. Bunun üzerine Volta, diğer elektroliz malzemelere de bakır ve çinko batırarak elektrik akımı üretmiş ve bu durumun kendi söylediği gibi gerçekleştiğini kanıtlamıştır. (Luigi Galvani 1798 yılında hayatını kaybetmiş ve kendi deneylerinin bir çıktısı olan bu pili görememiştir.)

► İlginizi çekebilir: Pilin Mucidi | Alessandro Volta

Volta, 1799 yılında voltaik pil ile ilgili deneylerini tamamlamış ve 1800 yılının 20 Mart gününde Londra Kraliyet Cemiyeti başkanı Joseph Banks'e yazdığı mektupta voltaik pili keşfettiğini bildirmiştir. Mektubunda kendi bulduğu bataryanın avantajlarından ve bu buluşun öneminden bahsetmektedir. (Volta’nın yazmış olduğu bu mektubu yazının en altında yer alan kaynaklar kısmında bulabilirsiniz) İşte bu pil insanlık tarihindeki gerçek manasıyla üretilen ve kullanılacak olan ilk pil olarak kabul edilir.

Voltaik pil, üst üste konumlandırılmış bir çift bakır ve çinko disk topluluğundan oluşmaktaydı. Bu diskler tuzlu suya yatırılmış bezlerle ya da kartonlarla birbirinden ayrılmıştı. Volta, bu pil sayesinde devamlı bir elektrik akımı elde etmeyi başarmıştı. Voltaik pilin bir diğer avantajı ise kullanılmadığında çok az şarj kaybetmesiydi.

Volta yaptığı deneyler sonucunda en iyi sonucu gümüş ve çinkonun verdiği kanısına vardı.

Voltaik pil günümüzde etrafımızda (Telefon, bilgisayar, kumanda vb.) görebileceğimiz bir pil çeşidi değildir. Günlük yaşantımızda pil tarihi serisinin devamının konusu olan pil çeşitleri (Lityum iyon, kurşun asit, lityum polimer, çinko karbon, nikel kadmiyum vb.) kullanılmaktadır. Çünkü günümüzde kullanılan bu piller birçok açıdan voltaik pile göre daha avantajlıdır.

Voltaik Pilin Etkileri

Voltaik pil, günümüzde yaygın olarak kullanılmasa da etkileri yadsınamayacak kadar önemlidir.

Voltaik pilin bulunmasıyla;

► İngiliz kimyacı ve mucit William Nicholson, volta pili sayesinde suyun elektrolizini keşfetmiştir.
► Bir diğer İngiliz kimyager ve mucit olan Humphry Davy ise voltaik pili kullanarak bileşikleri elektrik enerjisiyle ayrıştırmış ve elementleri saf olarak elde etmeyi başarmıştır.
► 1802’de ise İngiliz bilim adamı Vasily Petrov, voltaik pili kullanarak elektrik arkı etkisini keşfetmiştir.
► Humphry Davy ve Andrew Crosse, volta pilini geliştirerek daha yüksek gerilimler elde etmişlerdir.

Yazı serimizin "Bağdat Pili | Pillerin Tarihsel Gelişimi 1. Bölüm" isimli birinci yazısına ulaşmak için başlığa tıklamanız yeterli olacaktır.

Kaynak:

► (Alessandro Volta'nın Yazdığı Mektup)
Volta, A. (1800) On the electricity excited by the mere contact of conducting substances of different species. Philos. Trans. Roy. Soc.
► Piccolino, M. (1997) Luigi Galvani and animal electricity: two centuries after the foundation of electrophysiology. Trends Neurosci.
► Marco Piccolino (2000), The bicentennial of the Voltaic battery (1800–2000): the artificial electric organ. Perspectives.
► Kul B. (2020). Geçmişten Günümüze Piller. Takvim-i Vekayi, 8. Cilt 1. Sayı
► www.aps.org/publications/apsnews/200603/history.cfm