Pompaj Depolamalı Hidroelektrik Santraller

Pompaj depolamalı hidroelektrik santralleri güç talebinin az olduğu zamanlarda suyu yüksekte bir havuzda toplamak ve bu şekilde biriktirilen sudan puant zamanlarda enerji elde etmek için projelendirilen bir HES çeşididir.

A- A+

03.12.2014 tarihli yazı 19119 kez okunmuştur.

Hidroelektrik Santral Çeşitleri

HES'ler kaynağına göre rezervuarlı ve kanal tipi olarak inşa edilmektedir. Rezervuarlı santralleri oluşturan baraj yapısıdır. Baraj sayesinde kanal tipi HES'lere göre verimleri yüksektir. Kanal tipi HES'ler ise rezervuarlı HES'lere göre daha ucuza inşa edilir. Verimleri suyun debisine göre değişken göstermektedir.

PHES

Pompaj biriktirmeli santallerde iletim hattı genellikle suyun yükseltilmesinde terfi hattı kullanılır. Enerji üretiminde ise türbine getiren basınçlı boru hattı olarak tesis edilir. Bu tip tesislerde, üretilen baz enerjisinin tamamının kullanılmadığı saatlerde, genelde bu saatler 00.00 ile 05.00 arasıdır, ihtiyaç fazlası elektrik akımı ile pompalar çalıştırılır ve akarsudan alınan su bir terfi hattı ile yukarıdaki bir havuzda toplanır ve bu havuz genelde yapaydır. Toplanan bu su ihtiyaç oluştuğu saatlerde türbinlere verilerek çok değerli pik enerjisi talebinin karşılamasında kullanılır.

Şekil 1 : Temel PHES Diyagramı

►İlginizi Çekebilir: Hidroelektrik Santrallerin Çalışma Prensibi

Böyle bir santralin tükettiği enerji ürettiğinden fazla olacaktır. Bu tip tesislerde üretilen enerjinin harcanan enerjiye oranı 0,5-0,6 arasında bulunmaktadır. Buna rağmen pik enerjisi baz enerjisinden çok daha değerli olduğundan bu tip tesisler sanayileşmiş ülkelerde yaygın olarak işlem görmektedir.

Şekil 2 : Örnek PHES Projesi

Şekil 3 : Yapılmış Bir PHES

Enerji Bakanlığı'nın Japonlarla geliştirdiği proje kapsamında Samsun, Kayseri, Antalya, Denizli, Osmaniye, Burdur, Isparta, Eskişehir ve Bursa dahil 10 ile Pompaj Depolamalı HES kurulması planlanlanmaktadır.

►İlginizi Çekebilir: Hidroelektrik Santrallerinde Kullanılan Vanalar

Avrupa ülkelerinde kullanılan uygulama Türkiye'de ilk kez denenmiş olacak. Pompaj depolamalı santraller için ortak çalışma yapılan Japonlar, projenin bir an önce başlamasını öneriyor. Gerekçeleri ise 10 PHES inşaatına şimdi başlansa bile inşaatlar ancak 2022'de tamamlanamabilir olmasıdır.

Dünya genelinde 120.000 MW kurulu gücünde PHES var. ABD, Japonya, İtalya, Almanya, Fransa, gibi ülkeler PHES projelerinde ilk sıralarda yer almaktadır.

2025'e kadar tamamlanması planlanan PHES'lerin toplam kurulu gücü 800 MW olacaktır.

Kaynaklar:

► Vikipedi
► Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü
► Bürkün M. - Su Yapıları